Xử lý nghiêm các hành vi lợi dụng quyền khiếu nại, tố cáo để hoạt động trái pháp luật

Tiếp tục chương trình kỳ họp, sáng 22/11, Quốc hội thảo luận về kết quả tiếp công dân, xử lý đơn thư và giải quyết khiếu nại, tố cáo của công dân năm 2023. 

Làm rõ nguyên nhân số lượt, số vụ và số đoàn đông người khiếu nại, tố cáo tăng mạnh

Phát biểu tại hội trường, đại biểu Điểu Huỳnh Sang (Đoàn Bình Phước) nhận định, năm 2023, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ và các bộ, ngành, địa phương đã nỗ lực đẩy mạnh thực hiện các giải pháp đổi mới, nâng cao hiệu quả công tác tiếp công dân và giải quyết khiếu nại tố cáo, góp phần ổn định chính trị và trật tự, an toàn xã hội.

Tuy nhiên, đại biểu chỉ ra, năm 2023, số lượng công dân đến các cơ quan của Quốc hội, Đoàn ĐBQH tăng 2.040 lượt người, 1.615 vụ việc, tăng 102 lượt đoàn đông người so với năm 2022. Số lượng công dân đến cơ quan hành chính nhà nước khiếu nại, tố cáo, kiến nghị tăng 37,7%...

Do đó, đại biểu Điểu Huỳnh Sang đề nghị báo cáo của Chính phủ cần đánh giá, làm rõ đặc điểm, tình hình tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo năm 2023, trong đó cần phải xác định rõ nguyên nhân của việc tăng mạnh số lượt, số người, số vụ và số đoàn đông người đến cơ quan hành chính Nhà nước khiếu nại, tố cáo, kiến nghị. 

Đồng thời bổ sung đánh giá thực trạng và nguyên nhân của quá trình khiếu nại, tố cáo tăng nhiều về số đơn và số vụ việc, phân loại làm rõ hơn những vụ việc khiếu nại, tố cáo mới phát sinh và những vụ việc tồn đọng từ những năm trước, những vụ việc tồn đọng kéo dài nhiều năm… để có giải pháp và lộ trình xử lý cụ thể.

Đại biểu Điểu Huỳnh Sang (Đoàn Bình Phước) phát biểu tại Hội trường. (Ảnh: QH)

Đại biểu cũng đề nghị Chính phủ rà soát, bổ sung các giải pháp để tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, khắc phục các tồn tại, hạn chế để nâng cao chất lượng tiếp công dân và giải quyết khiếu nại, tố cáo; tập trung chỉ đạo và có giải pháp, lộ trình cụ thể để xử lý dứt điểm các vụ việc khiếu nại, tố cáo phức tạp, kéo dài, tồn đọng, hạn chế phát sinh các vụ việc mới, trong đó có giải pháp trọng tâm, then chốt, mang tính đột phá, cần thực hiện ngay các giải pháp cơ bản, lâu dài, chú trọng giải pháp hoàn thiện thể chế pháp luật, tuyên truyền giáo dục, phổ biến pháp luật. Đồng thời xử lý nghiêm các hành vi lợi dụng quyền khiếu nại, tố cáo để hoạt động trái pháp luật.

Đại biểu Lê Văn Thìn (Đoàn Phú Yên) nêu rõ, qua công tác tiếp công dân, phần lớn các vấn đề tập trung khiếu nại, tố cáo liên quan đến đất đai, nhất là những đơn thư khiếu nại kéo dài. Nguyên nhân của những vướng mắc này là do các cơ quan quản lý Nhà nước là chủ yếu, hoặc tại địa phương trước đây thực hiện chưa đúng, chưa đầy đủ các quy định pháp luật, hoặc do pháp luật thay đổi qua các thời kỳ mà không áp dụng được các điều khoản chuyển tiếp. Và hiện các vụ việc này hầu như không giải quyết được, nếu áp dụng pháp luật hiện hành cũng không giải quyết được.

Do đó, đại biểu Lê Văn Thìn đề nghị Chính phủ chỉ đạo các địa phương rà soát, thống kê lại các vướng mắc, bất cập, phân loại các thẩm quyền giải quyết theo quy định pháp luật.

Để nâng cao chất lượng công tác tiếp công dân, xử lý đơn thư và giám sát việc giải quyết khiếu nại, tố cáo, đại biểu Phạm Thị Kiều (Đoàn Đắk Nông) đề xuất, tại các địa phương cần có quy định thống nhất về phần mềm như đơn, thư khiếu nại, tố cáo riêng với hệ thống quản lý văn bản và điều hành để dễ tra cứu, theo dõi các vụ việc.

Đề cao trách nhiệm của người đứng đầu trong công tác tiếp dân, xử lý đơn thư khiếu nại, tố cáo

Nhấn mạnh năm 2024 là năm cao điểm thực hiện việc sắp xếp các đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã theo Nghị quyết số 35 Ủy ban Thường vụ Quốc hội Khóa XV; là năm bản lề chuẩn bị Đại hội đảng bộ các cấp nhiệm kỳ 2025 - 2030; các vấn đề về kinh tế - xã hội, về đất đai, về chế độ chính sách có thể sẽ phát sinh khiếu nại tố cáo, đại biểu Cầm Thị Mẫn (Đoàn Thanh Hóa) đề nghị Chính phủ, các bộ, ngành trong khối Nội chính, các địa phương tiếp tục xác định công tác tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo là nhiệm vụ trọng tâm hàng đầu; chủ động nắm chắc tình hình, tập trung xử lý và kịp thời giải quyết các vụ việc, không để phát sinh vấn đề phức tạp về an ninh, chính trị và trật tự xã hội. 

Tổng Thanh tra Chính phủ Đoàn Hồng Phong tham gia giải trình làm rõ thêm một số nội dung. (Ảnh: QH)

Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ tiếp tục chỉ đạo các bộ, ngành, địa phương thực hiện nghiêm các quy định về Luật Tiếp công dân, Luật Khiếu nại, Luật Tố cáo và các văn bản chỉ đạo của Trung ương, của Quốc hội, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ.

“Cần nêu cao tinh thần trách nhiệm của người đứng đầu các cơ quan quản lý Nhà nước trong công tác tiếp công dân, xử lý đơn thư khiếu nại, tố cáo của công dân, đặc biệt là trách nhiệm của cơ quan thanh tra các cấp trong công tác quản lý nhà nước về công tác tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo. Chủ động nắm chắc tình hình khiếu nại, tố cáo tại các địa phương, đặc biệt là đối với những địa phương đang có, hoặc tiềm ẩn xảy ra các vụ việc đông người phức tạp để chủ động đôn đốc phối hợp giải quyết”, đại biểu đề nghị.

Giải trình làm rõ thêm một số nội dung, Tổng Thanh tra Chính phủ Đoàn Hồng Phong cho biết, thời gian tới sẽ tham mưu cho Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo tăng cường tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật nói chung và tăng cường tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo nói riêng; đồng thời nghiên cứu đầu tư nâng cấp, hoàn thiện cơ sở dữ liệu quốc gia về khiếu nại, tố cáo, phân định rõ các loại đơn theo thẩm quyền giải quyết hạn chế trùng lặp. 

Đồng thời, tiếp tục tham mưu cho Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo các địa phương phát huy trách nhiệm các cấp ủy đảng, chính quyền các cấp trong giải quyết khiếu nại, tố cáo; phối hợp chặt chẽ với bộ, ngành trung ương tập trung giải quyết dứt điểm những vụ việc tồn đọng, kéo dài còn lại./.