 |
| Tổng thống Ecuador Guillermo Lasso mỉm cười chào những người ủng hộ khi ông tới Quốc hội để dự phiên điều trần luận tội, ngày 16/5/2023. (Ảnh: Federico Parra / AFP) |
Phiên điều trần bắt đầu lúc 10:00 sáng giờ địa phương (1500 GMT), với sự hiện diện của 109 trong số 137 thành viên Quốc hội - nơi phe đối lập chiếm đa số ghế. Cũng trong ngày 16/5, hàng trăm người đã tập trung bên ngoài tòa nhà Quốc hội ở thủ đô Quito, trước sự canh gác nghiêm ngặt của cảnh sát, để thể hiện tinh thần ủng hộ Tổng thống Lasso.
Ông Lasso, một cựu nhân viên ngân hàng 67 tuổi, đang đối mặt với cáo buộc cố ý tiếp tay cho các hành vi hối lộ thông qua các hợp đồng của chính phủ với các công ty tư nhân trong lĩnh vực dầu mỏ.
Phát biểu tại phiên điều trần, nhà lập pháp Viviana Veloz thuộc liên minh đối lập Union for Hope (Unes) nhấn mạnh: "Trách nhiệm chính trị của Tổng thống là không thể bác bỏ. Chúng tôi tin rằng ông ấy không chỉ biết hay tiếp tay cho tham nhũng mà còn là một phần chiến lược của hành vi đó”.
Tổng thống Lasso đã tự bào chữa các cáo buộc nhắm vào ông, đồng thời tuyên bố ông hoàn toàn vô tội trước các cáo buộc do phe đối lập đưa ra. Nhà lãnh đạo này khẳng định, phe đối lập đang đưa ra những “lời buộc tội vô lý” nhằm tạo ra sự bất ổn.
"Những gì đang đe dọa chúng ta không chỉ là sự tồn vong của một chính phủ mà còn là Ecuador với tư cách là một quốc gia. Chúng ta đang đặt linh hồn của nền dân chủ của mình vào tình thế nguy hiểm… Không có bằng chứng hoặc lời khai có liên quan nào được ghi nhận. Thông tin duy nhất tồn tại chứng minh tôi vô tội hoàn toàn, hiển nhiên và không thể nghi ngờ" - ông Lasso nói thêm.
Ông Lasso lý giải hợp đồng giữa công ty thuộc sở hữu nhà nước Flota Petrolera Ecuatoriana và công ty tư nhân Amazonas Tanker đã được ký vào năm 2018 và được gia hạn vào năm 2020, tức là trước thời điểm ông trở thành Tổng thống vào tháng 5/2021. Nhà lãnh đạo này cũng khẳng định ông không can thiệp vào các giao dịch kinh doanh của công ty nhà nước.
Động thái của Quốc hội Ecuador đánh dấu lần đầu tiên trong 44 năm một Tổng thống Ecuador đối mặt với nguy cơ bị cơ quan lập pháp phế truất. Cuộc bỏ phiếu cuối cùng luận tội Tổng thống Lasso có thể diễn ra sớm nhất là vào ngày 20/5. Theo quy định của luật pháp Ecuador, việc luận tội cần nhận được phiếu ủng hộ của 2/3 trong số 137 thành viên Quốc hội (tức 92 nhà lập pháp).
Phiên luận tội Tổng thống Lasso đã trở thành tâm điểm chú ý ở Ecuador – một quốc gia Nam Mỹ vốn trải qua nhiều biến động chính trị từ 8/1996 đến 1/2007, giai đoạn Ecuador được điều hành bởi 7 đời Tổng thống với 3 trong số này đã bị lật đổ.
Để tránh bị nguy cơ luận tội, ông Lasso có thể vận dụng một quy định trong Hiến pháp cho phép các Tổng thống Ecuador kêu gọi một cuộc tổng tuyển cử sớm trong một số trường hợp nhất định. Nếu quyết định giải tán Quốc hội để dọn đường cho việc bầu ra Quốc hội mới, Tổng thống Lasso sẽ tiếp tục điều hành đất nước thông qua việc ban hành các sắc lệnh cho đến khi cuộc bầu cử Tổng thống mới diễn ra.
Trong một tuyên bố đưa ra trước truyền thông địa phương vào tuần trước, Thư ký pháp lý của Tổng thống Juan Pablo Ortiz cho biết: “Lựa chọn đó luôn được xem xét và nó có sẵn. Quyết định cuối cùng tùy thuộc vào Tổng thống”./.