Đây là nội dung được Chánh án TAND Tối cao Nguyễn Hòa Bình vừa báo cáo Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Chủ tịch nước về công tác của các tòa án trong năm 2023.
Theo đó, năm 2023, các tòa án triển khai thực hiện nhiệm vụ trong bối cảnh số lượng các loại vụ việc phải thụ lý, giải quyết tiếp tục tăng với tính chất, mức độ ngày càng phức tạp, nhất là các tội phạm ma túy, xâm phạm trật tự an toàn giao thông, tham nhũng, kinh tế, chức vụ, giết người…”.
Án kinh tế, tham nhũng, chức vụ tăng
Từ ngày 1/10/2022 đến ngày 30/9/2023, các tòa án đã thụ lý 606.209 vụ việc, đã giải quyết được 540.490 vụ việc (đạt tỷ lệ 89,16%; cao hơn năm trước 0,26%).
So với năm 2022, tòa án đã thụ lý tăng 38.688 vụ (tăng 6,8%); đã giải quyết tăng 35.809 vụ. Các bản án, quyết định bị hủy, sửa do nguyên nhân chủ quan của tòa án thấp hơn 0,01%, khi đạt tỷ lệ 0,89%, đáp ứng yêu cầu mà nghhị quyết Quốc hội đề ra (không quá 1,5%).
Liên quan đến việc thụ lý, xét xử các vụ án kinh tế, tham nhũng, chức vụ, , các tòa án đã thụ lý theo thủ tục sơ thẩm 3.730 vụ với 8.670 bị cáo; đã xét xử 3.197 vụ với 6.417 bị cáo phạm.
 |
| Xét xử các bị cáo trong vụ án chuyến bay giải cứu. Ảnh: VNN. |
Trong 6.417 bị cáo đã xét xử sơ thẩm, các tòa án tuyên phạt tù chung thân 10 bị cáo; phạt tù từ trên 15 năm đến 20 năm 73 bị cáo; tù từ trên 7 năm đến 15 năm 475 bị cáo; tù từ 3 năm đến 7 năm 1026 bị cáo…
Đáng chú ý, án kinh tế, tham nhũng, chức vụ năm 2023 cũng cao hơn năm 2022, khi tòa án thụ lý tăng 583 vụ với 1.261 bị cáo, xét xử tăng 571 vụ với 831 bị cáo.
Trong đó, các tòa án đã thụ lý theo thủ tục sơ thẩm 747 vụ với 1.800 bị cáo phạm các tội về tham nhũng, đã xét xử 562 vụ với 1.207 bị cáo (tăng 170 vụ với 401 bị cáo; đã xét xử tăng 152 vụ với 262 bị cáo).
Báo cáo cũng chỉ rõ trong số 1.207 bị cáo phạm tội về tham nhũng đã xét xử sơ thẩm, các tòa án tuyên phạt tù chung thân 8 bị cáo; xử phạt tù từ trên 15 năm đến 20 năm 50 bị cáo; tù từ trên 7 năm đến 15 năm 170 bị cáo…
Theo Chánh án Nguyễn Hòa Bình, các tòa án đã thụ lý theo thủ tục phúc thẩm 307 vụ với 578 bị cáo phạm tội về tham nhũng, đã xét xử 226 vụ với 424 bị cáo; thụ lý theo thủ tục giám đốc thẩm, tái thẩm 4 vụ với 4 bị cáo, đã xét xử 3 vụ với 3 bị cáo.
“Các tòa án đã áp dụng hình phạt nghiêm khắc đối với người chủ mưu, cầm đầu, lợi dụng chức vụ chiếm đoạt tài sản lớn của Nhà nước, trường hợp cho hưởng án treo được cân nhắc kỹ lưỡng, bảo đảm đúng quy định của pháp luật”, báo cáo nêu rõ.
Bên cạnh đó, các tòa án đã chú trọng quyết định tịch thu tài sản do phạm tội mà có, áp dụng các biện pháp kê biên tài sản, các biện pháp tư pháp và các hình phạt bổ sung nhằm đảm bảo thu hồi tài sản của Nhà nước đã bị chiếm đoạt hoặc thiệt hại.
Số liệu cho thấy, năm qua, các tòa án đã tuyên thu hồi tiền, tài sản 216 vụ với 761 bị cáo trong các vụ án kinh tế, tham nhũng, chức vụ với số tiền và tài sản trên 1.859 tỷ đồng. Có 163 vụ với 631 bị cáo đã khắc phục hậu quả nộp lại tài sản đã chiếm đoạt trên 490 tỷ đồng.
Xử lý nghiêm, không có vùng cấm
Đối với các vụ án thuộc diện Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng, chống tham nhũng, tiêu cực theo dõi, chỉ đạo, các tòa án tổ chức xét xử nghiêm túc, đúng tiến độ, đúng pháp luật, theo tinh thần không có vùng cấm và không có ngoại lệ.
Các tòa án đã thụ lý theo thủ tục sơ thẩm 21 vụ án, đã xét xử 17 vụ án, quyết định trả hồ sơ để điều tra bổ sung 3 vụ án (trong đó có 1 vụ được thụ lý lại); thụ lý theo thủ tục phúc thẩm 15 vụ án, đã xét xử 12 vụ án và thụ lý theo thủ tục giám đốc thẩm 2 vụ án, đã xét xử 1 vụ án.
Các vụ án thuộc diện Ban chỉ đạo phòng, chống tham nhũng, tiêu cực cấp tỉnh theo dõi, chỉ đạo được đẩy nhanh tiến độ, xử lý nghiêm minh, bảo đảm đúng tiến độ, yêu cầu.
Các tòa án đã phối hợp tốt với liên ngành tố tụng ở Trung ương chỉ đạo giải quyết những khó khăn, vướng mắc trong quá trình giải quyết các vụ án thuộc diện Ban Chỉ đạo theo dõi, chỉ đạo như: vụ án Nhật Cường, Tân Hiệp Phát, Việt Á, Tân Hoàng Minh, vi phạm về đấu thầu tại Bệnh viện Bạch Mai, Viện tim Hà Nội, Bệnh viện đa khoa Đồng Nai, Vụ án FLC, vụ án chuyến bay giải cứu…
Qua đó, đã xử lý nghiêm nhiều vụ án gây ra thiệt hại đặc biệt lớn, gây bức xúc lớn trong xã hội, được đông đảo dư luận trong cán bộ, đảng viên và nhân dân đánh giá cao, tin tưởng vào đường lối, chính sách của Đảng và Nhà nước ta trong công tác đấu tranh phòng, chống tham nhũng.
Bên cạnh đó, các tòa án cũng đã đưa ra xét xử kịp thời và tuyên án nghiêm khắc các vụ vi phạm pháp luật liên quan đến phòng, chống dịch COVID-19. Các tòa án đã thụ lý theo thủ tục sơ thẩm 12 vụ với 79 bị cáo, đã xét xử 10 vụ với 68 bị cáo lợi dụng dịch bệnh COVID-19 để có hành vi trục lợi, chiếm đoạt tài sản của Nhà nước.
Chánh án Nguyễn Hòa Bình cho biết, thời gian tới, các tòa án tiếp tục thực hiện đồng bộ các giải pháp để đẩy nhanh tiến độ và nâng cao chất lượng giải quyết, xét xử các loại vụ việc. Mục tiêu là phấn đấu đạt và vượt các chỉ tiêu, yêu cầu của nghị quyết của Quốc hội.
Các tòa án sẽ khắc phục triệt để việc để các vụ án quá thời hạn xét xử do nguyên nhân chủ quan; bảo đảm xét xử nghiêm minh, khách quan, công bằng, đúng pháp luật, không để xảy ra oan, sai, bỏ lọt tội phạm.
Đồng thời, thực hiện nghiêm chỉ đạo của Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng chống tham nhũng, tiêu cực trong việc chỉ đạo, đôn đốc các tòa án xét xử kịp thời, nghiêm minh các vụ án tham nhũng, tiêu cực…/.