Đây là sự kiện lịch sử đánh dấu bước trưởng thành vượt bậc của bộ đội PK - KQ và của Quân đội nhân dân Việt Nam, là bước chuẩn bị trực tiếp cho cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước của nhân dân ta trên phạm vi cả nước, đặc biệt là sẵn sàng đánh bại các nấc thang quân sự của Mỹ đối với hậu phương lớn miền Bắc xã hội chủ nghĩa.
Để đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ, ngày 7/1/1961, Trung đoàn Tên lửa 236 được thành lập. Từ đây, Quân chủng PK-KQ có đầy đủ 4 lực lượng: Cao xạ, Ra đa, Không quân và Tên lửa làm nòng cốt trong tác chiến phòng không, trong thế trận phòng không nhân dân.
 |
|
Chiến thắng 12 ngày đêm tháng 12-1972 đã làm nên một “Hà Nội - Điện Biên Phủ trên không”. Ảnh: Tư liệu
|
Trải qua 60 năm (22/10/1963-22/10/2023) xây dựng, chiến đấu và phát triển của Quân chủng PK-KQ luôn gắn liền với lịch sử đấu tranh cách mạng của quân và dân ta, Bộ đội PK-KQ không ngừng lớn mạnh, trưởng thành, phát triển từ không đến có, từ ít hiện đại đến hiện đại. Vượt qua muôn vàn gian khổ hy sinh, càng đánh càng mạnh, càng đánh càng thắng, góp phần tô thắm truyền thống vẻ vang của dân tộc Việt Nam anh hùng, Quân đội nhân dân Việt Nam anh hùng.
Trong hai cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ xâm lược, Bộ đội PK - KQ luôn khẳng định rõ vai trò là lực lượng nòng cốt trên mặt trận đối không, trong thế trận chiến tranh nhân dân bảo vệ Tổ quốc.
Trong cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp xâm lược, Trung đoàn Pháo cao xạ 367 đã tham gia chiến đấu trong chiến dịch Điện Biên Phủ, dùng hỏa lực phòng không bao vây không phận, cắt đứt cầu hàng không - con đường vận tải và tiếp tế duy nhất của địch ở Điện Biên Phủ, bắn rơi hàng chục máy bay, làm cho quân địch bị cô lập, tạo điều kiện thuận lợi cho các đại đoàn bộ binh bao vây, áp sát, tiêu diệt hoàn toàn cứ điểm Điện Biên Phủ, làm nên Chiến thắng Điện Biên Phủ lừng lẫy năm châu, chấn động địa cầu.
Trong cuộc chống chiến tranh phá hoại bằng không quân và hải quân của đế quốc Mỹ đối với miền Bắc nước ta, mà đỉnh cao là Chiến dịch phòng không 12 ngày đêm cuối năm 1972, Bộ đội PK-KQ cùng với quân và dân ta đã đánh thắng cuộc tập kích đường không quy mô lớn chưa từng có của đế quốc Mỹ, làm nên Chiến thắng "Hà Nội - Điện Biên Phủ trên không", buộc chính quyền Mỹ phải ký Hiệp định Paris về “Chấm dứt chiến tranh, lập lại hòa bình ở Việt Nam”, góp phần quan trọng đưa cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước của nhân dân ta đi từ thắng lợi này đến thắng lợi khác, tiến tới giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước.
Cùng với những chiến công trên bầu trời miền Bắc, Quân chủng PK-KQ còn tham gia, lập chiến công xuất sắc trong nhiều chiến dịch lớn trên chiến trường miền Nam, đặc biệt là Chiến dịch Hồ Chí Minh lịch sử và trong thực hiện nhiệm vụ quốc tế.
Tổng kết cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước, Quân chủng PK-KQ đã bắn rơi 2.635 trong tổng số 4.181 máy bay Mỹ bị bắn rơi, gồm nhiều kiểu loại (trong đó có 64 chiếc B-52, 13 F-111), tiêu diệt và bắt sống nhiều giặc lái.
Trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc ngày nay, nhất là những năm gần đây, Quân chủng PK-KQ đã tập trung lãnh đạo, chỉ đạo xây dựng Quân chủng vững mạnh toàn diện theo hướng "cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, hiện đại", làm chủ vũ khí, trang bị, nâng cao chất lượng huấn luyện, trình độ và khả năng sẵn sàng chiến đấu bảo vệ vững chắc bầu trời Tổ quốc; tích cực tham gia và có nhiều đóng góp quan trọng trong công tác tìm kiếm cứu hộ, cứu nạn, giúp nhân dân khắc phục hậu quả thiên tai, dịch bệnh, xóa đói, giảm nghèo... góp phần làm tỏa sáng hình ảnh cao đẹp "Bộ đội Cụ Hồ" trong lòng nhân dân cả nước.
 |
| Bác Hồ và Đại tướng Võ Nguyên Giáp đến thăm Quân chủng Phòng không - Không quân. Ảnh: Tư liệu. |
Với những chiến công hiển hách và thành tích xuất sắc đã đạt được trong 60 năm qua, Quân chủng và các đơn vị trực thuộc vô cùng vinh dự được 17 lần Bác Hồ về thăm và động viên. Quân chủng và hàng trăm tập thể, cá nhân được Đảng, Nhà nước phong tặng, truy tặng danh hiệu Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân, Anh hùng thời kỳ đổi mới, cùng nhiều phần thưởng cao quý khác.
Xây dựng và bảo vệ vững chắc Tổ quốc là hai nhiệm vụ chiến lược của đất nước ta. Trong bối cảnh tình hình thế giới và khu vực diễn biến phức tạp, nhiệm vụ bảo vệ độc lập, chủ quyền, thống nhất, toàn vẹn lãnh thổ, biển, đảo, bảo vệ chế độ xã hội chủ nghĩa là trách nhiệm của toàn Đảng, toàn dân, toàn quân, trong đó Quân chủng PK-KQ có vinh dự và trách nhiệm to lớn.
Để tiếp tục phát huy truyền thống Quân chủng anh hùng, hoàn thành xuất sắc mọi nhiệm vụ được giao, bảo vệ vững chắc bầu trời Tổ quốc, Quân chủng PK-KQ luôn kiên định nguyên tắc luôn giữ vững và tăng cường sự lãnh đạo tuyệt đối, trực tiếp về mọi mặt của Đảng, sự quản lý, điều hành tập trung, thống nhất của Nhà nước đối với sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc; dựa vào dân, lấy “dân là gốc”, khơi dậy, phát huy ý chí tự lực, tự cường, truyền thống văn hóa, yêu nước, sức mạnh khối đại đoàn kết toàn dân tộc, xây dựng “thế trận lòng dân”, lấy “yên dân” là nhân tố quyết định mọi thắng lợi của sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.
Bên cạnh đó, Quân chủng PK-KQ quán triệt và thực hiện tốt Nghị quyết Đại hội lần thứ XIII của Đảng, các Nghị quyết, Chỉ thị của Trung ương Đảng, của Quân ủy Trung ương về nhiệm vụ bảo đảm quốc phòng, an ninh, xây dựng Quân chủng tinh, gọn, mạnh, tiến lên hiện đại, nâng cao chất lượng tổng hợp, đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới. Quán triệt và triển khai kịp thời hiệu quả các nghị quyết mới của Hội nghị Trung ương 8 khóa XIII, đặc biệt là Nghị quyết về “Chiến lược bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới” sau khi được Ban Chấp hành Trung ương ban hành.
 |
| Quân chủng Phòng không - Không quân thực hiện huấn luyện bay. Ảnh: qdnd.vn |
Cùng với đó, không ngừng đổi mới, nâng cao chất lượng công tác huấn luyện, sẵn sàng chiến đấu, làm chủ vũ khí, trang bị hiện đại. Quan tâm xây dựng đội ngũ cán bộ các cấp có năng lực thực tế và trình độ chuyên môn cao, tiếp thu và ứng dụng hiệu quả khoa học - công nghệ vào huấn luyện, chiến đấu; nâng cao năng lực sửa chữa, sản xuất và ứng dụng các thành tựu công nghệ mới…; khai thác, sử dụng hiệu quả các loại vũ khí, khí tài hiện có; nghiên cứu, đề xuất bổ sung vũ khí trang bị kỹ thuật hiện đại, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ và phù hợp tình hình thực tiễn của đất nước.
Thường xuyên nghiên cứu, nắm chắc tình hình, âm mưu thủ đoạn của địch, nhất là đối tượng tác chiến phòng không trong tiến công đường không bằng vũ khí công nghệ cao, từ đó đề ra những phương án, quyết tâm chiến đấu chính xác, kịp thời, không ngừng hoàn thiện thế trận phòng không gắn với thế trận phòng thủ trên từng khu vực.
Quán triệt và thực hiện tốt chủ trương bảo vệ Tổ quốc từ sớm, từ xa, tuyệt đối không để bị động, bất ngờ trong mọi tình huống. Làm tốt vai trò tham mưu với Đảng, Nhà nước, Quân ủy Trung ương và Bộ Quốc phòng xây dựng các lực lượng phòng không nhân dân, không quân toàn quân, tạo thành thế trận vững mạnh toàn diện, ngày càng phát triển rộng khắp, sẵn sàng chiến đấu bảo vệ vững chắc bầu trời Tổ quốc; Chăm lo, xây dựng các tổ chức đảng và hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh, xây dựng đội ngũ cán bộ, đảng viên ngang tầm nhiệm vụ, giữ vững sự lãnh đạo tuyệt đối, trực tiếp về mọi mặt của Đảng trong mọi tình huống. Quán triệt, thực hiện nghiêm quan điểm, đường lối đối ngoại của Đảng, góp phần tích cực trong bảo đảm vũ khí, trang bị và đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao, sát với tình hình thực tiễn và nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc hiện nay.
 |
| Cán bộ, chiến sĩ Quân chủng Phòng không - Không quân huấn luyện sẵn sàng chiến đấu. Ảnh: qdnd.vn |
Thời gian đã lùi xa, kỷ niệm 60 năm Ngày truyền thống Quân chủng PK-KQ (22/10/1963-22/10/2023) là dịp để chúng ta ghi nhớ công lao của các thế hệ cán bộ, đảng viên, chiến sĩ và tri ân các Anh hùng Liệt sĩ đã không quản gian khổ, hy sinh giành lại độc lập cho dân tộc để đất nước ta có được cơ đồ, tiềm lực, vị thế và uy tín quốc tế như ngày nay.
Tin tưởng rằng, dưới sự lãnh đạo của Đảng, quản lý của Nhà nước, trực tiếp là Quân ủy Trung ương và Bộ Quốc phòng, toàn thể cán bộ, tướng lĩnh, sĩ quan và chiến sĩ Quân chủng PK-KQ sẽ tiếp tục nỗ lực phấn đấu, vượt qua mọi khó khăn, thử thách, tiếp tục phát huy thành tích đã đạt được, hoàn thành xuất sắc sự nghiệp xây dựng và bảo vệ bầu trời của Tổ quốc.
Phát huy truyền thống vẻ vang 60 năm xây dựng, chiến đấu và phát triển, ngày nay, Bộ đội PK-KQ giữ vững và phát huy phẩm chất cao đẹp “Bộ đội Cụ Hồ”, “Người chiến sĩ PK-KQ ưu tú”, đoàn kết, thống nhất xây dựng Quân chủng “Cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, hiện đại”, xứng đáng là lực lượng nòng cốt trên mặt trận đối không, trong thế trận chiến tranh nhân dân, bảo vệ vững chắc bầu trời Tổ quốc./.