Giáo dục truyền thống cho chiến sĩ mới 2023 tại Sư đoàn 363. Ảnh Cao Đông.

Sư đoàn 363 được thành lập ngày 19/5/1965 tại Căng Đoạn Xá, quận Ngô Quyền (TP Hải Phòng) theo quyết định của Bộ Quốc phòng. Trong suốt cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước, cán bộ, chiến sĩ Sư đoàn 363 đã cơ động chiến đấu trên 11 tỉnh, thành phố, đánh hàng nghìn trận; đã bắn rơi 381 máy bay, 82 chiếc rơi tại chỗ, gồm 12 kiểu loại của đế quốc Mỹ (trong đó có 12 chiếc B-52; 1 chiếc F-111), tiêu diệt và bắt sống nhiều giặc lái. Đặc biệt, trong Chiến dịch Phòng không tháng 12-1972, Sư đoàn đã bắn rơi 17 máy bay các loại (có 5 máy bay B52). Với những thành tích đặc biệt xuất sắc, Sư đoàn 363 và 4 trung đoàn, 5 tiểu đoàn, 3 đại đội, 3 trạm ra đa cùng 11 cá nhân của sư đoàn đã được Đảng, Nhà nước phong tặng danh hiệu Anh hùng LLVT nhân dân và nhiều phần thưởng cao quý khác.

Ngày nay, Sư đoàn được giao nhiệm vụ huấn luyện, sẵn sàng chiến đấu (SSCĐ), quản lý, bảo vệ vùng trời từ Quảng Ninh đến Hà Tĩnh. Để hoàn thành nhiệm vụ, Sư đoàn đã tập trung nâng cao chất lượng tổng hợp và sức mạnh chiến đấu của đơn vị; trong đó, đặc biệt quan tâm thực hiện đồng bộ các giải pháp nâng cao chất lượng huấn luyện, SSCĐ. 

Trước hết, Sư đoàn thường xuyên tăng cường giáo dục nâng cao nhận thức, trách nhiệm cho cán bộ, chiến sĩ về nhiệm vụ huấn luyện, SSCĐ, coi đó là nhiệm vụ chính trị hàng đầu trong thời bình. Tập trung giáo dục, quán triệt cho bộ đội về quan điểm, đường lối quân sự, quốc phòng của Đảng; yêu cầu, nhiệm vụ của Sư đoàn; tính chất, đặc điểm, âm mưu, thủ đoạn trong tác chiến đường không của địch, nhất là tác chiến đường không bằng vũ khí công nghệ cao. Công tác giáo dục cho bộ đội về truyền thống của Quân đội, của Quân chủng và Sư đoàn; về nghệ thuật quân sự Việt Nam, nhất là nghệ thuật tác chiến phòng không của Sư đoàn trong cuộc chiến tranh phá hoại của giặc Mỹ luôn được coi trọng.

Qua đó, góp phần xây dựng cho cán bộ, chiến sĩ có bản lĩnh chính trị vững vàng, nêu cao tinh thần cảnh giác cách mạng, có niềm tin vào cách đánh và vũ khí, trang bị khí tài được biên chế, có ý chí “dám đánh, quyết đánh và quyết thắng”, sẵn sàng nhận và hoàn thành tốt mọi nhiệm vụ được giao. Để thực hiện được nội dung, yêu cầu trên, cấp ủy, chỉ huy các cấp đã nêu cao trách nhiệm, phát huy vai trò của các tổ chức quần chúng và Hội đồng quân nhân; kết hợp giáo dục chính trị cơ bản theo định kỳ với giáo dục thường xuyên và giáo dục theo nhiệm vụ, nhất là ở cấp cơ sở; đồng thời, vận dụng nhiều hình thức, biện pháp để nâng cao chất lượng giáo dục về nhiệm vụ và ý thức SSCĐ cho bộ đội.  

Hằng năm, cấp ủy các cấp đã ra nghị quyết chuyên đề lãnh đạo công tác huấn luyện, trong đó xác định rõ nội dung, biện pháp, chỉ tiêu cần thực hiện. Trong quá trình tổ chức thực hiện, Sư đoàn đã tập trung đột phá vào nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ; lấy 3 quan điểm, 8 nguyên tắc, 6 mối kết hợp làm kim chỉ nam trong huấn luyện. Chủ động lựa chọn, xây dựng đơn vị điểm về huấn luyện giỏi để rút kinh nghiệm và nhân rộng trong toàn Sư đoàn.

Xác định cán bộ huấn luyện là khâu then chốt quyết định chất lượng huấn luyện, Sư đoàn đã tăng cường tổ chức tập huấn, bồi dưỡng, kiểm tra và chú trọng khắc phục khâu yếu, mặt yếu còn tồn tại. Các tổ giáo viên tổ chức thục luyện giáo án, giảng thử, giảng mẫu, chuẩn bị tốt bài giảng, mô hình học cụ trước khi lên lớp để nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác huấn luyện. 

Thực hiện phương châm “Cơ bản, thiết thực, vững chắc, an toàn, tiết kiệm”, Sư đoàn tổ chức huấn luyện cho bộ đội từ thấp đến cao, từ cơ bản đến chuyên sâu; lấy thực hành làm trọng tâm đồng thời tăng cường huấn luyện khả năng cơ động, hiệp đồng và huấn luyện trong điều kiện thời tiết phức tạp. Các đơn vị thuộc Sư đoàn đã chủ động huấn luyện xoay vòng, đổi tập; cán bộ, chiến sĩ luôn thuần thục chức trách của mình và có thể thay thế từ 2 đến 3 vị trí khác khi cần thiết. 100% cán bộ, chiến sĩ sử dụng thành thạo các loại VKTB trong biên chế.

Trước yêu cầu đối phó thắng lợi với đối tượng tác chiến có vũ khí, trang bị khí tài hiện đại, Sư đoàn chủ trương tăng cường huấn luyện các tình huống phòng tránh kết hợp với đánh trả địch tập kích đường không bằng vũ khí công nghệ cao; coi trọng truyền thụ cách đánh truyền thống của lực lượng phòng không trong kháng chiến chống Mỹ, cứu nước; nâng cao khả năng tác chiến độc lập và khả năng tác chiến hiệp đồng quân chủng, binh chủng. Hiện nay, hình thức hiệp đồng giữa Sư đoàn với các sư đoàn không quân, các đơn vị hải quân có nhiều đổi mới, nhất là trong công tác nghiên cứu địch, quản lý vùng trời và thực hiện nhiệm vụ thông báo, báo động.

Để góp phần bảo đảm chất lượng huấn luyện, Sư đoàn tăng cường tổ chức hội thao, hội thi theo phân cấp. Trọng tâm là hội thao các thành phần cán bộ chủ trì các cấp, kíp chiến đấu các tiểu đoàn tên lửa, đại đội pháo phòng không, đài, trạm ra đa, các thành phần chuyên môn kỹ thuật. Nội dung hội thi, hội thao hướng vào việc nâng cao trình độ huấn luyện, SSCĐ của các đơn vị. Hằng năm, Sư đoàn đều tổ chức diễn tập chỉ huy tham mưu một bên hai cấp (có từ một đến hai đơn vị thực binh) cho các trung đoàn; qua đó, kịp thời rút kinh nghiệm và điều chỉnh, bổ sung vào phương án chiến đấu của các đơn vị. Công tác tổ chức luyện tập chuyển trạng thái SSCĐ, chuyển các phân đội từ trực ban dự bị lên trực ban chính thức luôn được tăng cường, giảm thời gian so với quy định của trên. Công tác huấn luyện xử lý các tình huống theo Chỉ lệnh số 750/CL-TM của Tổng Tham mưu trưởng Quân đội nhân dân Việt Nam được Sư đoàn tổ chức thực hiện nghiêm túc, hiệu quả.

Cùng với đó, Sư đoàn luôn coi trọng tổ chức quán triệt và triển khai thực hiện nghiêm túc các chỉ thị, mệnh lệnh của cấp trên về nhiệm vụ SSCĐ. Theo đó, Sư đoàn tập trung xây dựng, kiện toàn tổ chức lực lượng theo hướng “gọn, mạnh”, phù hợp với nhiệm vụ SSCĐ bảo vệ các mục tiêu yếu địa ven biển; ưu tiên quân số, vũ khí, trang bị khí tài cho những cơ quan, đơn vị trọng điểm, như: sở chỉ huy, kíp chiến đấu, các đơn vị độc lập. Hệ thống văn kiện SSCĐ được xây dựng đúng, đủ và thường xuyên được bổ sung hoàn thiện, đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ SSCĐ, phù hợp với tổ chức, biên chế và đặc điểm địa bàn tác chiến. Do địa bàn đóng quân rộng, Sư đoàn và các trung đoàn duy trì nghiêm túc nền nếp, chế độ kiểm tra cả thường xuyên và đột xuất. Mỗi tháng, Sư đoàn kiểm tra các phân đội trực SSCĐ từ 01 đến 02 lần; cấp trung đoàn kiểm tra hằng tuần; cấp phân đội thường xuyên thực hiện tốt công tác chuẩn bị chiến đấu. Nhờ đó, các đơn vị trong Sư đoàn đều thực hiện tốt 10 chế độ SSCĐ theo quy định; bảo đảm trực chiến, canh giữ bầu trời 24/24 giờ, canh thu chặt chẽ các mạng không để sót, lọt, bất ngờ, lỡ thời cơ, hoang báo, quản lý tốt vùng trời được giao. 

Huấn luyện kíp chiến đấu đại đội 174, Trung đoàn 240 (Sư đoàn 363). Ảnh: Cao Đông.

Là đơn vị được trang bị nhiều vũ khí, trang bị khí tài  nên công tác bảo đảm kỹ thuật phục vụ cho nhiệm vụ SSCĐ có vị trí rất quan trọng. Trong tiến trình hiện đại hóa Quân chủng theo chủ trương của Bộ Quốc phòng, Sư đoàn được ưu tiên đầu tư vũ khí, trang bị khí tài  thế hệ mới, bên cạnh đó còn không ít vũ khí, trang bị khí tài đã qua sử dụng nhiều năm. Để bảo đảm hệ số kỹ thuật của vũ khí, trang bị khí tài, Sư đoàn đã thực hiện tốt chế độ quản lý, bảo quản, bảo dưỡng, sửa chữa; phát huy tinh thần tự lực tự cường, khắc phục khó khăn, nâng cao chất lượng công tác bảo đảm kỹ thuật. Trong đó, Sư đoàn tập trung tổ chức sửa chữa, nâng cấp đồng bộ vũ khí, trang bị khí tài , cả tên lửa, ra đa và pháo phòng không. Đặc biệt, công tác đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ cán bộ, nhân viên chuyên môn kỹ thuật có trình độ cao, chuyên sâu luôn được Sư đoàn quan tâm. Bên cạnh việc khai thác, sử dụng, tiếp thu công nghệ từ các chuyên gia, các đơn vị còn chủ động phối hợp với các cơ quan chuyên ngành, các học viện, nhà trường tổ chức tập huấn, bồi dưỡng, học ngoại ngữ... để nâng cao trình độ khai thác, sử dụng vũ khí, trang bị khí tài  mới cho đội ngũ cán bộ, nhân viên chuyên môn kỹ thuật. Nổi bật là, Cuộc vận động "Quản lý, khai thác vũ khí, trang bị kỹ thuật tốt, bền, an toàn, tiết kiệm và An toàn giao thông" được các cơ quan, đơn vị thực hiện có nền nếp, đi vào chiều sâu, hiệu quả ngày càng cao. 

Nhằm đẩy mạnh các khâu đột phá trong huấn luyện, cấp ủy, chỉ huy các cấp đã phát động các đợt thi đua đột kích nhằm khơi dậy tinh thần đoàn kết, ý chí quyết tâm của mỗi cán bộ, chiến sĩ, thi đua khắc phục khó khăn, hoàn thành thắng lợi nhiệm vụ huấn luyện. Trong quá trình thi đua, công tác huấn luyện được gắn với việc “Học tập, làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh” và Cuộc vận động “Phát huy truyền thống, cống hiến tài năng xứng danh bộ đội Cụ Hồ-Người chiến sĩ Phòng không-Không quân ưu tú”.

Nhờ thực hiện đồng bộ các giải pháp trên, trong những năm qua trên 80% các đơn vị trong Sư đoàn đều đạt danh hiệu huấn luyện giỏi. Tham gia các cuộc hội thi, hội thao, diễn tập bắn đạn thật do Quân chủng và Bộ Quốc phòng tổ chức đều đạt giỏi, có giải cao, an toàn tuyệt đối. Các đơn vị trực SSCĐ đều hoàn thành tốt nhiệm vụ, đủ tiêu chuẩn đơn vị trực ban khá. Đây là cơ sở quan trọng để Sư đoàn tiếp tục nâng cao chất lượng SSCĐ, hoàn thành tốt nhiệm vụ trong mọi tình huống.

Tự hào truyền thống 58 năm Sư đoàn 363 anh hùng, mỗi cán bộ, chiến sĩ đơn vị hôm nay không ngừng nỗ lực, phấn đấu vươn lên, quyết tâm huấn luyện giỏi, SSCĐ cao, tập trung xây dựng sư đoàn “cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, hiện đại”, góp phần bảo vệ vững chắc bầu trời Tổ quốc Việt Nam XHCN trong tình hình mới./.