Sáng 11/1, Tòa án nhân dân Tối cao (TANDTC) tổ chức hội thảo cải cách tư pháp Trung ương tại TAND đến năm 2030, định hướng đến năm 2045.
Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc, Uỷ viên Bộ Chính trị, Trưởng Ban Chỉ đạo Cải cách tư pháp Trung ương, Trưởng Ban Chỉ đạo Đề án “Chiến lược xây dựng và hoàn thiện Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam” chủ trì, phát biểu chỉ đạo hội thảo.
Cùng dự có các đồng chí Ủy viên Bộ Chính trị: Phan Đình Trạc, Trưởng Ban Nội chính Trung ương; Nguyễn Xuân Thắng, Giám đốc Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh, Chủ tịch Hội đồng Lý luận Trung ương; cùng các nhà khoa học và lãnh đạo một số bộ, ngành Trung ương.
Về phía lãnh đạo TANDTC có đồng chí Nguyễn Hòa Bình, Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Trung ương Đảng, Bí thư ban cán sự Đảng, Chánh án TANDTC; các Ủy viên Ban cán sự đảng, Phó Chánh án, Thẩm phán TANDTC...
 |
| Các đại biểu tham dự Hội thảo. Ảnh: TH |
Cải cách tư pháp là xu thế tất yếu, liên tục và phổ biến
Phát biểu khai mạc Hội nghị, Chánh án TANDTC nguyễn Hòa Bình cho biết, sau 20 năm thực hiện cải cách theo các Nghị quyết của Đảng, công tác cải cách tư pháp trong TAND đã đạt được những thành tựu quan trọng, góp phần nâng cao vị thế, diện mạo, uy tín và kết quả hoạt động của Tòa án với tư cách là cơ quan xét xử, thực hiện quyền tư pháp của nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam.
Tuy nhiên, nền tư pháp nước ta còn những bất cập, chưa đáp ứng được đầy đủ yêu cầu và mong muốn của người dân; công tác cải cách tư pháp vẫn còn nhiều vấn đề cần tiếp tục nghiên cứu và tồn tại cần được tháo gỡ.
Bên cạnh đó, nhiều vấn đề mới phát sinh do tác động của cách mạng công nghiệp lần thứ tư và các bối cảnh kinh tế xã hội của Việt Nam trong giai đoạn mới cũng đặt ra yêu cầu phải tiếp tục đẩy mạnh cải cách tư pháp để thích ứng tốt hơn với tình hình mới, thúc đẩy và bảo vệ quá trình phát triển bền vững về kinh tế - xã hội của đất nước, góp phần hữu hiệu vào việc hiện thực hóa các mục tiêu phát triển chung của đất nước.
Theo Chánh án Nguyễn Hòa Bình, ở bình diện quốc tế, cải cách tư pháp nhằm thích ứng với sự thay đổi nhanh, phức tạp trong tình hình mới đang là xu thế tất yếu, liên tục và phổ biến không chỉ ở các nước đang phát triển mà còn được triển khai mạnh mẽ và hiệu quả ở tất cả các quốc gia.
 |
| Đồng chí Nguyễn Hòa Bình, Ủy viên Bộ Chính trị, Chánh án TANDTC phát biểu khai mạc Hội thảo. Ảnh: TH |
Nghị quyết Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng đã xác định “Tiếp tục xây dựng nền tư pháp Việt Nam chuyên nghiệp, hiện đại, công bằng, nghiêm minh, liêm chính, phụng sự Tổ quốc, phục vụ nhân dân” là một trong những nhiệm vụ quan trọng trong quá trình xây dựng, hoàn thiện Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam.
Để thực hiện thắng lợi Nghị quyết của Đại hội Đảng, đòi hỏi phải tiếp tục cải cách, đổi mới tổ chức và hoạt động của hệ thống TAND, phát huy những thành quả đạt được, khắc phục những khó khăn, tồn tại, hạn chế, xây dựng nền tư pháp nước nhà tương đồng với trình độ chung của thế giới, góp phần xây dựng nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam “của nhân dân, do nhân dân và vì nhân dân”, “thượng tôn pháp luật”.
Thực hiện Kế hoạch số 02-KH/BCĐ ngày 20/7/2021 của Ban Chỉ đạo xây dựng Đề án “Chiến lược xây dựng và hoàn thiện Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam đến năm 2030, định hướng đến năm 2045”, Ban cán sự đảng TANDTC xây dựng Đề án “Cải cách tư pháp tại TAND đến năm 2030, định hướng đến năm 2045 đáp ứng yêu cầu xây dựng, hoàn thiện Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam”.
Tại Hội thảo, các đại biểu tập trung thảo luận vào các định hướng về nhiệm vụ, giải pháp cải cách tư pháp của Tòa án và các vấn đề khác có liên quan. Các đại biểu thống nhất cao với 09 nhiệm vụ, giải pháp cải cách tư pháp tại TAND trong thời gian tới gồm: (1) Tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với cơ quan tư pháp và tiến trình cải cách tư pháp (2) Xây dựng Cơ quan tư pháp (Tòa án) vì nhân dân, phục vụ nhân dân, để nhân dân cảm thụ được công bằng, lẽ phải và tin tưởng tư pháp; tăng cường sự giám sát của cơ quan dân cử và nhân dân (3) Xác định đầy đủ và khoa học về nội hàm quyền tư pháp, đặc trưng cơ bản của quyền tư pháp và chủ thể thực hiện quyền tư pháp (4) Hoàn thiện về tổ chức của Cơ quan tư pháp (Tòa án) (5) Đổi mới hoạt động của cơ quan tư pháp (6) Nâng cao chất lượng cán bộ Tòa án, đặc biệt là chức danh tư pháp, đảm bảo số lượng cần thiết tối thiểu, có cơ cấu các chức danh tư pháp hợp lý, chế độ chính sách của đảng đặc thù (7) Tăng cường cơ sở vật chất, bảo đảm nguồn lực để xây dựng Tòa án chính quy, hiện đại, hoạt động hiệu quả (8) Xây dựng Tòa án điện tử tiến tới Tòa án số ở Việt Nam (9) Tăng cường hợp tác quốc tế.
Cải cách tư pháp là động lực phát triển để nâng cao chất lượng và hiệu quả công tác của Toà án
Thay mặt lãnh đạo Đảng và Nhà nước, Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc hoan nghênh, chúc mừng các thành tích và trân trọng biểu dương sự cố gắng, nỗ lực, những đóng góp thiết thực của TAND trong công cuộc cải cách tư pháp trong thời gian qua.
Tuy nhiên, Chủ tịch nước cũng lưu ý, bên cạnh các kết quả đạt được, nền tư pháp nước ta còn những bất cập, chưa đáp ứng được đầy đủ yêu cầu và mong muốn của người dân; công tác cải cách tư pháp vẫn còn nhiều vấn đề cần tiếp tục nghiên cứu như: chưa có sự thống nhất trong nhận thức về nội hàm quyền tư pháp, chủ thể thực hiện quyền tư pháp; một số nhiệm vụ được Nghị quyết số 49-NQ/TW ngày 02/6/2005 của Bộ Chính trị về Chiến lược cải cách tư pháp đến năm 2020 đề ra nhưng chưa được triển khai thực hiện hoặc đã được triển khai nhưng chưa đáp ứng được yêu cầu; thực tiễn tổ chức và hoạt động của Tòa án cũng còn những tồn tại cần được tháo gỡ. Bên cạnh đó, nhiều vấn đề mới phát sinh do tác động của cách mạng công nghiệp lần thứ tư và các bối cảnh kinh tế xã hội của Việt Nam trong giai đoạn mới cũng đặt ra yêu cầu phải tiếp tục đẩy mạnh cải cách tư pháp để thích ứng tốt hơn với tình hình mới…
 |
| Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc phát biểu chỉ đạo tại Hội thảo. Ảnh: TH. |
Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc nhấn mạnh: Nghị quyết Đại hội lần thứ XIII của Đảng đã giao Ban Chấp hành Trung ương khóa XIII nghiên cứu, ban hành Nghị quyết về Chiến lược xây dựng và hoàn thiện Nhà nước pháp quyền XHCN Việt Nam đến năm 2030, định hướng đến năm 2045, trong đó có Chiến lược cải cách tư pháp. Chiến lược này có ý hết sức quan trọng đối với sự phát triển của đất nước ta, của chế độ ta trong giai đoạn mới, nhất là đối với hệ thống bộ máy nhà nước, gồm cả hệ thống TAND. Đối với lĩnh vực tư pháp, văn kiện Đại hội xác định mục tiêu xây dựng nền tư pháp chuyên nghiệp, hiện đại, công bằng, nghiêm minh, liêm chính, phụng sự Tổ quốc, phục vụ nhân dân.
Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc khẳng định, thực tiễn đã chứng minh, công cuộc đổi mới, phát triển của đất nước bên cạnh những thuận lợi, thời cơ còn có những khó khăn, thách thức, đặt ra cho nền tư pháp nước ta những vấn đề mới, yêu cầu mới. Đứng trước yêu cầu đó, Tòa án và cả nền tư pháp phải tiếp tục đẩy mạnh cải cách nhằm thích nghi và đáp ứng tốt hơn yêu cầu, đòi hỏi cấp thiết trong tình hình mới.
“Cải cách, đổi mới để nền tư pháp nước ta phát triển tiên tiến, hiện đại, bắt kịp với trình độ chung của thế giới. Đây là thử thách lớn đối với hệ thống Tòa án, do đó cần phải xác định cải cách tư pháp chính là động lực phát triển để nâng cao chất lượng và hiệu quả công tác của Toà án”, Chủ tịch nước nêu rõ.
Chủ tịch nước yêu cầu Tòa án cần xác định rõ những nội dung trọng tâm, trọng điểm; có chương trình, kế hoạch, lộ trình cải cách phù hợp theo hai phương diện như sau:
Tiếp tục thực hiện một số nhiệm vụ hết sức đúng đắn đã được Nghị quyết số 49-NQ/TW ngày 02/6/2005 của Bộ Chính trị về Chiến lược cải cách tư pháp đến năm 2020 đề ra nhưng chưa được triển khai thực hiện hoặc đã được triển khai nhưng chưa đáp ứng được yêu cầu;
Đề xuất những giải pháp cải cách mới trong giai đoạn từ nay đến năm 2030, định hướng đến năm 2045 phù hợp với tình hình thực tiễn của đất nước và xu thế phát triển chung của thế giới. Trong đó tập trung vào các giải pháp cải cách về tổ chức và hoạt động của TAND; Đổi mới, hoàn thiện thủ tục tố tụng tư pháp chuyên nghiệp, hiệu quả; Xây dựng chế độ xét xử độc lập, công khai, minh bạch; Nâng cao chất lượng cán bộ, đặc biệt là chức danh tư pháp, có chế độ chính sách phù hợp dành cho cán bộ Tòa án; Tăng cường cơ sở vật chất, bảo đảm nguồn lực để xây dựng Tòa án chính quy, hiện đại, hoạt động hiệu quả, trong đó chú trọng xây dựng, phát triển Tòa án điện tử ngang tầm với trình độ phát triển chung của thế giới…/.