Một năm sau ngày thành lập, Tổ công tác Abyei – Phái bộ gìn giữ hòa bình Liên hợp quốc tại khu vực Abyei, châu Phi (UNISFA) đã làm tốt công tác tham mưu phát triển lực lượng, xây dựng lực lượng gìn giữ hoà bình (GGHB) Việt Nam, hỗ trợ Đội Công binh số 1 và thực hiện nhiệm vụ quốc tế, khẳng định vị trí, vai trò của những sĩ quan Việt Nam tiên phong tại địa bàn mới.
Thành lập Tổ công tác Abyei để đáp ứng nhu cầu về phát triển lực lượng GGHB
Gần 08 năm (2014 – 2022) sau khi 02 sĩ quan Quân đội nhân dân Việt Nam đầu tiên lên đường thực hiện nhiệm vụ tại Phái bộ UNMISS (Cộng hòa Nam Xu-đăng), Việt Nam đã đạt được những bước tiến đáng khích lệ trong thực thi sứ mệnh gìn giữ hòa bình Liên hợp quốc (LHQ).
 |
| Thượng tướng Hoàng Xuân Chiến trao Quyết định của Chủ tịch nước cho các thành viên Tổ công tác Abyei trong bối cảnh đại dịch COVID-19 diễn biến phức tạp (Nguồn ảnh: QĐND) |
Trong khi các sĩ quan cá nhân từng bước khẳng định được bản lĩnh, trí tuệ Việt Nam trên trường quốc tế, Việt Nam đã tích cực chuẩn bị và triển khai thành công đội hình cấp đơn vị đầu tiên (Bệnh viện dã chiến cấp 2 số 1) vào năm 2018. Với tầm nhìn chiến lược dài hạn, ngay từ những ngày đầu thành lập lực lượng, Bộ Quốc phòng đã xây dựng kế hoạch thành lập Đội Công binh để luôn sẵn sàng triển khai tại một Phái bộ phù hợp khi có đề nghị của LHQ. Nhưng phải đến cuối tháng 9/2021, LHQ mới có Thư mời Việt Nam cử Đội Công binh tham gia GGHB tại Phái bộ UNISFA, sau khi xem xét, đánh giá năng lực của 15 đội công binh các quốc gia khác cùng đăng ký.
Khi có Thư mời chính thức của LHQ, Đội Công binh số 1 Việt Nam nhanh chóng kiện toàn biên chế, khẩn trương tổ chức huấn luyện, làm tốt công tác chuẩn bị mọi mặt. Tuy nhiên, tại thời điểm đó chúng ta chưa có nhân sự làm việc tại Phái bộ UNISFA để nắm bắt các nguồn thông tin, cập nhật tình tình thực địa, làm công tác chuẩn bị, hỗ trợ đón đội hình đơn vị triển khai đến địa bàn Phái bộ.
Trước yêu cầu nhiệm vụ mở rộng lực lượng, tăng cường năng lực đảm nhiệm các vị trí công tác mới và hỗ trợ ĐCB1 đang trong quá trình chuẩn bị triển khai, trên cơ sở đề nghị của LHQ, ngày 28/01/2022, Bộ Quốc phòng tổ chức Lễ công bố Quyết định của Chủ tịch nước cử 07 sĩ quan cá nhân thực hiện nhiệm vụ tại Phái bộ UNISFA; đồng thời Đảng ủy Cục GGHB Việt Nam công bố Quyết định thành lập Tổ công tác Abyei, xây dựng quy chế và thông qua kế hoạch nhiệm kỳ công tác của Tổ.
Tổ công tác Abyei ra đời với trọng trách của những người tiên phong thực hiện nhiệm vụ tại địa bàn mới, mở đường cho Đội Công binh số 1 – đơn vị có quy mô lớn nhất của Việt Nam từ trước đến nay tham gia sứ mệnh GGHB LHQ.
Những ngày đầu triển khai đến địa bàn Phái bộ UNISFA
Tổ công tác Abyei nhận nhiệm vụ trong bối cảnh dịch COVID-19 diễn biến phức tạp, quá trình triển khai đến Phái bộ phải bay đến 6 chặng và trung chuyển tại những quốc gia có tình hình an ninh chính trị rất thiếu ổn định như Sudan, Uganda. Không chỉ vậy, việc di chuyển trên địa bàn Phái bộ UNISFA cũng rất khó khăn. Hạ tầng giao thông tại đây bị xuống cấp và tàn phá bởi chiến tranh, xung đột triền miên và sự khắc nghiệt của thời tiết, khí hậu châu Phi.
Những ngày đầu đặt chân đến Phái bộ, các thành viên Tổ công tác Abyei phải vật lộn với những thiếu thốn trong đời sống sinh hoạt hằng ngày. Nguồn nước không bảo đảm vệ sinh, cung ứng thực phẩm của Phái bộ thường xuyên bị gián đoạn do sự cô lập về địa lý. Vào mùa mưa, các sĩ quan quan sát viên quân sự tại các trạm lẻ gần như không thể di chuyển để mua lương thực, thực phẩm; tăng gia sản xuất, trồng trọt cũng không thể tiến hành do ngập úng trên diện rộng. Thêm vào đó, Abyei là khu vực có nhiều loại bệnh dịch nguy hiểm, phát triển nhanh, ảnh hưởng đến sức khỏe, thậm chí đe dọa đến tính mạng.
 |
| Các thành viên Tổ công tác tham gia hoạt động đối ngoại cùng Đội Công binh số 1 tại Căn cứ Highway (Nguồn ảnh: QĐND) |
Tại địa bàn Phái bộ, các thành viên của Tổ công tác phải đảm nhiệm các vị trí hoàn toàn mới đối với sĩ quan GGHB Việt Nam, như sĩ quan tham mưu hậu cần, sĩ quan điều phối quân - dân, sĩ quan quân lương. Họ không có cơ hội học hỏi kinh nghiệm của những người tiền nhiệm khi UNISFA là Phái bộ mà Việt Nam lần đầu triển khai lực lượng. Nhiệm vụ nắm bắt tình hình địa bàn, tham mưu phát triển lực lượng GGHB Việt Nam của Tổ công tác Abyei đứng trước những thách thức không hề nhỏ bởi các sĩ quan Việt Nam ở thời điểm đó mới “chập chững” làm quen với công việc, chưa thể thiết lập được những mối liên hệ sâu, rộng với các phòng, ban và đặc biệt là Chỉ huy Phái bộ.
Trong khi đó, thời điểm triển khai Đội Công binh số 1 đã cận kề, mọi công tác chuẩn bị phải rất khẩn trương, chính xác và có tầm nhìn dài hạn; tham mưu, đề xuất của các cơ quan chức năng có liên quan, nhất là Tổ công tác tại địa bàn Phái bộ lúc này quan trọng hơn bao giờ hết. Áp lực vì thế ngày càng đè nặng lên đôi vai các thành viên Tổ công tác Abyei – Lực lượng tiên phong của Quân đội nhân dân Việt Nam tại địa bàn mới.
Dấu ấn lực lượng mũ nồi xanh Việt Nam
Để thực hiện tốt nhiệm vụ hỗ trợ Đội Công binh số 1 mà Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng và Cục Gìn giữ hòa bình Việt Nam tin tưởng giao phó, các thành viên Tổ công tác Abyei đã tích cực nghiên cứu, nắm bắt tình hình thực tế tại địa bàn, tìm hiểu kinh nghiệm triển khai hình thức đơn vị từ đồng nghiệp quốc tế và các đơn vị bạn để gửi báo cáo về nước. Đồng thời, phối hợp với các phòng, ban có liên quan của Phái bộ tiến hành khảo sát Căn cứ Highway - doanh trại đóng quân cố định của Đội Công binh số 1, làm cơ sở cho Ban Chỉ huy Đội chuẩn bị các phương án cải tạo, từng bước củng cố doanh trại chính quy, xây dựng cơ sở vật chất phục vụ các hoạt động trong nhiệm kỳ công tác.
Là lực lượng Việt Nam duy nhất có mặt tại địa bàn Phái bộ thời điểm đó, Tổ công tác Abyei đã chủ động hỗ trợ đưa đón Đoàn tiền trạm Đội Công binh số 1 ngay từ lúc hạ cánh tại sân bay trực thăng, bảo đảm hậu cần chu đáo cho các thành viên của Đoàn tại vị trí đóng quân tạm thời. Các thành viên Tổ công tác còn đóng vai trò là cầu nối giúp Đoàn tiền trạm phối hợp với các phòng, ban, cơ quan của Phái bộ tiếp nhận trang thiết bị được vận chuyển theo đường biển, khảo sát các nhiệm vụ và công trình dự kiến sẽ được phân công theo chức năng nhiệm vụ, xây dựng phương án triển khai và bố trí lực lượng tại địa bàn.
 |
| Trung tá Nguyễn Thị Minh Phương, Tổ trưởng Tổ công tác Abyei trong buổi giao lưu với học sinh trường tiểu học Abyei (Nguồn ảnh: Cục GGHB) |
Từ kinh nghiệm trong công tác bảo đảm đón Đoàn tiền trạm, Tổ công tác Abyei tiếp tục tham mưu cho Cục Gìn giữ hòa bình Việt Nam nói chung, Đội Công binh số 1 nói riêng về kế hoạch, phương thức tổ chức di chuyển, chuẩn bị vật chất, trang thiết bị cho tập thể và từng cá nhân để triển khai toàn bộ đội hình chính đến địa bàn Phái bộ đảm bảo an toàn mọi mặt, theo đúng kế hoạch triển khai lực lượng của LHQ.
Sau khi Đội Công binh số 1 dần đi vào hoạt động ổn định, Tổ công tác Abyei tiếp tục hỗ trợ bảo đảm hậu cần thường xuyên cho Đội, tham mưu giúp Ban Chỉ huy Đội đề nghị Phái bộ cung cấp trang thiết bị, vật tư hậu cần, kỹ thuật trong thực hiện nhiệm vụ. Có thể nói, những thành tích nổi bật mà Đội Công binh số 1 đạt được trong thực hiện nhiệm vụ LHQ giao, công tác dân vận, hoạt động nhân đạo tại địa bàn Phái bộ luôn có sự đồng hành, hỗ trợ đắc lực và dấu ấn của tất cả các thành viên Tổ công tác Abyei trên các cương vị khác nhau.
Bên cạnh công tác tham mưu, hỗ trợ Đội Công binh số 1, các thành viên Tổ công tác Abyei luôn nỗ lực hoàn thành tốt và xuất sắc nhiệm vụ Phái bộ giao. Với trình độ chuyên môn cao, năng lực công tác và phẩm chất đạo đức tốt, một số đồng chí trong Tổ công tác được bổ nhiệm vị trí chỉ huy tại các bộ phận quan trọng của Phái bộ, nhiều đồng chí được Chỉ huy Phái bộ, lãnh đạo địa phương tặng Bằng khen và đánh giá hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ.
Vào giờ nghỉ, ngày nghỉ, các thành viên Tổ công tác còn tích cực tham gia các hoạt động dân vận, nhân đạo. Hình ảnh những người lính mũ nồi xanh Việt Nam miệt mài dạy học tại Trường cấp 3 Abyei, hướng dẫn người dân trồng rau xanh, tặng quà các em học sinh và người dân nghèo tại khu vực Abyei đã thực sự làm lan tỏa giá trị con người Việt Nam năng động, thân thiện, nhân văn, yêu chuộng hòa bình đến với bạn bè quốc tế.
 |
| Thiếu tá Nguyễn Văn Thứ, Tổ viên Tổ công tác Abyei nhận bằng khen của Giám đốc Sở Giáo dục Abyei về thành tích dạy học tình nguyện (Ảnh: Cục GGHB) |
Bằng trí tuệ tập thể, tinh thần đoàn kết, trách nhiệm và những nỗ lực không biết mệt mỏi của lực lượng GGHB Việt Nam nói chung, Tổ công tác Abyei nói riêng, đến nay Việt Nam là một trong những quốc gia cử quân lớn nhất tại Phái bộ UNISFA; uy tín, vị thế của lực lượng GGHB Việt Nam ngày càng được khẳng định; hình ảnh đất nước, con người Việt Nam được lan tỏa mạnh mẽ tới cộng đồng quốc tế thông qua công tác dân vận và các hoạt động nhân đạo của Tổ công tác Abyei và Đội Công binh số 1.
Dù chặng đường phía trước còn nhiều khó khăn, vất vả, hiểm nguy rình rập, nhưng các thành viên Tổ công tác Abyei sẽ luôn thể hiện bản lĩnh, quyết tâm, ý chí sắt đá của lực lượng tiên phong tại địa bàn mới, mãi là người bạn đồng hành, hỗ trợ tích cực của Đội Công binh số 1 và các thê đội thay thế tiếp theo, xứng đáng với sự tin tưởng của Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng và Cục Gìn giữ hòa bình Việt Nam, tô thắm phẩm chất cao quý “Bộ đội Cụ Hồ” thời kỳ hội nhập quốc tế, góp phần hiện thực hóa cam kết lâu dài của Việt Nam đối với sứ mệnh gìn giữ hòa bình Liên hợp quốc./.