Sáng 13/9, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã cho ý kiến về báo cáo của Chính phủ về công tác phòng, chống tham nhũng, công tác phòng, chống tội phạm năm 2023.
Tội phạm ma túy phát hiện tăng 18,42%
Tại Phiên họp, Thứ trưởng Bộ Công an Lê Văn Tuyến cho biết: “Có thể nói, trong năm 2023, với vai trò lực lượng nòng cốt, Bộ Công an đã tham mưu cho Chính phủ, mở nhiều đợt cao điểm phòng, chống tội phạm. Tỷ lệ phá án đạt khá cao; đảm bảo trật tự an toàn giao thông, tai nạn giao thông giảm cả 3 tiêu chí.
Về cơ cấu tội phạm tăng cao so với 2022. Cụ thể, sau đại dịch, tình hình kinh tế khó khăn khiến tội phạm tăng cao. Một số loại tội phạm xuất hiện với thủ đoạn mới.
Về tội phạm ma tuý, Thứ trưởng Lê Văn Tuyến cho rằng, tỷ lệ phát hiện cao, đặc biệt là việc bắt giữ nhiều đối tượng trung chuyển ma tuý qua Việt Nam cho thấy thấy sự phối hợp, quyết liệt của lực lượng chức năng ở Việt Nam.
Thẩm tra về công tác phòng, chống tội phạm, vi phạm pháp luật và công tác thi hành án năm 2023, Ủy ban Tư pháp nhận thấy, năm 2023, Chính phủ đã triển khai nhiều giải pháp, bảo đảm phát triển kinh tế, ổn định đời sống người dân và đấu tranh có hiệu quả đối với các vi phạm pháp luật và tội phạm.
 |
| Toàn cảnh Phiên họp. Ảnh: TL. |
Lực lượng Công an đã triển khai nhiều biện pháp để phát hiện, xử lý nhanh chóng những điểm nóng; kịp thời truy bắt các đối tượng khủng bố, chống chính quyền nhân dân; xử lý nghiêm minh nhiều vụ án tham nhũng, kinh tế đặc biệt nghiêm trọng, phức tạp. Qua đó, tổng số vụ án được phát hiện tăng so với cùng kỳ; một số loại tội phạm được kiềm chế và kéo giảm (số vụ phạm tội có tổ chức giảm 26,92%; số vụ dâm ô với người dưới 16 tuổi giảm 5,62%); tình hình an toàn giao thông cũng giảm cả 3 tiêu chí về số vụ tai nạn, số người chết và số người bị thương.
Tuy nhiên, Ủy ban Tư pháp cũng chỉ rõ, dù đã có nhiều cố gắng nhưng tổng thể chung, tội phạm gia tăng cả về số vụ, số người chết và thiệt hại tài sản do tội phạm gây ra. Trong đó một số loại tội phạm tăng mạnh, như giết người, cướp tài sản, cướp giật, lừa đảo chiếm đoạt tài sản, cho vay lãi nặng, gây rối trật tự công cộng...
Theo Ủy ban Tư pháp, công tác quản lý nhà nước trên một số lĩnh vực còn một số bất cập, dẫn đến các đối tượng lợi dụng để phạm tội, như: đăng kiểm phương tiện giao thông, cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, giấy phép khai thác khoáng sản, cấp phiếu lý lịch tư pháp... Đặc biệt, tội phạm tham nhũng, chức vụ phát hiện tăng 71,46% về số vụ, tăng 116,17% số đối tượng, đặc biệt, số vụ nhận hối lộ được phát hiện tăng 312,5%.
Tuy nhiên, Ủy ban Tư pháp nhận thấy, một số loại tội phạm xâm phạm sở hữu thì tỷ lệ điều tra, khám phá thấp; tỷ lệ giải quyết tin báo, tố giác tội phạm chưa đạt yêu cầu của Nghị quyết số 96/2019/QH14 của Quốc hội; việc áp dụng biện pháp ngăn chặn tuy đã có nhiều tiến bộ nhưng vẫn còn vi phạm; vẫn còn một số trường hợp phải đình chỉ điều tra do không chứng minh được tội phạm và để xảy ra một số trường hợp dùng nhục hình trong giai đoạn điều tra... Trong đó đáng lưu ý, số vụ tội phạm ma túy phát hiện tăng 18,42%; số ma túy tổng hợp thu giữ tăng đặc biệt cao (1.484,19%), cho thấy diễn biến hết sức phức tạp của tội phạm ma túy.
Cần có giải pháp căn cơ, lâu dài để phòng ngừa và xử lý hiệu quả tội phạm
Trước tình trạng gia tăng mạnh của một số loại tội phạm và dự báo tình hình kinh tế, xã hội thời gian tới còn nhiều khó khăn, Ủy ban Tư pháp đề nghị, Chính phủ chỉ đạo các Bộ, ngành hữu quan cần đưa ra những giải pháp có tính căn cơ, lâu dài để phòng ngừa và xử lý hiệu quả tội phạm.
Cho ý kiến tại Phiên họp, đề cập đến tình trạng một loạt loại tội phạm tăng, Trưởng Ban Công tác đại biểu Nguyễn Thị Thanh đề nghị, các báo cáo cần phân tích và nêu kỹ hơn nguyên nhân gia tăng một số loại tội phạm nêu trên. Trong đó, đặc biệt phải làm rõ có nguyên nhân do kinh tế sau đại dịch COVID-19 khó khăn dẫn đến số lượng các vụ cướp tài sản, cướp giật, lừa đảo tăng mạnh hay không, để từ đó, có các giải pháp phù hợp trong thời gian tới.
Liên quan đến số vụ tội phạm ma túy phát hiện gia tăng, Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng và An ninh Lê Tấn Tới đề nghị làm rõ do sự phối hợp giữa các cơ quan chức năng, do pháp luật, hay nguyên nhân nào khác mà ma túy đi qua được đường hàng không, đường thẻ xanh của hải quan...?
Bên cạnh đó, Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng và An ninh cũng lưu ý, tình trạng lợi dụng danh nghĩa doanh nghiệp, công ty luật dưới hình thức mua bán nợ để cưỡng đoạt tài sản là một loại hình tội phạm mới so với năm 2022. Trên cơ sở đó, đề nghị cần phân tích, đánh giá để xác định loại hình tội phạm này gia tăng có phải do lợi dụng sơ hở của pháp luật, hay do quản lý của cơ quan chức năng...?./.