Gần 50 năm trước, dưới sự lãnh đạo của Đảng, quân và dân ta đã đánh bại cuộc tập kích đường không chiến lược bằng máy bay B-52 của đế quốc Mỹ trên bầu trời miền Bắc (tháng 12/1972), lập nên chiến thắng “Hà Nội - Điện Biên Phủ trên không”, tạo bước ngoặt trong cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước của dân tộc. Đây là lần đầu tiên, ta tổ chức và thực hành thắng lợi một chiến dịch phòng không, đập tan hình thái chiến tranh hiện đại của đối phương. Trong 12 ngày đêm, ta đã bắn rơi 81 máy bay, trong đó có 34 máy bay B-52 và 5 máy bay F111, buộc chính quyền Nixon phải ký Hiệp định Paris, chấm dứt chiến tranh, lập lại hòa bình ở Việt Nam.
 |
|
Xác máy bay B-52 bị bắn rơi trong đêm 18/12/1972 trên cánh đồng Phủ Lỗ, Đông Anh, Hà Nội. Ảnh tư liệu
|
Chiến thắng này cùng với thắng lợi trên chiến trường cả nước đã buộc đế quốc Mỹ phải rút hết quân về nước, làm thay đổi căn bản cục diện chiến tranh, mở ra thời cơ chiến lược để toàn Đảng, toàn dân và toàn quân ta tiến lên giành thắng lợi hoàn toàn, giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước. Chiến thắng lịch sử "Hà Nội - Điện Biên Phủ trên không" là chiến thắng của niềm tin, ý chí, quyết tâm dám đánh, biết đánh và quyết thắng giặc Mỹ xâm lược của quân, dân Việt Nam trong thời đại mới trước vũ khí công nghệ cao của địch. Đồng thời, chiến thắng “Hà Nội - Điện Biên Phủ trên không” đã để lại bài học kinh nghiệm quý báu về việc xây dựng tinh thần chủ động cho các lực lượng tham gia tác chiến.
Cụ thể, thấm nhuần lời dạy của Chủ tịch Hồ Chí Minh: “Bất kỳ hòa bình hoặc chiến tranh, ta cũng phải nắm vững chủ động, phải thấy trước, chuẩn bị trước” (1), có như vậy mới tránh được tổn thất do địch bất ngờ gây ra, còn ta phát huy được hiệu quả chiến đấu cao. Theo đó, ngay từ tháng 5/1966, Quân chủng Phòng không - Không quân đã điều động Đoàn Tên lửa Hạ Long cơ động chiến đấu, trực tiếp nghiên cứu cách đánh B-52 tại chiến trường Vĩnh Linh. Đây là một quyết tâm rất cao thể hiện tư tưởng tích cực, chủ động tiến công của các đơn vị quân binh chủng trong Quân đội nhân dân Việt Nam, trực tiếp là Quân chủng Phòng không - Không quân. Sau thời gian dài kiên trì bám trụ trận địa phục kích đánh B-52, đến tháng 9/1967, Đoàn Hạ Long đã bắn rơi B-52.
Đặc biệt, trên cơ sở quán triệt đường lối lãnh đạo của Đảng, chủ trương của Bộ Tổng Tư lệnh, Đảng ủy Quân chủng Phòng không - Không quân đã tổ chức đợt sinh hoạt chính trị trong toàn lực lượng, giúp cán bộ, chiến sĩ nhận thức sâu sắc âm mưu thâm độc của kẻ thù, nhất là thủ đoạn sử dụng máy bay B-52 đánh phá quy mô lớn ở miền Bắc, trọng tâm là Hà Nội, Hải Phòng. Trên cơ sở đó, động viên tinh thần tích cực, chủ động của các đơn vị trong Quân chủng xây dựng quyết tâm, kế hoạch đánh B-52. Công tác tuyên truyền cũng được đẩy mạnh tại các địa phương nhằm xây dựng tinh thần chủ động tác chiến. Vì vậy, quân, dân ta đã tuyệt đối không bị bất ngờ; bình tĩnh, tự tin, chủ động tập trung mọi khả năng vốn có để phát hiện, tiêu diệt mọi mục tiêu, đập tan cuộc tập kích đường không chiến lược 12 ngày đêm cuối tháng 12/1972 của Mỹ.
Đồng thời, thông qua xây dựng tinh thần chủ động đã giúp khơi dậy bản lĩnh, trí tuệ và ý chí quyết đánh, quyết thắng của các lực lượng; góp phần làm nên thắng lợi “Hà Nội - Điện Biên Phủ trên không”. Điểm nổi bật trong chiến thắng lịch sử “Hà Nội - Điện Biên Phủ trên không” là sự chênh lệnh lực lượng giữa ta và đế quốc Mỹ, nhất là chênh lệch về mức độ hiện đại của vũ khí, trang bị. Song với bản lĩnh và trí tuệ Việt Nam, quân và dân ta đã tìm ra cách đánh có hiệu quả. Quân chủng Phòng không - Không quân, đặc biệt là các đơn vị tên lửa, ra đa, phòng không Hà Nội đã nghiên cứu, xây dựng tài liệu “Cách đánh B-52” để huấn luyện, thống nhất các phương án tác chiến. Lần đầu tiên đương đầu với cuộc tập kích đường không chiến lược của địch, nhưng bộ đội ra đa đã “tách” được máy bay B-52 ra khỏi nền nhiễu. Bộ đội tên lửa đã có nhiều sáng tạo, cải tiến và khắc phục được những hạn chế về tính năng binh khí kỹ thuật, phân biệt mục tiêu thật và giả, tránh được tên lửa tự dẫn của máy bay địch (tên lửa không đối đất), từ đó nhận diện và bắn hạ hàng loạt máy bay B-52 của địch.
Mặc dù kẻ thù tập trung sử dụng hàng loạt vũ khí hiện đại cùng lượng bom đạn khổng lồ nhưng với tinh thần chủ động, ý chí quyết đánh, quyết thắng, quân và dân ta đã vượt qua mọi thử thách ác liệt, vững tay súng, chủ động, sáng tạo trong cải tiến vũ khí để đánh B-52. Các lực lượng, nòng cốt là bộ đội Phòng không - Không quân chủ động tiến hành công tác chuẩn bị và thực hành chiến dịch, nêu cao ý chí chiến đấu, vượt qua mọi khó khăn, gian khổ, hy sinh với tinh thần “vạch nhiễu tìm thù”, hiệp đồng chiến đấu chặt chẽ, lựa chọn cách đánh phù hợp, hiệu quả; có hiệu suất chiến đấu cao. Đó là cơ sở quan trọng tạo lên thắng lợi “Hà Nội - Điện Biên Phủ trên không” của quân, dân ta.
 |
|
Thiếu tướng Phạm Trường Sơn, Phó Tổng Tham mưu trưởng Quân đội nhân dân Việt Nam tặng hoa kíp chiến đấu Tiểu đoàn 9, Trung đoàn 64, Sư đoàn 361. Ảnh: TH
|
Ngày nay, cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ Tư phát triển mạnh mẽ, tác động đến mọi mặt của đời sống xã hội, trong đó có lĩnh vực quân sự, quốc phòng. Chiến tranh bảo vệ Tổ quốc trong tương lai được dự kiến là cuộc chiến tranh của vũ khí công nghệ cao, hiện đại, độ chính xác và tính sát thương lớn, đang đặt ra yêu cầu, đòi hỏi cao đối với nhiệm vụ xây dựng và bảo vệ Tổ quốc nói chung, bảo vệ chủ quyền bầu trời và biển, đảo nói riêng.
Phát huy bài học về xây dựng tinh thần chủ động cho các lực lượng trong chiến thắng “Hà Nội - Điện Biên Phủ trên không”, vấn đề quan trọng hàng đầu đối với Quân chủng Phòng không - Không quân hiện nay đó là cần tăng cường giáo dục chính trị, tư tưởng, nâng cao nhận thức, giác ngộ lý tưởng cách mạng, mục tiêu chiến đấu cho cán bộ, chiến sĩ. Đây là nội dung quan trọng hàng đầu trong xây dựng chính trị - tinh thần, tạo cơ sở hình thành bản lĩnh chính trị, lòng trung thành với Tổ quốc, với Đảng, Nhà nước và Nhân dân cho cán bộ, chiến sĩ. Thông qua công tác giáo dục chính trị, tư tưởng, nhất là lý luận chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, quan điểm, chủ trương, đường lối của Đảng, Nhà nước về quân sự, quốc phòng, bảo vệ Tổ quốc… sẽ giúp cán bộ, chiến sĩ bồi dưỡng bản lĩnh chính trị kiên định, vững vàng, ý chí quyết tâm cao trong thực hiện chức trách, nhiệm vụ được giao. Coi trọng giáo dục tinh thần chủ động, truyền thống “dám đánh, biết đánh và quyết đánh thắng mọi kẻ thù”, truyền thụ kinh nghiệm chiến đấu, xây dựng niềm tin vào vũ khí, khí tài trang bị hiện có và nghệ thuật, cánh đánh của Bộ đội Phòng không - Không quân.
Bên cạnh đó, cần tập trung xây dựng các tổ chức trong sạch, vững mạnh, đơn vị vững mạnh toàn diện, tạo môi trường hình thành, phát triển nhân tố chính trị - tinh thần cho Bộ đội Phòng không - Không quân. Thường xuyên củng cố, kiện toàn cấp ủy, tổ chức đảng các cấp, gắn xây dựng cấp ủy với cán bộ chủ trì các cấp, bảo đảm cơ cấu, chất lượng; chú trọng nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu và tổ chức thực hiện nghị quyết, nhất là cấp cơ sở, xây dựng cấp ủy, tổ chức đảng trong sạch, vững mạnh, xây dựng cơ quan, đơn vị vững mạnh toàn diện “Mẫu mực, tiêu biểu”. Chú trọng nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, đảng viên, phát huy vai trò tiền phong, gương mẫu cả về phẩm chất chính trị, đạo đức, lối sống và hành động cách mạng, làm gương cho cấp dưới noi theo.
Đồng thời, thường xuyên nâng cao chất lượng công tác huấn luyện, sẵn sàng chiến đấu, làm chủ vũ khí, trang bị hiện đại. Tăng cường năng lực sửa chữa, sản xuất và ứng dụng các công nghệ mới nhằm bảo quản, nâng hạn sử dụng, nâng cao độ tin cậy của các loại vũ khí, trang bị; từng bước cải tiến, đổi mới trang thiết bị, sản xuất phụ tùng, linh kiện thay thế. Bảo đảm giữ tốt, dùng bền, khai thác, sử dụng hết tính năng, tác dụng của mọi loại vũ khí, khí tài hiện có, đảm bảo cho nhiệm vụ huấn luyện, sẵn sàng chiến đấu, quyết tâm xử lý kịp thời, chính xác các tình huống tác chiến trên không, không để bị động, bất ngờ, lỡ thời cơ, nhất là trên hướng biển, đảo với tinh thần “tất cả vì sự nghiệp bảo vệ bầu trời Tổ quốc; không để bầu trời Tổ quốc bị bất ngờ”./.
Chú thích:
1. Hồ Chí Minh: Toàn tập, Nxb. Chính trị quốc gia Sự thật, Hà Nội 2011, t. 8, tr.552.