Phát triển công nghiệp văn hóa

Liên hoan phim châu Á Đà Nẵng ngày càng tạo được dấu ấn riêng qua từng năm tổ chức. Ảnh: XUÂN DŨNG

Cần biến tiềm năng thành thế mạnh

Công nghiệp văn hóa đang trở thành xu hướng và được xác định là phần quan trọng đóng góp vào sự tăng trưởng của đất nước. Đà Nẵng cũng xác định công nghiệp văn hóa là một trong những đột phá, hướng đi mới của thành phố nhằm đưa văn hóa phát triển ngang tầm với kinh tế. Theo Sở Văn hóa và Thể thao, du lịch văn hóa là một trong những lĩnh vực mũi nhọn, ưu tiên phát triển của thành phố. Những năm qua, ngành văn hóa luôn quan tâm, định hướng phát huy hệ thống di tích, danh lam thắng cảnh, lễ hội trong hoạt động kinh tế du lịch.

Điển hình là di tích quốc gia đặc biệt danh thắng Ngũ Hành Sơn, Bảo tàng Điêu khắc Chăm, thu hút hàng triệu lượt khách tham quan mỗi năm, tạo ra nguồn thu ngân sách không nhỏ. Đặc biệt, di tích Hải Vân quan tạo thêm sự đa dạng về điểm đến cho thành phố trong việc phát triển du lịch văn hóa. Thành phố tập trung phát triển hoạt động lễ hội, sự kiện, tiêu biểu là nâng tầm Lễ hội Quán Thế Âm và Lễ hội pháo hoa quốc tế. Liên hoan phim châu Á Đà Nẵng (DANAFF) trở thành sự kiện định kỳ, tạo được dấu ấn riêng.

Từ sự quan tâm, đầu tư của thành phố, việc phát triển công nghiệp văn hóa thời gian gần đây có nhiều chuyển biến tích cực. Tuy nhiên, thực tế là ngành công nghiệp văn hóa tại Đà Nẵng vẫn còn nhiều hạn chế, chưa có quy mô lớn và chưa liên kết, hợp tác quốc tế thường xuyên, mạnh mẽ. Theo Chủ tịch Liên hiệp các hội văn học - nghệ thuật thành phố Bùi Văn Tiếng, phát triển công nghiệp văn hóa giống như con thuyền ngược nước, không tiến ắt lùi. Chẳng hạn với điện ảnh, nhiều địa phương đang theo đuổi mục tiêu gắn điện ảnh với du lịch như: Hà Nội, Thành phố Hồ Chí Minh, Phú Yên, Khánh Hòa…

Nếu Đà Nẵng chậm chân, không tranh thủ được các nguồn lực bằng những mô hình hợp tác công tư thích hợp để duy trì DANAFF thì khó lòng đạt được giấc mơ trở thành một thủ phủ liên hoan phim bờ biển như Busan. Đối với lĩnh vực thủ công mỹ nghệ, làng nghề điêu khắc đá mỹ nghệ Non Nước cần khắc phục tình trạng sản xuất hàng loạt những sản phẩm tượng đá mang tính thương mại hóa, tăng cường sản phẩm thủ công, thể hiện quá trình “thổi hồn vào đá” của các nghệ nhân. Các làng nghề liên quan đến ẩm thực như nước mắm Nam Ô hay bánh tráng Túy Loan cũng phải nâng cao chất lượng sản phẩm, giữ được sức cạnh tranh của thương hiệu.

Trong lĩnh vực nghệ thuật biểu diễn, Đà Nẵng có lợi thế hơn nhiều địa phương khác ở sân khấu cổ truyền, gắn với hai di sản văn hóa phi vật thể quốc gia và quốc tế, gồm: tuồng xứ Quảng và hô hát bài chòi. Nguyên Chủ tịch Hội Nghệ sĩ sân khấu thành phố Nguyễn Thanh Tùng cho rằng, lĩnh vực nghệ thuật biểu diễn ở Đà Nẵng đang được đầu tư một cách dàn trải, chưa tập trung vào thế mạnh vốn có. Với lợi thế sân khấu cổ truyền, thành phố cần tập trung đầu tư, xây dựng những vở diễn, tiết mục chất lượng, mang bản sắc địa phương.

Nghệ thuật hô hát bài chòi cần xây dựng một hội động thẩm định có chuyên môn, kinh nghiệm, để có những bài mẫu chuẩn, hạn chế tình trạng hát sai như hiện nay. “Khi đến một vùng đất mới, tâm lý của mỗi người là muốn xem những thứ khác lạ, mà ở chỗ họ không có. Tuồng xứ Quảng và hô hát bài chòi là những thứ Đà Nẵng có mà nhiều nơi khác không có. Vì thế, chúng ta cần phát triển nghệ thuật sân khấu cổ truyền thành thế mạnh, vừa để bảo tồn văn hóa dân tộc, vừa để tiến bước trên con đường đến công nghiệp văn hóa”, ông Tùng nhấn mạnh.

Di tích Hải Vân quan cần tiếp tục đầu tư khai thác hiệu quả. Ảnh: XUÂN DŨNG

Đầu tư cho điện ảnh

Để Đà Nẵng trở thành 1 trong 3 trung tâm công nghiệp văn hóa trọng điểm của đất nước (cùng với Hà Nội và Thành phố Hồ Chí Minh), cần nhiều thời gian cũng như thực hiện đồng bộ nhiều giải pháp. Tuy nhiên, với những tiềm năng, lợi thế của mình, Đà Nẵng sẽ có những điều kiện thuận lợi để phát triển công nghiệp văn hóa. Hai lần tổ chức DANAFF thành công, gây được tiếng vang nhất định dù mới là một liên hoan phim non trẻ. Hiện dự án xây dựng phim trường được Thủ tướng Chính phủ đưa vào danh mục dự án tại quy hoạch thành phố đến năm 2050.

Bên cạnh đó, Nghị quyết 136/2024/NQ15 của Quốc hội về tổ chức chính quyền đô thị và thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù cho Đà Nẵng cũng quy định các chính sách hợp tác công tư trong lĩnh vực văn hóa; tạo thuận lợi cho việc kêu gọi nguồn lực xã hội để phát triển các ngành công nghiệp văn hóa, đặc biệt là điện ảnh. Như vậy, Đà Nẵng hoàn toàn có thể tự tin theo đuổi ngành công nghiệp được mệnh danh là nghệ thuật thứ bảy này, hướng đến mục tiêu trở thành thành phố của sự kiện điện ảnh.

Bên cạnh những lợi thế, sự tạo điều kiện về chính sách, đất đai như trên, Đà Nẵng còn cần nhiều yếu tố để đạt được mục tiêu trên. Theo các chuyên gia trong lĩnh vực điện ảnh, bí quyết để đưa một liên hoan phim nhỏ trở thành một thương hiệu nổi tiếng được nhiều người biết đến, điều đầu tiên chính là việc được tạo điều kiện từ chính quyền, cả về kinh phí và hạ tầng.

Bên cạnh đó, cần có chính sách lâu dài về đào tạo các tài năng trẻ, cũng như đội ngũ khán giả. Đồng thời, cần chủ động đi tìm các dự án quốc tế, nhiều nhà sản xuất đến từ nhiều nơi trên thế giới. Chia sẻ trong DANAFF II, đạo diễn Park Kwang Su, Chủ tịch Liên hoan phim quốc tế Busan (Hàn Quốc) nhấn mạnh, tầm quan trọng của các yếu tố làm nên một thương hiệu liên hoan phim bền vững là phải có một lực lượng khán giả thông minh, có thể bảo vệ liên hoan phim, hoặc phải có cách để thu hút thật nhiều khán giả trẻ.

“Khán giả chính là yếu tố quan trọng quyết định sự thành công hay thất bại của một liên hoan phim. Vì thế, muốn phát triển DANAFF, bên cạnh những bộ phim hay, thành phố cần có chủ trương và giải pháp thu hút khán giả”, đạo diễn Park Kwang Su khẳng định.

Theo Giám đốc Sở Văn hóa và Thể thao Phạm Tấn Xử, với định hướng xây dựng “Thành phố sự kiện và lễ hội”, DANAFF đã và đang tiếp tục được kỳ vọng trở thành một sự kiện thương hiệu của thành phố, song song với Lễ hội Pháo hoa quốc tế. Đây là một trong những hoạt động nổi trội của thành phố trong việc thúc đẩy các ngành công nghiệp văn hóa, đặc biệt là điện ảnh, hướng đến mục tiêu đưa Đà Nẵng trở thành thành phố của sự kiện, là cầu nối dành cho các nhà làm phim, đạo diễn, diễn viên, khán giả trong và ngoài nước giao lưu, hợp tác về điện ảnh. Do đó, thành phố đã có những chính sách hỗ trợ, tạo điều kiện để thu hút các đoàn làm phim, nhà sản xuất lớn trên thế giới chọn Đà Nẵng làm bối cảnh quay, phục vụ sản xuất các thể loại phim.

“Thành phố sẽ tập trung hoạch định chính sách nhằm hỗ trợ tối đa và đẩy mạnh chiến lược quảng bá đến các đoàn làm phim một cách đồng bộ, hiệu quả, mạnh mẽ hơn. Đồng thời, tiếp tục huy động các doanh nghiệp trên địa bàn, đặc biệt là các cơ sở lưu trú và ẩm thực, doanh nghiệp quản lý các khu du lịch, điểm du lịch cùng góp sức để tạo nên một cơ chế đôi bên cùng có lợi và một số cơ chế ưu đãi đặc thù nhằm tạo thuận lợi cho các nhà sản xuất phim”, ông Xử nói.

Theo Khôi Nguyên (Báo Đà Nẵng)