Giáo dục và đào tạo tỉnh Lào Cai: Nâng tầm chất lượng, kiến tạo nguồn nhân lực cho giai đoạn phát triển mới

Bước vào nhiệm kỳ 2025 - 2030, Đảng bộ tỉnh Lào Cai đặt mục tiêu chiến lược: đưa Lào Cai phát triển nhanh, bền vững, trở thành cực tăng trưởng, trung tâm kết nối giao thương kinh tế quốc tế của vùng trung du và miền núi phía Bắc; phát triển theo hướng xanh, hài hòa, bản sắc và hạnh phúc. Để thực hiện mục tiêu đó, toàn ngành giáo dục và đào tạo tỉnh Lào Cai xác định cần tập trung đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo; nâng cao chất lượng nguồn nhân lực đáp ứng yêu cầu công nghiệp hóa, hiện đại hóa và hội nhập quốc tế; trong đó, tập trung vào các nhiệm vụ và giải pháp trọng tâm:

Một là, tiếp tục quán triệt các quan điểm, chỉ đạo của Đảng, Nhà nước về phát triển giáo dục theo tinh thần Nghị quyết số 29-NQ/TW ngày 04/11/ 2013 của Hội nghị trung ương 8 khóa XI về đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo, đáp ứng yêu cầu công nghiệp hóa, hiện đại hóa trong điều kiện kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa và hội nhập quốc tế; Kết luận số 91-KL/TW ngày 12/8/ 2024 của Bộ Chính trị về tiếp tục thực hiện Nghị quyết 29-NQ/TW; Chiến lược phát triển giáo dục đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045; nghị quyết Đảng bộ các cấp nhiệm kỳ 2025-2030, Nghị quyết Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIV của Đảng. Đặc biệt là quán triệt, xây dựng chương trình hành động cụ thể triển khai Nghị quyết số 71-NQ/TW ngày 22/8/2025 của Bộ Chính trị về đột phá phát triển giáo dục và đào tạo.

Hai là, đổi mới công tác quản lý giáo dục theo mô hình chính quyền địa phương hai cấp, chuyển mạnh từ quản lý hành chính sang kiến tạo phát triển, phát huy tính chủ động, sáng tạo của địa phương và cơ sở giáo dục, tăng cường công tác hậu kiểm của cơ quan quản lý cấp trên. Thường xuyên theo dõi, nắm bắt tình hình và hỗ trợ kịp thời chính quyền địa phương cấp xã thực hiện hiệu quả công tác quản lý nhà nước về giáo dục. Đổi mới công tác quản trị nhà trường theo hướng tăng quyền tự chủ, nâng cao trách nhiệm giải trình, phát huy dân chủ gắn với vai trò, trách nhiệm của người đứng đầu trong các cơ sở giáo dục và đào tạo. Đẩy mạnh thực hiện chuyển đổi số, ứng dụng trí tuệ nhân tạo trong quản lý giáo dục và quản trị nhà trường. Xây dựng môi trường văn hóa - giáo dục lành mạnh, phù hợp với yêu cầu của gia đình và xã hội.

Ba là, tiếp tục đổi mới, nâng cao chất lượng giáo dục mầm non, giáo dục phổ thông và giáo dục thường xuyên. Triển khai thực hiện phổ cập giáo dục mầm non cho trẻ em từ 3 đến 5 tuổi; tiếp tục phát triển Chương trình giáo dục mầm non, đổi mới phương pháp, hình thức nâng cao chất lượng nuôi dưỡng, chăm sóc, giáo dục trẻ em. Chú trọng công tác bảo đảm an toàn tuyệt đối cho trẻ em tại các cơ sở giáo dục mầm non, nhất là cơ sở giáo dục mầm non ngoài công lập. Chuẩn bị điều kiện triển khai thí điểm Chương trình giáo dục mầm non mới.

Tổ chức thực hiện hiệu quả Chương trình giáo dục phổ thông bảo đảm tính khoa học, sư phạm; khai thác tối đa hiệu quả sử dụng cơ sở vật chất, thiết bị dạy học giúp học sinh đạt được yêu cầu cần đạt theo quy định của Chương trình; thực hiện hiệu quả dạy học 2 buổi/ngày đối với các cơ sở giáo dục phổ thông. Nâng cao hiệu quả các phương pháp, hình thức tổ chức dạy học, kiểm tra đánh giá nhằm phát triển phẩm chất, năng lực học sinh; thúc đẩy và nâng cao chất lượng giáo dục STEM/STEAM, giáo dục phát triển năng lực số, giáo dục sử dụng trí tuệ nhân tạo (AI), giáo dục hướng nghiệp, định hướng phân luồng học sinh sau trung học cơ sở và trung học phổ thông; nâng cao chất lượng dạy học ngoại ngữ, đặc biệt là tiếng Anh; chuẩn bị tốt các điều kiện bảo đảm để đưa Tiếng Anh trở thành ngôn ngữ thứ hai trong trường học; triển khai học ngoại ngữ tiếng Trung Quốc trong các cơ sở giáo dục vùng biên giới.

Nâng cao chất lượng, hiệu quả thực hiện chương trình giáo dục thường xuyên cấp trung học cơ sở và cấp trung học phổ thông. Đẩy mạnh xây dựng xã hội học tập, phát triển các mô hình, phương thức, phong trào học tập suốt đời theo hướng đa dạng, phù hợp với từng đối tượng, từng địa phương; đổi mới và nâng cao hiệu quả hoạt động của các thiết chế giáo dục, nâng cao năng lực và hỗ trợ các trung tâm học tập cộng đồng, nhất là ở vùng biên giới, hải đảo, vùng sâu, vùng xa, vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi.

Tăng cường kiểm định chất lượng giáo dục đối với các cơ sở giáo dục mầm non, giáo dục phổ thông và giáo dục thường xuyên; kiểm tra, đánh giá chất lượng các trung tâm ngoại ngữ, tin học.

Bốn là, rà soát, sắp xếp quy mô, mạng lưới trường, lớp phù hợp, đáp ứng nhu cầu học tập của học sinh; củng cố, sắp xếp và hoàn thiện cơ sở giáo dục theo hướng trường chuẩn quốc gia, đa dạng hóa loại hình, gắn với quy hoạch tổng thể phát triển kinh tế - xã hội, quy hoạch đô thị, quy hoạch vùng và quy hoạch phát triển nhân lực của tỉnh; tiếp tục ưu tiên nguồn lực đầu tư cơ sở vật chất, thiết bị dạy học cho các cơ sở giáo dục phổ thông ở vùng có điều kiện kinh tế - xã hội khó khăn, vùng đồng bào dân tộc thiểu số, quan tâm đầu tư xây dựng các trường phổ thông nội trú tại các xã biên giới; triển khai thực hiện chủ trương hỗ trợ bữa ăn trưa cho học sinh tiểu học và trung học cơ sở ở các xã biên giới. Tập trung triển khai hiệu quả chương trình xóa mù chữ tại các địa bàn có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn, vùng biên giới, hải đảo, vùng sâu, vùng xa, nơi có tỷ lệ người mù chữ cao. Đẩy mạnh triển khai thực hiện chương trình xóa mù chữ; củng cố, duy trì vững chắc kết quả phổ cập giáo dục, từng bước phấn đấu đạt chuẩn mức độ cao hơn để nâng cao chất lượng giáo dục và hoàn thành giáo dục bắt buộc.

Năm là, phát triển đội ngũ nhà giáo, cán bộ quản lý cơ sở giáo dục đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục và đào tạo. Triển khai thực hiện tuyển dụng, sử dụng biên chế giáo viên được giao tại Quyết định 72-QĐ/TW ngày 18/7/2022 của Bộ Chính trị; rà soát, sắp xếp, bố trí, sử dụng hiệu quả đội ngũ giáo viên hiện có; đề xuất bổ sung biên chế giáo viên giai đoạn 2026 - 2030 để khắc phục tình trạng thiếu giáo viên, nhất là triển khai thực hiện dạy học 2 buổi/ngày đối với giáo dục phổ thông và thực hiện phổ cập mẫu giáo cho trẻ em từ 3 đến 5 tuổi. Tiếp tục triển khai lộ trình nâng trình độ chuẩn được đào tạo của giáo viên mầm non, tiểu học, trung học cơ sở; chú trọng triển khai bồi dưỡng thường xuyên, bồi dưỡng nâng cao năng lực quản lý, giảng dạy đáp ứng yêu cầu chuẩn nghề nghiệp nhà giáo các cấp học mầm non, phổ thông, đặc biệt là năng lực ứng dụng công nghệ số (trí tuệ nhân tạo, dữ liệu lớn...), năng lực ngoại ngữ.

Sáu là, đẩy mạnh ứng dụng công nghệ và tăng cường chuyển đổi số trong giáo dục. Triển khai Chiến lược quốc gia về nghiên cứu, phát triển và ứng dụng trí tuệ nhân tạo đến năm 2030 vào lĩnh vực giáo dục và đào tạo. Đẩy nhanh tiến trình chuyển đổi số, ứng dụng trí tuệ nhân tạo trong quản trị, quản lý giáo dục; hoàn thiện hệ thống thông tin quản lý và cơ sở dữ liệu toàn ngành giáo dục, đồng bộ, thống nhất kết nối dữ liệu từ các cơ sở giáo dục, các cấp quản lý giáo dục, kết nối dữ liệu giữa ngành giáo dục với các cơ sở dữ liệu quốc gia; tất cả cơ sở giáo dục triển khai dạy học, quản lý nhà trường trên nền tảng số bảo đảm thiết thực và hiệu quả, tạo nên hệ sinh thái chuyển đổi số trong các cơ sở giáo dục. Xây dựng và khai thác nguồn tài nguyên giáo dục mở, đáp ứng cơ hội học tập suốt đời cho người dân. Phát triển kho học liệu số dùng chung toàn ngành. Đẩy mạnh đào tạo trực tuyến theo chuẩn quốc tế. Khuyến khích phát triển và khai thác dữ liệu lớn, áp dụng trí tuệ nhân tạo vào lĩnh vực giáo dục và đào tạo. Nghiên cứu, thí điểm và triển khai các mô hình trường học mới như trường học số, trường học thông minh; triển khai mạnh mẽ mô hình giáo dục đại học số nhằm phát triển và nâng cao chất lượng nguồn nhân lực đáp ứng yêu cầu chuyển đổi số.

Bảy là, mở rộng quy mô, nâng cao chất lượng, hiệu quả giáo dục nghề nghiệp theo hướng mở, linh hoạt, hiện đại, hội nhập, bám sát nhu cầu của thị trường lao động. Tham mưu xây dựng cơ chế, chính sách thu hút, đào tạo, bồi dưỡng, trọng dụng nhân tài trong các lĩnh vực chuyển đổi số, kinh tế tri thức, kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn trong các lĩnh vực logistics, thương mại, du lịch, công nghiệp chế biến, nông nghiệp hàng hoá; cơ chế, chính sách hỗ trợ đào tạo, tạo việc làm cho người lao động; gắn kết chặt chẽ giáo dục nghề nghiệp với doanh nghiệp và thị trường lao động. Đẩy mạnh chuyển đổi số trong giáo dục nghề nghiệp, mở rộng ngành, nghề đào tạo, đặc biệt là các ngành, nghề mới nổi. Xây dựng Trường Cao đẳng Lào Cai, Trường Cao đẳng nghề Yên Bái trở thành cơ sở đào tạo nghề hiện đại hàng đầu khu vực miền núi phía Bắc.

Đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục là nhiệm vụ chính trị trọng tâm, đòi hỏi sự vào cuộc quyết liệt, đồng bộ của cả hệ thống chính trị, sự đồng thuận của nhân dân và sự nỗ lực vượt bậc của đội ngũ nhà giáo. Với quyết tâm cao và tầm nhìn chiến lược, ngành giáo dục và đào tạo tỉnh Lào Cai sẽ tiếp tục khẳng định vai trò tiên phong, góp phần quan trọng vào sự nghiệp xây dựng tỉnh Lào Cai giàu mạnh, văn minh, bản sắc và phát triển bền vững trong những năm tới.