Chiều 23/3 tại Hà Nội, Liên hiệp các hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam (VUSTA); Uỷ ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc (MTTQ) Việt Nam cùng Ủy ban Nhà nước về người Việt Nam ở nước ngoài (NVNONN), Bộ Ngoại giao đã phối hợp tổ chức Hội thảo “Trí thức người Việt Nam ở nước ngoài tham gia xây dựng và phát triển đất nước”.
 |
| Bí thư Đảng đoàn, Chủ tịch Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam Phan Xuân Dũng phát biểu khai mạc Hội thảo. |
Hội thảo do ông Phan Xuân Dũng, Bí thư Đảng đoàn, Chủ tịch VUSTA; ông Nguyễn Hữu Dũng, Phó Chủ tịch Uỷ ban Trung ương MTTQ Việt Nam; ông Mai Phan Dũng, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Nhà nước về NVNONN, Bộ Ngoại giao chủ trì.
Phát biểu tại Hội thảo, Bí thư Đảng đoàn, Chủ tịch Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam (Liên hiệp Hội Việt Nam) Phan Xuân Dũng cho biết, Hội thảo “Trí thức người Việt Nam ở nước ngoài tham gia xây dựng và phát triển đất nước” là một hoạt động cụ thể, thiết thực hướng về ngày kỷ niệm 40 năm thành lập Liên hiệp Hội Việt Nam.
Ông Phan Xuân Dũng khẳng định, trong mọi thời đại, tri thức luôn là nền tảng tiến bộ xã hội, đội ngũ trí thức là lực lượng nòng cốt sáng tạo và truyền bá tri thức, xây dựng đất nước và bảo vệ Tổ quốc. Ngày nay, cùng với sự phát triển nhanh chóng của cách mạng KH&CN hiện đại, đội ngũ trí thức trở thành nguồn lực đặc biệt quan trọng, tạo nên sức mạnh và vị thế của mỗi quốc gia, mỗi một dân tộc. Trí thức NVNONN là lực lượng quan trọng không tách rời với dân tộc, với đất nước. Trí thức Việt Nam ở nước ngoài có đóng góp quan trọng vào xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, luôn được Đảng ta và Nhà nước ghi nhận, biểu dương và đánh giá cao.
Hội thảo nhằm tiếp tục quán triệt và thực hiện có hiệu quả Nghị quyết số 36-NQ/TW, Chỉ thị số 45-CT/TW và Kết luận số 12-KL/TW của Bộ Chính trị về công tác NVNONN. Đây cũng là một dịp để ôn lại, đánh giá công tác tập hợp, đoàn kết và phát huy đội ngũ trí thức khoa học và công nghệ (KH&CN) trong và ngoài nước xây dựng và phát triển đất nước nói chung và Liên hiệp Hội Việt Nam nói riêng; góp phần xây xựng Liên hiệp Hội Việt Nam trở thành tổ chức chính trị - xã hội vững mạnh, giữ vai trò nòng cốt trong tập hợp đoàn kết và phát huy sức sáng tạo của đội ngũ trí thức khoa học và công nghệ, góp phần xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa.
Tại Hội thảo, các đại biểu trình bày nhiều tham luận, trong đó, báo cáo "Liên hiệp Hội Việt Nam - hành trình 40 năm tập hợp, đoàn kết và phát huy trí thức người Việt Nam ở nước ngoài đóng góp cho sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc" do Phó Chủ tịch Liên hiệp Hội Việt Nam Phạm Ngọc Linh trình bày cho biết: Trong suốt chặng đường 40 năm xây dựng và phát triển, dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam, Liên hiệp Hội Việt Nam đã trở thành tổ chức chính trị - xã hội rộng lớn, đại diện cho đội ngũ trí thức KH&CN Việt Nam, tập hợp, đoàn kết, phát huy trí tuệ, sức sáng tạo của trí thức người Việt Nam trong và ngoài nước, góp phần phát triển kinh tế - xã hội và bảo đảm quốc phòng, an ninh của đất nước. Các hoạt động của Liên hiệp Hội Việt Nam trải dài trên các lĩnh vực như: phổ biến kiến thức, nghiên cứu khoa học, hợp tác quốc tế, tôn vinh trí thức, tổ chức các giải thưởng sáng tạo khoa học và kỹ thuật, tư vấn, phản biện và giám định xã hội… Trong tất cả các hoạt động đó, luôn có sự tham gia, đóng góp trí tuệ và tâm sức của một bộ phận không nhỏ trí thức NVNONN.
Liên hiệp Hội Việt Nam ở Trung ương hiện có hơn 600 tổ chức KH&CN trực thuộc, các tổ chức này được cho phép thành lập theo Luật KH&CN, Chính phủ ban hành Nghị định hướng dẫn Luật, Bộ KH&CN ban hành các thông tư hướng dẫn liên quan để hướng dẫn thành lập, quản lý các tổ chức KH&CN. Liên hiệp Hội Việt Nam ban hành các quyết định để quản lý các tổ chức này. Nhân lực làm việc trong các tổ chức là các chuyên gia, các nhà khoa học có nhiều kinh nghiệm thực tiễn đồng thời các tổ chức KH&CN này đã thu hút nhiều trí thức trẻ được đào tạo ở trong nước và nước ngoài, những năm gần đây có nhiều trí thức được đào tạo từ các nước tiên tiến phát triển như Mỹ, Nhật bản, Hàn quốc, Canada, Australia, các nước Châu âu như Anh, Pháp, Italy, Đức, Hà Lan và các nước Liên xô trước đây nay là Nga, và các nước ở Đông âu, một số nước như Singapore, Malaysia, đã tham gia sáng lập các tổ chức trực thuộc Liên hiệp Hội Việt Nam.
 |
| Hội thảo "Trí thức người Việt Nam ở nước ngoài tham gia xây dựng, phát triển đất nước" |
Các tổ chức hoạt động với phương thức đa dạng, từ nghiên cứu khoa học, ứng dụng và chuyển giao công nghệ, thực hiện các dịch vụ KH&CN thuộc nhiều lĩnh vực khác nhau như giáo dục - đào tạo, y dược, tài nguyên và môi trường, bảo vệ môi trường và thích ứng với biến đổi khí hậu, xóa đói giảm nghèo, cơ khí và tự động hóa, sinh học và nông nghiệp, xây dựng, giao thông vận tải, công nghiệp thực phẩm, phát triển nguồn nhân lực, tư vấn chính sách,... Các tổ chức KH&CN trực thuộc cũng tích cực tham gia thực hiện và đưa các kết quả nghiên cứu vào cuộc sống ở các lĩnh vực khác nhau, phổ biến nhất là lĩnh vực sinh học, nông nghiệp, công nghệ thông tin, điện tử, viễn thông, công nghệ sinh học, công nghệ môi trường thích ứng với biến đổi khí hậu, khoa học xã hội, tâm lý - giáo dục, các vấn đề giới, trẻ em, xã hội, hoặc các vấn đề bức thiết với người dân như lâm - nông nghiệp, giao đất, giao rừng. Các tổ chức KH&CN cũng đã liên kết, hợp tác với các doanh nghiệp để có thể đưa nhanh các sản phẩm nghiên cứu vào sản xuất, kinh doanh thương mại phục vụ cuộc sống.
Tham luận: “MTTQ Việt Nam và các tổ chức thành viên tham gia vận động, phát huy vai trò nhà khoa học, trí thức kiều bào hướng về xây dựng quê hương, phát triển đất nước” do ông Từ Thành Huế, Trưởng Ban Đối ngoại – Kiều bào, Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam trình bày nêu rõ: Trong những năm vừa qua, cộng đồng NVNONN nói chung, chuyên gia, trí thức kiều bào nói riêng đã có những đóng góp quan trọng, giúp chuyển giao những kiến thức, tiến bộ khoa học kỹ thuật mới nhất vào Việt Nam, đào tạo đội ngũ cán bộ, góp phần nâng cao chất lượng nguồn nhân lực KH&CN của Việt Nam. Họ đồng thời là cầu nối giúp tiếp xúc, vận động, kêu gọi và thu hút các nhà khoa học quốc tế có uy tín về Việt Nam tham dự các Hội nghị, hội thảo, tạo cơ hội gặp gỡ giao lưu, hợp tác với giới khoa học Việt Nam. Đội ngũ trí thức kiều bào cũng đã kêu gọi các nguồn lực quốc tế như chính phủ các nước, các tổ chức phi chính phủ, các tổ chức khoa học quốc tế, doanh nghiệp ủng hộ, giúp đỡ Việt Nam phát triển KH&CN.
Số chuyên gia, trí thức kiều bào tham gia hoạt động KH&CN ở Việt Nam duy trì ở mức khoảng 300 lượt người/năm (chưa bao gồm số vào Việt Nam dự hội nghị, hội thảo và các đoàn trao đổi ngắn hạn). Trí thức kiều bào ngày càng tham gia một cách trực tiếp và sâu rộng vào các quá trình hợp tác, cùng đồng hành tích cực với Chính phủ nhằm thực hiện mục tiêu xây dựng Chính phủ kiến tạo phát triển, phục vụ người dân và doanh nghiệp, đi vào những vấn đề "nóng", phù hợp với xu thế chung của thế giới và nhu cầu của Việt Nam như khởi nghiệp sáng tạo, các vấn đề về cách mạng công nghiệp 4.0.... Hiện, có nhiều chuyên gia người Việt Nam ở nước ngoài đang cộng tác, cố vấn, tư vấn cho các bộ, ngành, địa phương; trong đó có 4 chuyên gia trí thức người Việt Nam ở nước ngoài được lựa chọn tham gia tổ tư vấn kinh tế của Thủ tướng Chính phủ và đã có những đóng góp ý nghĩa như đưa ra các khuyến nghị về các lĩnh vực kinh tế - xã hội, động lực tăng trưởng, tăng vốn đầu tư khu vực Nhà nước, khai thác tài nguyên... Hiện nay, tại nhiều quốc gia phát triển trên thế giới đã hình thành các mạng lưới, các câu lạc bộ trí thức, chuyên gia người Việt Nam, có kết nối hết sức chặt chẽ với các cơ sở khoa học công nghệ trong nước, đem lại những đóng góp đáng kể cho đất nước,
Trình bày tham luận: “Phát huy nguồn lực trí thức người Việt Nam ở nước ngoài đóng góp cho sự phát triển của đất nước trong tình hình mới”, ông Phạm Việt Hùng, Vụ trưởng Vụ Quan hệ kinh tế KH&CN, Ủy ban Nhà nước về NVNONN cho biết: Trong bối cảnh kinh tế toàn cầu đang chuyển sang nền kinh tế tri thức, giá trị sản phẩm ngày càng phụ thuộc vào giá trị sáng chế và hàm lượng chất xám của sản phẩm. Quá trình chuyển từ kinh tế công nghiệp sang kinh tế tri thức và xu thế toàn cầu hoá đã và đang làm thay đổi các lợi thế so sánh của các quốc gia trong thương mại quốc tế theo hướng giảm dần các lợi thế truyền thống như đất đai, tài nguyên, nhân công rẻ, vị trí địa lý... và tăng vai trò, giá trị của các yếu tố tri thức. Nguồn chất xám, trình độ khoa học-kỹ thuật đã và đang trở thành điểm mấu chốt trong cạnh tranh lâu dài giữa các quốc gia và các nền kinh tế. Để đạt mục tiêu trở thành nước đang phát triển, có công nghiệp theo hướng hiện đại, vượt qua mức thu nhập trung bình thấp vào năm 2025 và trở thành nước đang phát triển, có công nghiệp hiện đại, thu nhập trung bình cao vào năm 2030 như Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng đề ra, Việt Nam cần nhanh chóng tiếp thu các tinh hoa công nghệ của nhân loại, phát huy cao nhất nguồn lực trí tuệ của toàn dân tộc, trong đó có đội ngũ trí thức NVNONN.
Hội thảo đã nhận được nhiều ý kiến đóng góp từ lực lượng trí thức Việt kiều, qua đó, Ban tổ chức sẽ lựa chọn những giải pháp hay, khả thi, hiệu quả để kiến nghị Đảng và Nhà nước nhằm phát huy hơn nữa tiềm lực của trí thức NVNONN đối với công cuộc xây dựng và phát triên đất nước hiện nay, đặc biệt là trong lĩnh vực phát triển tiềm lực khoa học và công nghệ, xây dựng hệ sinh thái đổi mới sáng tạo, khởi nghiệp và chuyển đổi số quốc gia./.