Bảo vệ Tổ quốc sớm, từ xa, giữ nước từ khi nước chưa nguy là nét văn hóa độc đáo được kết tinh từ lịch sử hàng nghìn năm dựng nước và giữ nước của dân tộc Việt Nam. Nét văn hóa đó là cơ sở quan trong giúp dân tộc ta luôn đứng vững và trường tồn trước các thế lực xâm lược ngoại bang. Kế thừa truyền thống văn hóa của dân tộc, trong thời đại Hồ Chí Minh, tư tưởng bảo vệ Tổ quốc từ sớm, từ xa tiếp tục được phát triển lên một tầm cao mới. Sinh thời, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã căn dặn toàn dân, toàn quân ta: “Bất kỳ hòa bình hoặc chiến tranh, ta cũng phải nắm vững, chủ động, phải thấy trước, chuẩn bị trước” (1). Trước yêu cầu mới hiện nay, Đại hội XIII của Đảng nhấn mạnh: “Chủ động ngăn ngừa nguy cơ chiến tranh, xung đột từ sớm, từ xa”, “có kế sách ngăn ngừa các nguy cơ chiến tranh, xung đột từ sớm, từ xa; chủ động phòng ngừa, phát hiện sớm và triệt tiêu các nhân tố bất lợi, nhất là các nhân tố bên trong có thể gây ra đột biến” (2). Quan điểm bảo vệ Tổ quốc từ sớm, từ xa vừa đáp ứng yêu cầu trước mắt của sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa hiện nay, vừa là vấn đề có tính khách quan, lâu dài. Đồng thời, cũng là trách nhiệm chung của cả hệ thống chính trị xã hội; là nghĩa vụ, trách nhiệm của toàn Đảng, toàn dân, toàn Quân ta, trong đó có lực lượng thanh niên Quân đội.
Thanh niên Quân đội là bộ phận ưu tú của thanh niên Việt Nam; là lực lượng quần chúng chủ yếu của Đảng trong Quân đội. Thanh niên Quân đội là lực lượng đông đảo, có tiềm năng lớn; là “đội dự bị tin cậy” của Đảng, lực lượng bổ sung, kế tục đội ngũ cán bộ cho Quân đội; luôn xung kích, đi đầu trong mọi nhiệm vụ, nhất là trong xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, làm lan tỏa, phát huy phẩm chất “Bộ đội Cụ Hồ” thời kỳ mới. Những năm qua, trước yêu cầu nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc từ sớm, từ xa, thanh niên Quân đội đã luôn xung kích, tích cực trong thực hiện nhiệm vụ; sẵn sàng có mặt ở những khu vực vùng sâu, vùng xa, những địa bàn khó khăn, gian khổ; có “đóng góp tích cực vào sự nghiệp xây dựng Quân đội, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc” (3).
 |
| Tuổi trẻ Lữ đoàn 147, Vùng 1 Hải quân tích cực tham gia công tác huấn luyện, sẵn sàng chiến đấu. (Ảnh: QCHQ). |
Đồng thời, tuổi trẻ Quân đội cũng tiên phong trong đấu tranh bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, phản bác các quan điểm sai trái, thù địch; chủ động học tập, nghiên cứu khoa học kỹ thuật, vươn lên làm chủ các loại vũ khí, khí tài mới, hiện đại; góp phần quan trọng vào kết quả thực hiện tốt nhiệm vụ huấn luyện, sẵn sàng chiến đấu của toàn quân, bảo đảm không để Tổ quốc bị động, bất ngờ trong mọi tình huống. Đặc biệt, lực lượng thanh niên Quân đội đã “chủ động khắc phục khó khăn, xung kích, sáng tạo luyện tập các phương án chiến đấu, nhất là trong hội thao, hội thi, thực hành diễn tập; toàn quân có 512 mô hình tiêu biểu: “Chi đoàn xung kích huấn luyện giỏi, kỷ luật nghiêm”, “Ngày học, giờ học thanh niên”, “Tổ chức đoàn huấn luyện giỏi, SSCĐ cao”, “10 phút thao trường”, “Chi đoàn tàu quyết thắng”,“Thanh niên Hải quân làm chủ biển đảo”, “Tổ máy bay ba nhất, ba không”, “Giờ võ thuật thứ 9”, “Tổ trạm thông tin 4 tốt làm theo lời Bác”… (4).
Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả tích cực, quá trình phát huy vai trò của thanh niên Quân đội trong bảo vệ Tổ quốc từ sớm, từ xa vẫn còn những hạn chế nhất định. Số ít cấp ủy, người chỉ huy, cán bộ chủ trì chưa nhận thức đầy đủ về yêu cầu, ý nghĩa phát huy vai trò thanh niên Quân đội trong bảo vệ Tổ quốc từ sớm, từ xa; nội dung, phương thức phát huy vai trò của thanh niên Quân đội chậm được đổi mới, thiếu tính phong phú, đa dạng; một bộ phận thanh niên Quân đội chưa thực sự đề cao trách nhiệm trong thực hiện nhiệm vụ; kết quả khơi dậy, phát huy tinh thần chủ động, sáng tạo, ý thức trách nhiệm của thanh niên trong bảo vệ Tổ quốc từ sớm, từ xa ở số ít cơ quan, đơn vị chưa ổn định, chưa tương xứng với tiềm năng vốn có của thanh niên Quân đội…
Để tiếp tục phát huy có hiệu quả vai trò thanh niên Quân đội trong bảo vệ Tổ quốc từ sớm, từ xa hiện nay, trước hết cần tăng cường công tác tuyên truyền, giáo dục nâng cao nhận thức, trách nhiệm của thanh niên Quân đội đối với nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc từ sớm, từ xa. Cấp ủy, chỉ huy các cơ quan, đơn vị cần thường xuyên giáo dục, thuyết phục để thanh niên Quân đội nhận thức đầy đủ về vị trí, vai trò của bản thân trong bảo vệ Tổ quốc từ sớm, từ xa. Đồng thời, quan tâm, động viên để mỗi cán bộ, đoàn viên có động cơ phấn đấu, tu dưỡng đúng đắn và có tinh thần chủ động, sáng tạo, ý thức trách nhiệm cao trong thực hiện chức trách, nhiệm vụ, góp phần bảo vệ Tổ quốc từ sớm, từ xa. Chú trọng tạo dựng môi trường văn hóa quân sự lành mạnh; theo dõi, giúp đỡ cán bộ, đoàn viên trong quá trình thực hiện nhiệm vụ; kịp thời phát hiện những vướng mắc, khó khăn để lãnh đạo, chỉ đạo các biện pháp tháo gỡ, hỗ trợ cán bộ, đoàn viên hoàn thành tốt nhiệm vụ.
 |
| Cán bộ, đoàn viên Đoàn Kinh tế - Quốc phòng 5, Quân khu 4 giúp người dân phát triển sản xuất, ổn định đời sống. (Ảnh: Vũ Hoàng). |
Cùng với đó, cần tổ chức có hiệu quả các phong trào hoạt động cách mạng của thanh niên Quân đội. Tổ chức Đoàn các cấp trong Quân đội chủ động tham mưu, đề xuất với cấp ủy, lãnh đạo chỉ huy và triển khai thực hiện có hiệu quả các phong trào hành động: “Thanh niên Quân đội thi đua rèn đức, luyện tài, xung kích, sáng tạo, xứng danh Bộ đội Cụ Hồ”; “Thanh niên Quân đội vươn tới những đỉnh cao”; “Thanh niên Quân đội tiến quân vào khoa học và công nghệ”,… Việc tổ chức các phong trào này cần có trọng tâm, trọng điểm, gắn sát với tính chất đặc thù nhiệm vụ của từng cơ quan, đơn vị; tập trung vào nhiệm vụ chủ yếu, khó khăn, phức tạp, khâu yếu, mặt yếu; có các hình thức tổ chức, biện pháp triển khai thực sự lôi cuốn được cán bộ, đoàn viên. Thông qua tổ chức các phong trào hành động cách mạng của tuổi trẻ cần khơi dậy và phát huy được ý thức trách nhiệm, trí tuệ, tiềm năng, sáng tạo của thanh niên Quân đội.
Không ngừng nâng cao hiệu quả hoạt động dân vận, kết nghĩa của thanh niên Quân đội. Sức mạnh bảo vệ Tổ quốc từ sớm, từ xa là sức mạnh tổng hợp, trong đó sự ổn định của cấp cơ sở, nơi các đơn vị Quân đội đóng quân có ý nghĩa rất quan trọng. Do vậy, cần nâng cao hiệu quả hoạt động dân vận, kết nghĩa của thanh niên Quân đội; phát huy vai trò của thanh niên Quân đội trong tham gia xây dựng cấp ủy, chính quyền đoàn thể ở cơ sở, cũng như xây dựng địa phương vững mạnh, phát triển. Tiếp tục thực hiện có hiệu quả phong trào “Thanh niên Quân đội chung sức xây dựng nông thôn mới”, “Tuổi trẻ Biên phòng chúng sức xây dựng biên cương”,… Từ đó, góp phần vào sự ổn định, phát triển của hệ thống chính trị cơ sở tại các địa phương trong cả nước; tăng cường sức mạnh tổng hợp để bảo vệ Tổ quốc từ sớm, từ xa./.
Chú thích:
(1) Hồ Chí Minh, Toàn tập, tập 8, Nxb Chính trị quốc gia Sự thật, Hà Nội, 2011, tr. 552.
(2) Đảng Cộng sản Việt Nam, Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII, tập I, Nxb Chính trị quốc gia Sự thật, Hà Nội, 2021, tr. 117.
(3), (4.) Báo cáo Chính trị của Tổng cục Chính trị tại Đại hội đại biểu Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh Quân đội lần thứ X (2022 - 2027), Hà Nội, 2022, tr. 10, 4.
Trung tá, TS. Tạ Quang Đạo