 |
| Lực lượng QLTT khám kho hàng thực phẩm đông lạnh không rõ nguồn gốc tại Hà Nội. |
Càng đến gần Tết, số vụ kinh doanh thực phẩm bẩn, quá hạn sử dụng, không rõ nguồn gốc tại Hà Nội cũng như trên cả nước bị phát hiện, bắt giữ càng rầm rộ, tinh vi. Điển hình, ngày 9/1, Công an Hà Nội và Cục Quản lý thị trường (QLTT) Hà Nội đã kiểm tra, thu giữ 1 tấn nầm lợn (được cất giấu trong 35 bao tải, bên ngoài in chữ Trung Quốc) trong quá trình phân hủy, bốc mùi hôi thối đang trên đường vận chuyển đi các chợ đầu mối, một số quán ăn trên địa bàn Hà Nội.
Hay trước đó, khoảng giữa tháng 12/2022, lực lượng chức năng bất ngờ kiểm tra chiếc xe tải đã phát hiện hơn 1,8 tấn nầm, nội tạng động vật đang trong quá trình phân hủy được tuồn về Hà Nội nhằm phục vụ các quán lẩu nướng.
Chưa hết, chỉ trong ngày 12/12/2022, 4 vụ vi phạm vệ sinh an toàn thực phẩm được Cục Cảnh sát Phòng chống tội phạm về môi trường phối hợp lực lượng QLTT Hà Nội và Công an địa bàn kiểm tra, xử lý. Trong đó, đã phát hiện 2 cơ sở sản xuất thực phẩm giả gồm bánh kẹo giả thương hiệu nước ngoài và một số mặt hàng tiêu dùng phục vụ Tết ở quận Hà Đông.
Tương tự, tại Quảng Ninh, chỉ trong thời gian rất ngắn, lực lượng quản lý thị trường tỉnh đã liên tiếp phát hiện và xử lý gần 40 vụ việc vận chuyển, kinh doanh thực phẩm không rõ nguồn gốc xuất xứ, xử phạt vi phạm hành chính hơn 400 triệu đồng, tiêu hủy hơn 5 tấn thực phẩm không đủ điều kiện an toàn lưu thông. Trong đó, có nhiều thực phẩm không rõ nguồn gốc là chân vịt ăn liền, chân gà ăn liền, chả cá viên, bì heo, xúc xích, củ cải muối, trái cây, sữa…
Thực tế cho thấy, càng gần Tết, thực phẩm không rõ nguồn gốc, quá hạn nhập vào Việt Nam càng nhiều vì nhu cầu tiêu thụ cuối năm thường tăng cao. Thực phẩm không rõ nguồn gốc, xuất xứ được tuồn vào nội địa nhiều nhất qua đường bộ. Từ các tỉnh giáp biên giới, hàng lậu được đưa vào tiêu thụ sâu trong nội địa nếu không được ngăn chặn kịp thời. Điều đáng nói, tình trạng này tái diễn hằng năm, song đến nay vẫn chưa có biện pháp xử lý triệt để.
Theo các chuyên gia, vấn nạn thực phẩm bẩn liên tiếp bị phát hiện, xử lý nhưng khó có thể dập tắt trong thời gian qua là do lợi nhuận đem lại quá lớn. Vì lợi nhuận, mà bằng nhiều thủ đoạn tinh vi, các đối tượng vẫn đang âm thầm “tuồn” thực phẩm bẩn len lỏi vào thị trường. Cùng với đó, một trong những nguyên nhân khiến các vụ sản xuất, kinh doanh vi phạm về an toàn thực phẩm (ATTP) còn xuất phát từ thực tế nhiều nơi người dân có xu hướng lựa chọn những mặt hàng giá rẻ. Lợi dụng nhu cầu đó, các đối tượng đã vận chuyển hàng nhập lậu vào Việt Nam tiêu thụ.
Để ngăn chặn thực phẩm “bẩn” vào sâu trong nội địa, Tổng cục QLTT (Bộ Công Thương) đã ban hành Kế hoạch số 10/KH-TCQLTT về cao điểm chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả các tháng cuối năm 2022, dịp trước, trong và sau Tết Nguyên đán Quý Mão 2023, trong đó giao nhiệm vụ cho lực lượng QLTT các địa phương đấu tranh, ngăn chặn thực phẩm không đảm bảo an toàn, thực phẩm nhập lậu vào nước ta.
Đại diện Tổng cục QLTT cho biết, để thực hiện Kế hoạch số 10, các đơn vị sẽ thường xuyên kiểm tra, kiểm soát thường xuyên tại các kho bãi, điểm tập kết hàng hóa gần biên giới, các trung tâm thương mại, siêu thị, chợ đầu mối, kho chứa hàng đông lạnh, các đơn vị nhập khẩu kinh doanh thực phẩm đông lạnh, các cơ sở sản xuất kinh doanh thực phẩm, các tuyến đường bộ, đường sắt nhất là các địa bàn trọng điểm tại các tỉnh biên giới, thành phố lớn...
Dù các cơ quan, đơn vị liên quan đã thành lập các đoàn kiểm tra ATTP dịp Tết, nhưng trong bối cảnh nhu cầu tiêu thụ thực phẩm lớn và lực lượng thanh tra cũng còn mỏng nên ngoài "chiến dịch" tổng kiểm tra trên diện rộng, lực lượng chức năng cần tăng cường hơn nữa công tác kiểm tra, giám sát, đặc biệt là công tác hậu kiểm, xử phạt vi phạm. Trong quá trình đó điều quan trọng là cần huy động sự tham gia của chính quyền cơ sở và người dân nhằm phát hiện những cơ sở kinh doanh thực phẩm "bẩn", sản xuất hàng giả, hàng không bảo đảm chất lượng.
Tuy nhiên, nếu chỉ mở những đợt cao điểm hoặc tập trung vào Tháng hành động vì an toàn thực phẩm hay nhưng đợt cao điểm như dịp Tết… thì chưa đủ để ngăn chặn, hạn chế tình trạng kinh doanh, buôn bán và vận chuyển thực phẩm "bẩn" đi tiêu thụ. Về lâu dài, các cơ quan chức năng cần có những chế tài mạnh hơn nữa trong việc xử lý nhằm răn đe, ngăn chặn tình trạng này. Muốn thế cần có giải pháp phối hợp giữa các ngành liên quan, mục tiêu là kiểm soát chặt chẽ đối với nguồn hàng hóa nhập khẩu, ngăn chặn hàng nhập lậu. Và khi phát hiện những vi phạm về thực phẩm “bẩn”, thực phẩm không rõ nguồn gốc thì các cơ quan chức năng phải xử phạt thật nặng như thu hồi giấy phép, cấm hoạt động vĩnh viễn cơ sở sản xuất, kinh doanh vi phạm. Thậm chí, xử lý hình sự một cách nghiêm khắc với những trường hợp vi phạm.
Cùng với đó, cần làm tốt công tác tuyên truyền, hướng dẫn và giám sát các tổ chức, cá nhân sản xuất, kinh doanh nông lâm thủy sản tuân thủ các quy định bảo đảm vệ sinh ATTP; hướng dẫn người dân nhận biết sản phẩm có nguồn gốc xuất xứ rõ ràng, sản phẩm đã được kiểm soát và chứng nhận ATTP; đẩy mạnh công tác giới thiệu, quảng bá sản phẩm an toàn, địa chỉ bán sản phẩm an toàn để người tiêu dùng tiếp cận, lựa chọn.
Và mỗi người dân nên trở thành một người tiêu dùng “thông thái” bằng cách phải tự trang bị những kiến thức cần thiết về pháp luật cũng như tiêu dùng. Đặc biệt khi mua và sử dụng thực phẩm phải lựa chọn những thương hiệu đã biết trước, có nguồn gốc rõ ràng, có thời hạn bảo hành, thời hạn sử dụng, nhãn thực phẩm phải đáp ứng được các yêu cầu, quy định của Nhà nước. Đồng thời nên tự trang bị những kiến thức cần thiết thông qua tiếp cận các nguồn tin để có năng lực miễn dịch với các chiêu thức kinh doanh mới lạ, khác biệt mới xuất hiện. Và không nên ham rẻ mà mua phải những thực phẩm “bẩn”, thực phẩm kém chất lượng...
Có như vậy, ngày xuân mới trọn vẹn niềm vui, bữa cơm ngày Tết không còn ám ảnh bởi thực phẩm “bẩn” và đến hẹn lại đỡ phải... "lo".!