Đất nước đông dân nhất thế giới đang phải vật lộn với cuộc khủng hoảng nhân khẩu học khi lực lượng lao động già đi nhanh chóng, nền kinh tế tăng trưởng chậm lại và tốc độ tăng dân số thấp nhất trong nhiều thập kỷ.
Và mặc dù Trung Quốc đã nới lỏng "chính sách một con" từ năm 2016 và vào năm ngoái đã cho phép các cặp vợ chồng sinh 3 con, nhưng tỷ lệ sinh ở nước này vẫn ở mức thấp kỷ lục.
 |
| Trẻ em vui chơi tại một trường mẫu giáo ở tỉnh Hà Nam, Trung Quốc (Ảnh minh họa: China Daily) |
Theo Ủy ban Y tế Quốc gia Trung Quốc (NHC), tốc độ tăng tổng dân số đã chậm lại đáng kể và sẽ bước vào giai đoạn tăng trưởng âm trong giai đoạn Kế hoạch 5 năm lần thứ 14. Trước đó, vào tháng 1/2022, giới chức Trung Quốc còn dự báo rằng, dân số nước này sẽ không tăng trưởng hoặc thậm chí tăng trưởng âm trong gian đoạn 2021 – 2025.
Báo cáo mới nhất của NHC cho thấy, hệ thống chính sách hỗ trợ sinh con của Trung Quốc hiện chưa hoàn hảo và có khoảng cách lớn giữa sự phát triển dân số và kỳ vọng của người dân.
Bên cạnh đó, tổng tỷ lệ sinh đã giảm xuống dưới 1,3 trong những năm gần đây, trong khi dân số cả nước dự kiến sẽ bước vào giai đoạn già hóa nghiêm trọng vào khoảng năm 2035, với hơn 30% dân số trên 60 tuổi.
Dữ liệu chính thức cho thấy, năm ngoái, tổng dân số Trung Quốc chỉ tăng 480.000 người, mức thấp nhất trong khoảng 6 thập kỷ. Dữ liệu của các địa phương cho thấy, ít nhất 11 trong số 31 khu vực cấp tỉnh ở Trung Quốc đã có mức tăng trưởng dân số tự nhiên âm vào năm ngoái, chủ yếu ở khu vực Đông Bắc, Tây Bắc và miền Trung.
Cũng theo NHC, quy mô các gia đình cũng ngày càng thu hẹp, khiến các chức năng của lương hưu và chế độ chăm sóc trẻ em dần mất đi hiệu quả. NHC kêu gọi chính phủ cải thiện hỗ trợ nuôi dạy trẻ và các chính sách về nhà ở, giáo dục, thuế để giúp giảm gánh nặng cho các hộ gia đình. Số liệu cho thấy, trung bình có 2,62 thành viên trong mỗi gia đình ở Trung Quốc vào năm 2021, giảm so với con số 3,1 thành viên trong mỗi gia đình cách đây một thập kỷ.
Cách đây hơn 40 năm, Trung Quốc đã đưa ra chính sách một con để giải quyết tình trạng quá tải dân số và xóa đói giảm nghèo. Nhưng khi dân số già đi, chính quyền Bắc Kinh bắt đầu nới lỏng các chính sách.
Theo nhận định của giới chuyên gia, nếu chỉ đơn thuần là thông báo người dân được phép sinh thêm con thì không đủ để giải quyết khủng hoảng nhân khẩu học. Không ít người chỉ ra rằng chi phí sinh hoạt tăng chính là một yếu tố cản trở các gia đình sinh thêm con./.