Khẩn trương, trách nhiệm để phụng dưỡng người có công một cách đầy đủ và trọn vẹn

Cùng dự có đồng chí Phạm Thị Thanh Trà, Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Thủ tướng Chính phủ; Phạm Gia Túc, Ủy viên Trung ương Đảng, Chánh Văn phòng Trung ương Đảng; Lâm Thị Phương Thanh, Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Chánh Văn phòng thường trực Văn phòng Trung ương Đảng; Nguyễn Đắc Vinh, Ủy viên Trung ương Đảng, Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa và Xã hội của Quốc hội; Đỗ Thanh Bình, Ủy viên Trung ương Đảng, Bộ trưởng Bộ Nội vụ; Đào Ngọc Dung, Ủy viên Trung ương Đảng, Bộ trưởng Bộ Dân tộc và Tôn giáo; các đồng chí đại diện lãnh đạo các ban, bộ, ngành Trung ương.

Phát biểu tại buổi làm việc, Tổng Bí thư Tô Lâm nhấn mạnh, những năm qua, với sự nỗ lực của Trung ương, các bộ, ngành và địa phương, công tác người có công đã đạt nhiều kết quả rất đáng trân trọng. Nhiều chính sách được điều chỉnh theo hướng ngày càng tốt hơn, thể hiện tình cảm, trách nhiệm và quyết tâm của cả hệ thống chính trị đối với các đối tượng chính sách. Qua đó củng cố niềm tin của nhân dân vào sự chăm lo của Đảng và Nhà nước đối với những người đã hy sinh, có đóng góp cho đất nước.

Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả quan trọng, Tổng Bí thư đã thẳng thắn chỉ ra vẫn còn những việc cần phải làm sớm, những việc chưa làm được, còn những tồn đọng kéo dài qua nhiều thập niên và còn một số yêu cầu cấp bách đòi hỏi phải có cách tiếp cận mạnh mẽ, kịp thời và căn cơ hơn như: Hệ thống thể chế, chính sách vẫn còn bất cập. Một số quy định chưa theo kịp thực tiễn trong xác nhận người có công, xử lý hồ sơ không còn giấy tờ, chi trả chế độ... Nhiều nhóm đối tượng đặc biệt như Mẹ Việt Nam Anh hùng, lão thành cách mạng, thương binh nặng, chiến sĩ bị địch bắt tù đày... ngày một giảm, nếu không khẩn trương, trách nhiệm, sẽ không còn nhiều thời gian để phụng dưỡng người có công một cách đầy đủ và trọn vẹn nhất. Công tác tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ ở các chiến trường trọng điểm còn rất nhiều khó khăn; số liệt sĩ chưa tìm được hài cốt còn lớn; diện tích bom mìn chưa rà phá rộng; nguồn lực còn hạn chế. Còn nhiều kỷ vật, di vật của cán bộ, chiến sĩ gửi lại trước khi đi chiến trường đã được lưu giữ hàng chục năm nhưng chưa được trao trả đầy đủ cho thân nhân. Vẫn còn hàng trăm nghìn mộ liệt sĩ vẫn chưa xác định được thông tin và số lượng hài cốt chưa xác định danh tính còn rất lớn…

Từ thực tiễn đặt ra và yêu cầu của giai đoạn mới, Tổng Bí thư đề nghị các đại biểu tập trung thảo luận và làm rõ một số vấn đề trọng tâm để tạo cơ sở định hướng cho việc hoàn thiện các giải pháp cụ thể trong thời gian tới.

Liên quan tới việc hoàn thiện thể chế, chính sách đối với người có công với cách mạng, Tổng Bí thư yêu cầu cần điều chỉnh, bổ sung như thế nào để hệ thống chính sách thật sự đồng bộ, hiện đại, minh bạch, thuận lợi hơn, phù hợp với yêu cầu mới. 

Về công tác tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ, cần làm gì để đẩy nhanh tiến độ, bảo đảm tính khả thi, an toàn, chính xác và hiệu quả, đáp ứng mong mỏi chính đáng của thân nhân và nhân dân. Về rà soát, trao trả kỷ vật của các chiến sĩ gửi lại, cần tiếp cận nhiệm vụ này như thế nào để vừa gìn giữ giá trị lịch sử, vừa thể hiện đầy đủ tính nhân văn, sự tri ân sâu sắc đối với người đã hy sinh. 

Về đẩy mạnh xác định danh tính liệt sĩ bằng công nghệ ADN, cần áp dụng phương thức như thế nào để nâng cao độ chính xác, tận dụng mạnh mẽ thành tựu khoa học - công nghệ, rút ngắn thời gian, đáp ứng nguyện vọng của hàng trăm nghìn gia đình. 

Về nguồn lực, cơ chế phối hợp và tổ chức thực hiện, làm thế nào để huy động tối đa sức mạnh của cả hệ thống chính trị, của nhân dân và xã hội; bảo đảm rõ người, rõ việc, rõ tiến độ, rõ trách nhiệm…

Tại cuộc làm việc, Báo cáo của Bộ Nội vụ cho biết, đến nay, cả nước đã xác nhận và thực hiện chế độ ưu đãi đối với 9,2 triệu người có công, trong đó có hơn 1 triệu người có công và thân nhân người có công với cách mạng được hưởng trợ cấp ưu đãi hằng tháng và các chế độ ưu đãi khác. Năm 2024, Chính phủ đã điều chỉnh mức hưởng trợ cấp, phụ cấp và các chế độ ưu đãi người có công với cách mạng từ 2.055.000 đồng lên mức 2.789.000 đồng (tăng 35,7%), đây là mức tăng cao nhất trong nhiều thập kỷ qua.

Cả nước hiện có 52 Trung tâm nuôi dưỡng, điều dưỡng người có công. Hiện nay, tại 28 trung tâm có chức năng nuôi dưỡng người có công đang trực tiếp chăm sóc đối với 1.578 người. Trong giai đoạn từ 2022 đến 2024, cả nước đã thực hiện điều dưỡng đối với 1,1 triệu người có công với kinh phí hơn 2 nghìn tỷ đồng.

Chính sách hỗ trợ nhà ở đối với người có công với cách mạng được triển khai hiệu quả, đáp ứng được nguyện vọng của người có công, thân nhân liệt sĩ. Trong giai đoạn từ 2013 đến 2025, đã hỗ trợ cho hơn 400 nghìn hộ người có công với kinh phí gần 11 nghìn tỷ đồng (mức hỗ trợ xây mới tăng từ 40 triệu đồng lên 60 triệu đồng/hộ).

Việc công nhận người có công với cách mạng được thực hiện nghiêm túc, bảo đảm công khai, minh bạch. Năm 2017, căn cứ chỉ đạo của cấp có thẩm quyền, cơ quan quản lý nhà nước đã ban hành quy trình đặc biệt để xem xét giải quyết hồ sơ tồn đọng. Sau 5 năm, đã giải quyết hơn 7.000 hồ sơ, trong đó trình Thủ tướng Chính phủ công nhận và cấp Bằng Tổ quốc ghi công đối với 2.400 liệt sĩ, công nhận trên 2.700 thương binh, người hưởng chính sách như thương binh. Cả nước có trên 7.000 công trình ghi công liệt sĩ, trong đó có trên 3.000 nghĩa trang liệt sĩ.

Về tìm kiếm, quy tập và xác định danh tính hài cốt liệt sĩ còn thiếu thông tin, hiện có trên 900 nghìn hài cốt liệt sĩ được quy tập, an táng tại các nghĩa trang liệt sĩ trên toàn quốc, trong đó khoảng 300 nghìn mộ liệt sĩ chưa xác định được thông tin; khoảng 175 nghìn hài cốt liệt sĩ ở trong nước, nước ngoài chưa được quy tập về nghĩa trang liệt sĩ.

Từ năm 2021 đến năm 2025, toàn quốc đã tìm kiếm, quy tập được 6.959 hài cốt liệt sĩ. Giai đoạn 2021 - 2025, đã tiếp nhận 13.404 mẫu; qua phân tích, so sánh, đối chiếu ADN giữa mẫu hài cốt liệt sĩ và mẫu thân nhân liệt sĩ đã xác định được danh tính đối với 103 hài cốt liệt sĩ.

Sau khi nghe báo cáo và các ý kiến trao đổi thẳng thắn, trách nhiệm của đại diện các ban, bộ, ngành, cơ quan Trung ương, kết luận tại buổi làm việc, Tổng Bí thư Tô Lâm khẳng định, chính sách đối với người có công với cách mạng; công tác tìm kiếm, quy tập và xác định danh tính hài cốt liệt sĩ là nhiệm vụ chính trị đặc biệt quan trọng, có ý nghĩa sâu sắc về đạo lý, lịch sử và nhân văn; là thước đo trách nhiệm của Đảng, Nhà nước đối với những người đã hy sinh vì độc lập, tự do của Tổ quốc. Đây cũng là nhiệm vụ thực hiện nghị quyết của Đảng.

Về quan điểm chỉ đạo chung, Tổng Bí thư yêu cầu, việc thực hiện chế độ, chính sách đối với người có công phải bảo đảm đầy đủ, kịp thời, nhanh chóng; tuyệt đối không đùn đẩy trách nhiệm gây chậm trễ; phải xác định rõ: giải quyết căn bản những tồn đọng về người có công và liệt sĩ.

Để chính sách đối với người có công trong thời gian tới được thực hiện đồng bộ, hiệu quả hơn, Tổng Bí thư Tô Lâm yêu cầu Đảng ủy Chính phủ chỉ đạo khẩn trương rà soát, sửa đổi, bổ sung chính sách, pháp luật về người có công; hoàn thành xử lý căn bản các tồn đọng về chính sách người có công; đẩy nhanh tiến độ giám định ADN, tháo gỡ ngay các điểm nghẽn về cơ chế, kinh phí, công nghệ; phối hợp với Đảng ủy Quốc hội chỉ đạo rà soát, hoàn thiện các quy định pháp luật liên quan, bảo đảm thể chế hóa kịp thời chủ trương của Đảng; cân đối nguồn lực để đảm bảo triển khai các chính sách, đề án hiệu quả, đúng tiến độ; nghiên cứu có chính sách đối với bộ đội phục viên, thanh niên hoàn thành nghĩa vụ quân sự, dân quân tự vệ; xem xét chính sách về thi đua - khen thưởng.

Tổng Bí thư cũng yêu cầu Quân ủy Trung ương chủ trì, phối hợp các cơ quan liên quan xây dựng Đề án, đẩy nhanh rà phá bom mìn, tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ, nhất là tại các địa bàn trọng điểm. Đảng ủy Công an Trung ương chủ trì xây dựng và vận hành Ngân hàng Gen thân nhân liệt sĩ chưa xác định được thông tin; phối hợp xây dựng Đề án nâng cấp công nghệ giám định ADN theo hướng hiện đại, tự chủ, đẩy nhanh tiến độ thu thập, phân tích, đối chiếu ADN; tăng cường hợp tác quốc tế, thuê đơn vị nước ngoài giám định khi cần thiết. Bộ Nội vụ chủ trì, phối hợp Bộ Quốc phòng, Bộ Công an và các địa phương kiểm kê toàn bộ hiện vật, kỷ vật đang được lưu giữ.

Tổng Bí thư đề nghị, các cấp ủy, chính quyền địa phương lãnh đạo, chỉ đạo rà soát các cơ sở nuôi dưỡng, điều dưỡng người có công để đầu tư, nâng cấp, nâng cao năng lực quản lý, thực hiện tốt chính sách điều dưỡng, chăm sóc, hỗ trợ người có công với cách mạng; tu bổ, tôn tạo trang nghiêm nghĩa trang, công trình ghi công liệt sĩ trở thành địa chỉ đỏ giáo dục truyền thống cách mạng; cần xác định công tác người có công là nhiệm vụ chính trị thường xuyên, không hình thức, không né tránh, không đùn đẩy.

Tổng Bí thư cũng yêu cầu Văn phòng Trung ương Đảng chủ trì, phối hợp các cơ quan liên quan theo dõi, đôn đốc, tổng hợp báo cáo định kỳ, kịp thời tham mưu Bộ Chính trị, Ban Bí thư chỉ đạo tháo gỡ khó khăn phát sinh./.