Quản lý, sử dụng tài sản công còn lãng phí, chưa có biện pháp khắc phục hữu hiệu

Sản xuất công nghiệp, nông nghiệp đều giảm

Sáng 29/7, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc đã trình bày Báo cáo tình hình thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế-xã hội và ngân sách nhà nước 6 tháng đầu năm 2016, các giải pháp thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế-xã hội và ngân sách nhà nước 6 tháng cuối năm 2016. 

Thẩm tra Báo cáo của Chính phủ, Ủy ban Kinh tế đánh giá sau khi được kiện toàn sau kỳ họp thứ 11, Quốc hội khóa XIII, Chính phủ đã thể hiện sự quyết liệt hơn, chỉ đạo tập trung xử lý một số vấn đề bức xúc, trì trệ như cụ thể hóa các quy định pháp luật về điều kiện kinh doanh, môi trường đầu tư, quản lý và phát triển rừng, các vấn đề xã hội bức xúc nhất là vi phạm môi trường, vi phạm trật tự trong xây dựng, an ninh trật tự an toàn xã hội… đã tạo sự ủng hộ, đồng thuận của doanh nghiệp và người dân.

Tuy nhiên, theo Nghị quyết của Quốc hội, năm 2016 GDP tăng 6,7%, kết quả thực hiện 6 tháng đầu năm chỉ đạt 5,52%, thấp hơn so với mức tăng 6,32% cùng kỳ năm trước, để đạt mức tăng trưởng này, 6 tháng cuối năm phải tăng xấp xỉ 7,6%, mức tăng này là khó khả thi nhất là trong bối cảnh không thể nới lỏng chính sách tiền tệ và chính sách tài khóa trong 6 tháng cuối năm.

Chỉ số giá tiêu dùng (CPI) trong 6 tháng đầu năm 2016 tăng ở mức hợp lý nhưng cần điều hành thận trọng những tháng cuối năm nhất là tác động tăng giá dịch vụ y tế, giá dịch vụ giáo dục theo lộ trình, giá dầu thế giới có xu hướng tăng trở lại và tăng giá lương thực, thực phẩm vào mùa mưa bão, do đó, đòi hỏi cập nhật dự báo, phải kiên trì và có các biện pháp đồng bộ thì mới thực hiện được mục tiêu kiểm soát lạm phát theo Nghị quyết Quốc hội.

Ông Vũ Hồng Thanh – Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế cũng nhận xét, sản xuất công nghiệp 6 tháng đầu năm 2016 tăng 7,5%, thấp hơn mức tăng 9,66% của cùng kỳ năm trước. Kim ngạch xuất khẩu 6 tháng đầu năm tăng 5,9%, thấp hơn mức tăng 9,2% cùng kỳ năm trước và thấp hơn chỉ tiêu tăng 10% theo Nghị quyết của Quốc hội (chủ yếu do giá xuất khẩu giảm 6,3%). Khu vực nông, lâm nghiệp và thủy sản tăng trưởng giảm 0,18%, so 6 tháng cùng kỳ các năm trước: năm 2013 tăng 2,53%; năm 2014: 3,4%, năm 2015: 2,22%. Bên cạnh kết quả tích cực về phát triển lâm nghiệp thì ở một số địa phương đất rừng bị xâm hại nghiêm trọng, ảnh hưởng tiêu cực môi trường sinh thái. Việc giao khoán đất, rừng cho hộ nghèo theo Nghị quyết 30a thực hiện không nghiêm, kém hiệu quả, tình trạng rừng bị chặt phá để lấy đất chuyển đổi sang trồng sắn và cây lương thực khác diễn ra tại các tỉnh miền Trung và Tây Nguyên nhưng chưa có giải pháp khắc phục triệt để.

Tổng thu ngân sách nhà nước 6 tháng đầu năm ước đạt 476,8 nghìn tỷ đồng, bằng 47% dự toán, thấp hơn tiến độ thu cùng kỳ năm trước (49%). Trong khi thu ngân sách nhà nước (NSNN) từ khu vực doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài tăng 12,8% so với cùng kỳ năm 2015 và thu từ khu vực công thương nghiệp - ngoài quốc doanh tăng 22,9% so với cùng kỳ năm 2015 thì số thu từ khu vực doanh nghiệp nhà nước chỉ đạt 94,5% so với cùng kỳ năm 2015 là chưa hợp lý.

Ủy ban này lí giải ngoài nguyên nhân do giá dầu, khí giảm mạnh, thu cổ tức và lợi nhuận từ doanh nghiệp nhà nước (DNNN) đạt thấp, hoạt động sản xuất kinh doanh của một số DNNN trong một số lĩnh vực còn khó khăn thì còn có nguyên nhân chủ quan dẫn đến số thu từ khu vực doanh nghiệp nhà nước đạt thấp và cần được Chính phủ đánh giá, làm rõ. Nợ công và nợ bảo lãnh Chính phủ ở mức cao. Việc quản lý, sử dụng tài sản công còn lãng phí, chưa có biện pháp khắc phục hữu hiệu. Nợ xấu ngân hàng đến cuối tháng 4/2016 là 2,81% so tổng dư nợ, tuy nhiên thực chất ở mức cao nếu tính cả nợ chuyển bán sang Công ty Quản lý tài sản của các tổ chức tín dụng Việt Nam, đến tháng 5/2016 là 246.986 tỷ đồng (chỉ khoản chuyển này tương đương gần 5% so với tổng dư nợ).

Thủ tướng Chính phủ trình bày Báo cáo tình hình thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế-xã hội và ngân sách nhà nước 6 tháng đầu năm 2016, các giải pháp thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế-xã hội và ngân sách nhà nước 6 tháng cuối năm 2016.

Tiếp tục cải cách mạnh mẽ môi trường đầu tư kinh doanh

Về những nhiệm vụ, giải pháp 6 tháng cuối năm, Ủy ban Kinh tế đề xuất Chính phủ tiếp tục cải cách mạnh mẽ môi trường đầu tư kinh doanh theo Luật Doanh nghiệp, Luật Đầu tư. Tăng cường giám sát chất lượng, tính kịp thời, tính đầy đủ, tính phù hợp các đạo luật, pháp lệnh đối với các văn bản hướng dẫn dưới luật. Tăng cường kỷ luật ngân sách, giám sát chặt chẽ, bảo đảm tiến độ đầu tư, đẩy nhanh việc giải ngân các dự án, nhất là các công trình kết cấu hạ tầng đã có kế hoạch bố trí vốn của cấp có thẩm quyền. Khẩn trương xử lý nợ đọng xây dựng cơ bản, rà soát, xử lý kịp thời các dự án đầu tư thua lỗ, nguy cơ phá sản. Có các giải pháp đáp ứng với các kịch bản đảm bảo mục tiêu tăng trưởng kinh tế, chỉ tiêu về thu ngân sách nhà nước, bội chi ngân sách nhà nước, nợ công và nợ Chính phủ theo Nghị quyết Quốc hội. Công bố các chính sách và giải pháp cụ thể tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp, thúc đẩy khu vực kinh tế trong nước phát triển. Xây dựng phương án chủ động ứng phó tác động việc Anh rời EU. Đồng thời đánh giá sự tác động ảnh hưởng và xây dựng các phương án xử lý phù hợp đối với các lĩnh vực kinh tế, đối ngoại, quốc phòng, an ninh quốc gia trên biển và khu vực biên giới Tây Nam nước ta sau khi có phán quyết của Tòa trọng tài về vụ kiện giữa Phi-líp-pin và Trung Quốc. Đánh giá cụ thể hơn các tác động trực tiếp, gián tiếp khi ký kết các Hiệp định thương mại tự do (FTA), việc triển khai các cam kết gia nhập Cộng đồng kinh tế ASEAN (AEC) của nước ta. Đồng thời chủ động sớm kết thúc phân giới cắm mốc giữa nước ta và Campuchia.

Thực hiện rà soát, đánh giá hiệu quả các dự án đầu tư kết cấu hạ tầng theo hình thức BOT, điều chỉnh hợp lý biểu phí sử dụng dịch vụ để giảm gánh nặng chi phí cho doanh nghiệp, người dân. Đề xuất các giải pháp mang tính lâu dài nhằm phòng chống và giảm nhẹ ảnh hưởng của thiên tai đến hoạt động sản xuất và đời sống của người dân. Triển khai các chính sách và biện pháp cụ thể, đồng bộ phòng, chống hạn hán ở Tây Nguyên và Nam Trung Bộ, xâm nhập mặn ở khu vực Đồng bằng sông Cửu Long.

Ủy ban Kinh tế cũng đề nghị, Chính phủ thực hiện các giải pháp đồng bộ, kịp thời xử lý trách nhiệm người đứng đầu doanh nghiệp nhà nước nếu thực hiện không đúng, chậm trễ triển khai và gây thất thoát, lãng phí, thiệt hại tài sản nhà nước nhằm tạo ra chuyển biến mạnh mẽ trong việc thực hiện đề án tái cơ cấu doanh nghiệp nhà nước. Quản lý, giám sát chặt chẽ nguồn thu từ cổ phần hóa và thoái vốn, bảo đảm đúng mục đích, có hiệu quả.

Thực thi các giải pháp, biện pháp mạnh mẽ nhất là quy trách nhiệm người đứng đầu trong việc triển khai hiệu quả cải cách hành chính, tăng cường kỷ cương, kỷ luật thực thi công vụ, thực sự tạo chuyển biến từ nhận thức đến hành động ở các cấp, các ngành, các địa phương nhất là đội ngũ cán bộ tác nghiệp trực tiếp liên quan về thủ tục đầu tư kinh doanh, đất đai, tín dụng, hải quan, thuế… nhằm cải thiện môi trường đầu tư, kinh doanh, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia một cách thiết thực. 

Có giải pháp phục hồi môi trường bị ô nhiễm, hỗ trợ kịp thời và giám sát để doanh nghiệp, người dân khôi phục đánh bắt, nuôi trồng, tiêu thụ thuỷ sản, hải sản, chuyển đổi nghề nghiệp ở các tỉnh miền Trung và hỗ trợ người dân vùng bị thiệt hại do hạn hán, xâm nhập mặn và sự cố hải sản chết bất thường. Rà soát, kiểm tra các nguồn thải vào các lưu vực sông, quản lý, kiểm soát chặt chẽ môi trường sông, biển; tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra và xử lý nghiêm các hành vi vi phạm pháp luật về bảo vệ môi trường. Đề xuất sửa đổi, bổ sung các quy định của pháp luật về bảo vệ môi trường, các quy chuẩn về môi trường cho phù hợp với tình hình thực tế.... /.