Cách đây 76 năm, ngày 11/3/1945, cuộc khởi nghĩa Ba Tơ đã nổ ra và giành thắng lợi vang dội. Đây là cuộc khởi nghĩa giành chính quyền đầu tiên trong cả nước, nhanh chóng lan rộng, cổ vũ quân và dân tỉnh Quảng Ngãi nổi dậy cướp chính quyền.
Ngày 12/3/1945, Đội du kích Ba Tơ (tổ chức vũ trang tiền thân của lực lượng vũ trang Quân khu 5 ngày nay) ra đời, nhanh chóng lớn mạnh, là nhân tố quan trọng trong thắng lợi của Cách mạng tháng Tám năm 1945 tại Quảng Ngãi và một số địa bàn ven biển miền Trung.
 |
| Tượng đài Khởi nghĩa Ba Tơ ở thị trấn huyện lỵ Ba Tơ (Quảng Ngãi). (Ảnh: TL) |
Thắng lợi của cuộc khởi nghĩa là minh chứng hùng hồn của những nhận định hết sức tài tình sáng suốt, khoa học của Trung ương Đảng ta: “...Với lực lượng sẵn có, ta có thể lãnh đạo cuộc khởi nghĩa từng phần, trong từng địa phương cũng có thể giành được thắng lợi mà mở đường cho một cuộc Tổng khởi nghĩa to lớn…”.
Phát huy truyền thống vẻ vang của cuộc khởi nghĩa Ba Tơ và Đội du kích Ba Tơ, quân và dân huyện Ba Tơ đã cùng với cả nước thực hiện thành công Cách mạng tháng Tám năm 1945, liên tiếp giành thắng lợi trong 9 năm kháng chiến chống thực dân Pháp (1945 - 1954) và 21 năm chống Mỹ, cứu nước (1954 - 1975).
Sau ngày miền Nam hoàn toàn giải phóng, thống nhất đất nước (1975), đồng bào các dân tộc Ba Tơ, các huyện miền núi Quảng Ngãi cùng với nhân dân trong tỉnh, tiếp tục phấn đấu vượt qua khó khăn, gian khổ, giành nhiều thắng lợi trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc; khắc phục hậu quả nặng nề của chiến tranh; từng bước phát triển kinh tế, ổn định và nâng cao đời sống vật chất và tinh thần của nhân dân, thực hiện các chính sách của Đảng và Nhà nước đối với vùng miền núi, vùng căn cứ kháng chiến, đảm bảo việc cung cấp các mặt hàng thiết yếu cho đồng bào vùng cao, đẩy mạnh đầu tư phát triển kinh tế - xã hội trung du, miền núi.
Huyện miền núi Ba Tơ, trước Cách mạng tháng Tám năm 1945 là một vùng đất nghèo nàn, lạc hậu, gần 100% đồng bào mù chữ. Thắng lợi cuộc khởi nghĩa Ba Tơ ngày 11/3/1945 và tiếp đến là Cách mạng tháng Tám năm 1945 đã thổi bùng một luồng sinh khí mới với đồng bào các dân tộc anh em. Dưới sự lãnh đạo của Đảng, nhân dân Ba Tơ đứng lên làm chủ vận mệnh của chính mình, phát huy truyền thống bất khuất anh hùng, ý chí quật cường, góp mồ hôi, xương máu để giải phóng và xây dựng quê hương, vun đắp tình đoàn kết các dân tộc.
76 năm qua, thực hiện chủ trương của Đảng và Nhà nước, cũng như của Ban Thường vụ Tỉnh ủy, Ban Chấp hành Đảng bộ huyện Ba Tơ đã tập trung lãnh đạo nhân dân các dân tộc huyện Ba Tơ nỗ lực vượt qua khó khăn thử thách, vươn lên giành những thành tựu quan trọng trên tất cả các lĩnh vực. Đặc biệt, là từ sau ngày tái lập tỉnh Quảng Ngãi năm 1989 đến nay, huyện Ba Tơ đã có những bước phát triển vượt bậc và đổi thay, khởi sắc.
Nằm cách trung tâm tỉnh lỵ Quảng Ngãi 60 km về phía Tây Nam, huyện miền núi Ba Tơ có 84% đồng bào dân tộc H’rê, còn lại là dân tộc Kinh và các dân tộc khác. Ba Tơ thuộc một trong những huyện nghèo của cả nước được hưởng chính sách hỗ trợ giảm nghèo nhanh và bền vững theo Nghị quyết 30a của Chính phủ. Trong 2 cuộc kháng chiến chống Pháp và chống Mỹ, Ba Tơ là nơi rừng thiêng nước độc, giờ đây huyện đang thay da đổi thịt từng ngày.
Những con đường liên thôn, liên xã, những chiếc cầu kết nối các bản làng ngày một nhiều lên, cùng với đó là sự giao thương trao đổi mua bán tấp nập; những di tích lịch sử minh chứng một thời hào hùng cách mạng của nhân dân các dân tộc Ba Tơ được bảo tồn, tu sữa, nâng cấp; những công trình hạ tầng văn hóa xã hội được mọc lên… là những nét chấm phá ấn tượng trong bức tranh đầy sức sống của huyện Ba Tơ trên đường đổi mới.
Phấn đấu trở thành một “điểm nhấn” của hành lang kinh tế phía tây tỉnh Quảng Ngãi, huyện miền núi Ba Tơ hôm nay đang nỗ lực vượt khó, vươn mình mạnh mẽ trên bước đường công nghiệp hóa, hiện đại hóa. Kinh tế của huyện liên tục tăng trưởng, cơ sở hạ tầng phục vụ sản xuất và đời sống không ngừng được đầu tư xây dựng. Hệ thống giao thông được mở rộng thông suốt, 20/20 xã, thị trấn có điện lưới quốc gia, có đường ô tô đến trung tâm, 90% số thôn có đường ô tô đến thôn. Các xã: Ba Liên, Ba Động, Ba Dinh, Ba Tô, Ba Vì, Ba Tiêu đã bê tông hóa 100% đường liên xã. Đường lên Ba Trang, Ba Khâm không còn bị chia cắt vào mùa mưa lũ.
Trong giai đoạn 2016-2020, tốc độ tăng trưởng kinh tế bình quân của huyện đạt hơn 7,15%. Cơ cấu kinh tế chuyển dịch theo hướng tích cực, giảm tỷ trọng nông-lâm-ngư nghiệp, tăng dần tỷ trọng công nghiệp-tiểu thủ công nghiệp và thương mại-dịch vụ. Cùng với tăng trưởng kinh tế, Kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội từng bước được đầu tư, xây dựng phục vụ yêu cầu phát triển; đời sống tinh thần, vật chất của nhân dân Ba Tơ được cải thiện, nâng cao trên nhiều phương diện.
 |
| Một góc thị trấn Ba Tơ hôm nay. (Ảnh: baoquangngai.vn) |
Sự nghiệp văn hóa, giáo dục, y tế của địa phương cũng có những bước phát triển đáng kể. Đến nay huyện đã hoàn thành và giữ chuẩn phổ cập giáo dục tiểu học đúng độ tuổi và phổ cập giáo dục trung học cơ sở, 11 trường đạt chuẩn quốc gia; 100% xã, thị trấn có trạm y tế có biên chế bác sĩ. Công tác giảm nghèo đạt nhiều kết quả, hàng năm giảm từ 5-7%.
Hiện nay, tỷ lệ hộ nghèo còn khoảng dưới 27%. Đời sống, thu nhập của nhân dân được cải thiện và nâng lên rõ rệt, thu nhập bình quân đầu người ước đạt hơn 30 triệu đồng/người/năm.
Việc xây dựng nông thôn mới đạt nhiều kết quả tích cực, với 10,5 tiêu chí/xã, trong đó Ba Động là xã đầu tiên của các huyện miền núi trong tỉnh đạt xã nông thôn mới.
Đáng nói, việc thực hiện các chính sách đối với người có công, đồng bào dân tộc thiểu số, người nghèo, các đối tượng bảo trợ xã hội đạt nhiều kết quả tích cực. Khối đại đoàn kết toàn dân ngày càng mở rộng. Mối quan hệ gắn bó giữa Đảng, chính quyền, Mặt trận và các hội, đoàn thể với nhân dân ngày càng thắt chặt. Nhân dân tin tưởng vào sự lãnh đạo của Đảng, hăng hái thi đua lao động sản xuất, đẩy mạnh giảm nghèo để xây dựng cuộc sống mới trên quê hương anh hùng.
Tiếp nối truyền thống của Đội du kích Ba Tơ anh hùng, lực lượng vũ trang (LLVT) huyện Ba Tơ không ngừng rèn luyện bản lĩnh chính trị vững vàng, thực hiện tốt chức năng tham mưu và tổ chức thực hiện có hiệu quả công tác quốc phòng, quân sự địa phương. Khắc sâu sự cưu mang, giúp đỡ của đồng bào các dân tộc nơi đây, các thế hệ cán bộ, chiến sĩ LLVT huyện Ba Tơ luôn tích cực tham gia hiệu quả các hoạt động “Đền ơn đáp nghĩa”, làm công tác dân vận, xây dựng cơ sở chính trị địa phương, xây dựng nông thôn mới, tăng cường tình đoàn kết gắn bó máu thịt quân-dân, củng cố nền quốc phòng toàn dân, thế trận quốc phòng toàn dân vững mạnh...
Thị trấn Ba Tơ, khu đô thị mới Ba Vì, cụm công nghiệp Ba Động; các công trình: Quảng trường 11-3, cầu, đường, kè chống sạt lở… cũng là những nét chấm phá ấn tượng trong bức tranh đầy sức sống của Ba Tơ trên đường đổi mới, đi lên.
Huyện Ba Tơ vinh dự được Nhà nước phong tặng danh hiệu Anh hùng LLVT Nhân dân và Anh hùng Lao động thời kỳ đổi mới, đã và đang có những bước tiến dài, vững chắc. Tự hào truyền thống 76 năm quê hương cách mạng, nhiệm kỳ 2020-2025, huyện Ba Tơ phấn đấu tốc độ tăng trưởng bình quân 7%- 8%/năm; cơ cấu kinh tế nông - lâm - thủy sản đạt từ 52%-53%; công nghiệp - tiểu thủ công nghiệp - xây dựng đạt 32%-33%; thương mại dịch vụ đạt 16%-17%... Xây dựng các khu dân cư, phát triển đô thị, phấn đấu xây dựng thị trấn Ba Tơ đạt tiêu chí của đô thị loại IV, đô thị mới Ba Vì đạt một số tiêu chí đô thị loại V….
Trên hành trình vươn lên dẫn đầu các huyện miền núi của tỉnh Quảng Ngãi, cấp ủy Đảng, chính quyền, quân và dân huyện Ba Tơ luôn kế thừa và phát huy truyền thống vẻ vang, ý chí quyết chiến quyết thắng của Khởi nghĩa Ba Tơ, của Đội du kích Ba Tơ. Những thành tựu hôm nay càng thể hiện rõ tấm lòng sắt son, thủy chung đối với Đảng, với cách mạng trên vùng đất anh hùng./.