Hành trình của một nhiệm kỳ lịch sử

Ảnh: TTXVN

Một nhiệm kỳ bắt đầu trong gian khó

Hiếm có nhiệm kỳ nào khởi đầu trong tình thế ngặt nghèo như nhiệm kỳ 2021-2026. Chỉ vài tháng sau khi Quốc hội khóa XV tuyên thệ, đại dịch COVID-19 bùng phát dữ dội với tốc độ lan truyền chưa từng thấy, đẩy hệ thống y tế vào cuộc chiến căng thẳng, ảnh hưởng toàn diện đến đời sống, kinh tế - xã hội. Trên thế giới, xung đột địa chính trị, đứt gãy chuỗi cung ứng, lạm phát kéo dài và các thách thức an ninh phi truyền thống khiến bức tranh toàn cầu phủ đầy gam màu xám.

Trong nước, không chỉ dịch bệnh mà biến đổi khí hậu, thiên tai, áp lực phát triển mới, nhu cầu chuyển đổi mô hình tăng trưởng, chuyển đổi số... đặt ra những yêu cầu cấp bách về thể chế và hành động. Tất cả những điều đó tạo nên một nhiệm vụ nặng nề chưa từng có cho Quốc hội khóa XV.

Nhưng chính trong thách thức, phẩm chất của Quốc hội mới được bộc lộ rõ nét. Những phiên họp bất thường diễn ra vào giữa năm, cuối năm; những quyết sách đưa ra trong tình thế cấp bách; những buổi thảo luận thâu đêm để kịp thời hóa giải khó khăn... là minh chứng thuyết phục nhất cho năng lực hành động của Quốc hội mỗi khi đất nước cần.

Khi dịch bệnh lên đến đỉnh điểm, Quốc hội đã kịp thời ban hành các cơ chế đặc thù, tạo điều kiện cho Chính phủ triển khai chiến lược vaccine, điều hành kinh tế - xã hội linh hoạt hơn, và quan trọng nhất là bảo đảm an toàn cho Nhân dân. Việt Nam đã trở thành một trong những quốc gia kiểm soát dịch hiệu quả với tỷ lệ tử vong thấp, và trong thành công ấy có dấu ấn rõ ràng của Quốc hội khóa XV.

Đổi mới từ tư duy đến hành động

Điểm đáng chú ý của nhiệm kỳ vừa qua không chỉ nằm ở số lượng lớn các đạo luật được thông qua, mà nằm ở cách Quốc hội đổi mới tư duy lập pháp để thích ứng với một thời đại chuyển động nhanh như hiện nay. Quốc hội đã xác định luật phải mang tính khung, đưa ra nguyên tắc, còn việc hướng dẫn chi tiết được giao cho Chính phủ - cơ quan gần gũi nhất với thực tiễn. Đây là một bước chuyển quan trọng, giúp pháp luật linh hoạt hơn, phù hợp hơn với thực tế và tăng trách nhiệm của các cơ quan thực thi.

Cũng chính tư duy đó giúp Quốc hội hoàn thành một khối lượng công việc chưa từng có: Thông qua 150 luật và 49 nghị quyết quy phạm pháp luật, sửa đổi một số điều của Hiến pháp 2013, cùng với nhiều quyết định có ảnh hưởng sâu rộng đến quốc kế dân sinh. Các quyết sách về đất đai, nhà ở, ngân hàng, năng lượng, giáo dục, y tế, văn hóa, an sinh xã hội... đều nhằm mục tiêu tạo dựng nền tảng pháp lý ổn định cho phát triển.

Ở lĩnh vực giám sát, Quốc hội khóa XV cho thấy sự trưởng thành rõ rệt. Giám sát không còn mang nặng tính hình thức mà đi thẳng vào những điểm nghẽn của đời sống: Thị trường xăng dầu bất ổn, phòng cháy chữa cháy còn nhiều bất cập, cải cách giáo dục xuất hiện nhiều khó khăn, hệ thống pháp luật về đất đai còn chồng chéo... Những vấn đề ấy được Quốc hội mổ xẻ, phân tích, đưa ra kiến nghị cụ thể và theo dõi sát sao quá trình khắc phục. Giám sát đã trở thành sức ép cải cách tích cực, góp phần đưa pháp luật đến gần cuộc sống hơn.

Đáng chú ý, Quốc hội khóa XV là Quốc hội tổ chức nhiều kỳ họp nhất từ trước đến nay - 19 kỳ họp, cho thấy tinh thần sẵn sàng làm việc bất cứ khi nào đất nước cần, sẵn sàng cùng Chính phủ giải quyết những vấn đề đang đặt ra. Nghị trường trở thành biểu tượng của sự đồng hành và trách nhiệm.

Khơi thông những nguồn lực mới

Bên cạnh lập pháp và giám sát, Quốc hội khóa XV gây dấu ấn mạnh mẽ qua những quyết định lớn về tổ chức bộ máy, mô hình quản trị và định hướng phát triển đất nước trong dài hạn.

Một trong những quyết định mang tính lịch sử là việc sắp xếp lại đơn vị hành chính, vận hành mô hình chính quyền địa phương hai cấp, chính thức bỏ cấp huyện. Đây là bước đổi mới thể chế táo bạo, có tác động sâu rộng đến hệ thống chính trị và năng lực quản trị quốc gia, hướng tới mục tiêu tinh gọn, hiệu quả và hiện đại. Việc tinh giản cấp trung gian không chỉ giảm chi phí mà còn rút ngắn khoảng cách giữa chính quyền và người dân, tạo điều kiện để giải quyết công việc nhanh hơn, chính xác hơn.

Ngoài ra, Quốc hội đã thông qua nhiều chủ trương đầu tư hạ tầng chiến lược, mở ra không gian phát triển mới cho các vùng kinh tế trọng điểm: Các tuyến cao tốc Bắc - Nam, đường vành đai, tuyến giao thông liên vùng, hệ thống hạ tầng đô thị của Hà Nội và TP.HCM... Những dự án này không chỉ giải quyết bài toán giao thông mà còn tạo động lực thúc đẩy công nghiệp, thương mại, du lịch và kết nối vùng.

Song hành với phát triển hạ tầng cứng, Quốc hội còn quan tâm đến hạ tầng mềm: Chuyển đổi số, đổi mới sáng tạo, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, bảo tồn và phát huy văn hóa, thúc đẩy an sinh xã hội, bảo đảm công bằng trong tiếp cận dịch vụ công. Quốc hội xác định rõ khoa học - công nghệ và đổi mới sáng tạo là nền tảng cho tăng trưởng mới, chuyển đổi số là đột phá để nâng cao hiệu quả quản trị quốc gia.

Đối với các địa phương, đặc biệt là những tỉnh có vai trò lịch sử - văn hóa quan trọng như Phú Thọ, các cơ chế được Quốc hội thông qua trong nhiệm kỳ đã mở ra cơ hội mới để phát triển bền vững: Đầu tư hạ tầng, thúc đẩy du lịch văn hóa - lịch sử, bảo vệ di sản tín ngưỡng thờ cúng Hùng Vương, thúc đẩy các ngành công nghiệp văn hóa gắn với bản sắc vùng Đất Tổ. Những thay đổi về thể chế không còn là lý thuyết, mà bắt đầu đi vào thực tiễn đời sống của người dân.

Quốc hội của đổi mới và trách nhiệm

Điều làm nên dấu ấn đậm nét của nhiệm kỳ khóa XV chính là phong cách làm việc: Minh bạch, trách nhiệm, đối thoại và sẵn sàng đổi mới. Không còn khoảng cách giữa nghị trường và đời sống, giữa lập pháp và thực tiễn, giữa đại biểu và cử tri. Quốc hội khóa XV đã tạo ra một văn hóa làm việc mới: Lắng nghe, hành động, giải trình và chịu trách nhiệm.

Các đại biểu Quốc hội đã tăng cường tiếp xúc cử tri; công khai thông tin; đưa tiếng nói của người dân vùng sâu, vùng xa, vùng đồng bào dân tộc thiểu số... vào nghị trường. Những vấn đề của đời sống nông thôn, của công nhân, của doanh nghiệp nhỏ và vừa, của người yếu thế... được đặt lên bàn thảo luận với trách nhiệm cao nhất.

Bên cạnh đó, đối ngoại nghị viện được đẩy mạnh mạnh mẽ. Quốc hội Việt Nam ngày càng khẳng định vị thế tại các diễn đàn khu vực và quốc tế. Việc tham gia chủ động, có trách nhiệm vào các cơ chế liên nghị viện giúp củng cố quan hệ hữu nghị, mở rộng hợp tác, và quan trọng nhất là bảo vệ lợi ích quốc gia - dân tộc trong bối cảnh cạnh tranh chiến lược ngày càng phức tạp.

Khép lại một nhiệm kỳ, mở ra một tầm nhìn mới

Năm năm nhìn lại, Quốc hội khóa XV đã đi qua chặng đường chưa từng có trong lịch sử: Đối mặt với đại dịch, vượt qua khó khăn kinh tế, thúc đẩy đổi mới thể chế, cải tổ bộ máy, mở đường cho phát triển dài hạn. Thành tựu của nhiệm kỳ không chỉ nằm ở những con số hay văn bản pháp luật, mà nằm ở sự trưởng thành của nền dân chủ đại diện, ở niềm tin ngày càng lớn của Nhân dân vào Quốc hội - cơ quan quyền lực nhà nước cao nhất.

Kỳ họp cuối cùng bế mạc là dấu ấn mở ra một giai đoạn mới. Giai đoạn mà Quốc hội cần tiếp tục đổi mới tư duy, nâng cao chất lượng lập pháp và giám sát, thúc đẩy chuyển đổi số nghị trường, và đặc biệt là xây dựng đội ngũ đại biểu ngày càng chuyên nghiệp, tâm huyết, gắn bó với Nhân dân.

Đối với Phú Thọ - vùng đất linh thiêng nơi cội nguồn dân tộc - tinh thần đổi mới của Quốc hội khóa XV cũng mở ra cơ hội mới để tỉnh phát huy tiềm năng của mình: Phát triển du lịch văn hóa gắn với tín ngưỡng thờ cúng Hùng Vương; xây dựng hạ tầng đồng bộ; phát triển công nghiệp văn hóa; nâng cao chất lượng đời sống Nhân dân; và đóng góp tích cực vào mục tiêu chung đưa Việt Nam trở thành nước phát triển vào năm 2045.

Một nhiệm kỳ đầy thử thách đã khép lại, nhưng hành trình phát triển của đất nước tiếp tục rộng mở. Quốc hội khóa XV để lại một di sản quan trọng: Bản lĩnh, trí tuệ, sự đồng hành và tinh thần đổi mới không ngừng. Đó cũng là cam kết mạnh mẽ với Nhân dân rằng Quốc hội luôn sẵn sàng có mặt trong những thời khắc quan trọng nhất của đất nước.