Bà Nguyễn Thị Kim Ngân được bầu làm Chủ tịch Quốc hội thay ông Nguyễn Sinh Hùng. Ảnh: PV
Điểm lại ba chức năng quan trọng sẽ thấy được khối lượng đồ sộ mà Quốc hội khóa XIII đã tâm huyết, dân chủ, tập trung trí tuệ để bàn thảo, xem xét và quyết định.
Một là, về chức năng lập hiến, lập pháp, Quốc hội khóa XIII đã tập trung ban hành Hiến pháp năm 2013, hoàn thành hệ thống văn bản pháp luật cụ thể hóa Hiến pháp, tạo lập nền tảng pháp lý quan trọng đáp ứng yêu cầu xây dựng, bảo vệ, phát triển đất nước và hội nhập quốc tế. Quy trình lập pháp có nhiều cải tiến, đổi mới theo hướng nâng cao chất lượng, tăng tính minh bạch, cụ thể trong các văn bản pháp luật. Công tác soạn thảo, thẩm tra, lấy ý kiến nhân dân, các ngành, các cấp, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo luật có nhiều cải tiến, chất lượng được nâng lên. Việc thảo luận, thông qua dự án luật tại kỳ họp Quốc hội đi vào nền nếp, đúng quy trình và bảo đảm chất lượng. Các vị đại biểu Quốc hội đã nêu cao tinh thần trách nhiệm, chủ động nghiên cứu, đóng góp ý kiến để nâng cao chất lượng văn bản ban hành. Với số lượng 100 luật, 10 pháp lệnh được Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội khóa XIII ban hành đã làm nên kỳ tích về khối lượng luật, pháp lệnh lớn nhất được thông qua trong một nhiệm kỳ so với 12 khóa trước của Quốc hội.
Hai là, trong nhiệm kỳ, Quốc hội đã ban hành nhiều nghị quyết quan trọng về nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội; nhiều lần điều chỉnh mục tiêu, kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội 5 năm 2011 - 2015 và hằng năm sát hợp với thực tiễn; đề ra những chỉ tiêu, nhiệm vụ cụ thể đối với các cơ quan lập pháp, hành pháp, tư pháp nhằm tạo sự chuyển biến tích cực, hiệu quả trên tất cả các lĩnh vực của đời sống xã hội.
Từ tình hình thực tiễn, Quốc hội đã kịp thời ban hành các chính sách, pháp luật phù hợp với yêu cầu phát triển đất nước. Theo đó, đã có nhiều quyết sách đồng bộ để ứng phó kịp thời với tình hình; bảo đảm thực hiện chính sách tiền tệ và tài khóa thận trọng, linh hoạt; giảm các khoản chi tiêu chưa thật cần thiết và kém hiệu quả; có các giải pháp mạnh mẽ bảo đảm an ninh tài chính quốc gia, ổn định kinh tế vĩ mô, kiềm chế lạm phát, phục hồi đà tăng trưởng kinh tế; bảo đảm an sinh xã hội, cải thiện đời sống vật chất, tinh thần của nhân dân... nhiều quyết định đã góp phần giải quyết kịp thời các vấn đề bức xúc của cuộc sống, như: quản lý quy hoạch, đầu tư xây dựng, vận hành khai thác công trình thủy điện, hồ chứa; đấu tranh, phòng chống tội phạm; hỗ trợ ngân sách đóng tàu đánh bắt xa bờ, bảo vệ chủ quyền biển đảo; xây dựng nông thôn mới, xóa đói, giảm nghèo, nâng cao đời sống nhân dân các dân tộc thiểu số; tiếp nhận người nghiện ma túy vào các cơ sở tiếp nhận đối tượng xã hội; tăng lương cho các đối tượng hưởng lương từ ngân sách còn khó khăn..., được đông đảo cử tri hoan nghênh.
Ba là, cùng với hoạt động lập hiến, lập pháp, quyết định những vấn đề quan trọng của đất nước, hoạt động giám sát của Quốc hội đã có nhiều đổi mới, tạo sự chuyển biến mạnh mẽ trong hoạt động của bộ máy Nhà nước từ Trung ương đến cơ sở. Phạm vi giám sát của Quốc hội rất phong phú, đa dạng, từ các vấn đề kinh tế vĩ mô đến những vấn đề dân sinh bức xúc, với nhiều hình thức cụ thể, thiết thực, sát với thực tiễn đời sống. Qua giám sát, nhiều hạn chế, yếu kém trong quản lý, điều hành của các cấp, các ngành được phát hiện, xử lý hoặc kiến nghị xử lý, tạo ra hiệu ứng tích cực trong xã hội, củng cố niềm tin của nhân dân vào sự lãnh đạo của Đảng và quản lý của Nhà nước.
Quốc hội khóa XIII tiếp tục có nhiều cải tiến, đổi mới hoạt động giám sát; việc “tái” giám sát được tiến hành thường xuyên, trước hết là xem xét kết quả thực hiện Nghị quyết của Quốc hội về chất vấn và trả lời chất vấn. Theo đó, kỳ họp sau phải báo cáo kết quả thực hiện những điều đã hứa, những giải pháp đã đưa ra trong lần chất vấn trước. Đặc biệt, tại kỳ họp thứ 10, Quốc hội đã tiến hành “chất vấn toàn khóa” đối với những người đứng đầu các cơ quan Nhà nước trong việc thực hiện các nghị quyết của Quốc hội về giám sát chuyên đề, về chất vấn và trả lời chất vấn từ đầu nhiệm kỳ. Hoạt động chất vấn của Quốc hội có nhiều đổi mới, chú trọng chất lượng, đề cao tinh thần xây dựng, tính dân chủ, công khai, tranh luận, đối thoại và ý thức trách nhiệm, tự phê bình của người được chất vấn; giám sát chuyên đề được tăng cường, tập trung vào những vấn đề quan trọng, cấp thiết của đời sống; các nghị quyết, kiến nghị giám sát về cơ bản đúng, trúng những vấn đề thực tiễn đang đặt ra và được tổ chức thực hiện nghiêm túc, có kết quả rõ rệt.
Có thể khẳng định, yếu tố trọng dân, vì dân, bám sát đời sống của dân trong việc đưa ra các quyết sách của Quốc hội nhiệm kỳ khóa XIII đã được thể hiện rõ nét. Mỗi phát biểu của đại biểu Quốc hội trên diễn đàn đều xuất phát từ đời sống thường nhật của nhân dân, thấm đẫm hơi thở cuộc sống, thể hiện tâm tư, nguyện vọng và ý chí của người dân, lấy mục tiêu lo việc của dân để xem xét, quyết định các vấn đề hệ trọng của đất nước. Điều này càng thể hiện rõ nét, sâu sắc trong kỳ họp thứ 11 của Quốc hội khóa XIII vừa khép lại ngày hôm nay (12/4/2016).
Cũng tại kỳ họp cuối cùng của Quốc hội khóa XIII, lần đầu tiên nhân sự cao nhất của bộ máy Nhà nước tuyên thệ trước cờ đỏ sao vàng, trước Quốc hội, trước đồng bào cử tri cả nước sẽ “Tuyệt đối trung thành với Tổ quốc, với nhân dân, với Hiến pháp nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam”!
Dẫu còn có những tâm tư, trăn trở của không ít đại biểu Quốc hội, song một lần nữa khẳng định: thành tựu của Quốc hội khóa XIII là to lớn. Lời thề thiêng liêng được triển khai trong thực tiễn của những người đứng đầu bộ máy Nhà nước do Quốc hội khóa XIII bầu chọn sẽ tiếp nối giá trị tốt đẹp của Quốc hội Việt Nam 70 năm qua, tiếp nối giá trị lịch sử hàng ngàn năm dựng nước, giữ nước của dân tộc Việt Nam, mang hồn thiêng sông núi để cùng toàn Đảng, toàn quân, toàn dân ta tiếp tục vững bước trên con đường đổi mới./.