 |
| Là người sáng lập, lãnh đạo và rèn luyện Đảng ta, hơn ai hết Chủ tịch Hồ Chí Minh thấy rất rõ vị trí, vai trò của cán bộ |
Khái quát vai trò của người cán bộ cách mạng. Cán bộ có vai trò đặc biệt quan trọng đối với sự nghiệp cách mạng, là người dẫn dắt và quyết định sự thành công của cách mạng. Sinh thời, Chủ tịch Hồ Chí Minh nêu rõ: “Cán bộ là cái gốc của mọi công việc”, “muôn việc thành công hoặc thất bại đều do cán bộ tốt hoặc kém” [14, t.5, tr.318]. Từ đó, Người khẳng định: “Bất cứ chính sách, công tác gì nếu có cán bộ tốt thì thành công, tức là có lãi. Không có cán bộ tốt thì hỏng việc, tức là lỗ vốn” [14, t.5, tr.358].
Mục đích làm cách mạng để “giải phóng cho dân tộc, giải phóng cho loài người” [14, t.5, tr.292], để “cải tạo xã hội cũ thành xã hội mới là một nhiệm vụ rất nặng nề, một cuộc đấu tranh rất phức tạp, lâu dài, gian khổ” [14, t.11, tr.601], nhưng rất vẻ vang, đòi hỏi người cán bộ không ngừng tu dưỡng, rèn luyện đạo đức, chuyên môn nghiệp vụ, làm dày thêm giá trị của người cán bộ, đáp ứng yêu cầu thực tiễn cách mạng. Chủ tịch Hồ Chí Minh đã từng trăn trở, đặt vấn đề, đòi hỏi cán bộ không ngừng đổi mới, sáng tạo: “So với trước, công việc bây giờ khó khăn hơn, to lớn hơn, phức tạp hơn… Một cái máy tính, một giây đồng hồ làm được hàng ngàn phép toán, không phải cộng trừ nhân chia thông thường. Liên Xô bắn tên lửa trúng đích xa một vạn hai ngàn cây số… phải có tính toán giỏi mới trúng đích. Hay như con tàu vũ trụ bay hơn 300 cây số, lại bay vòng quanh quả đất. Bây giờ bảo chúng mình bay, có bay được không” [13, t.10, tr.463-464].
Làm cách mạng là một “công việc to tát” nếu không có đạo đức cách mạng làm nền tảng, thì không thể hoàn thành được nhiệm vụ cách mạng vẻ vang, mà theo Chủ tịch Hồ Chí Minh: “Đạo đức cách mạng không phải từ trên trời sa xuống. Nó do đấu tranh, rèn luyện bền bỉ hằng ngày mà phát triển củng cố. Cũng như ngọc càng mài càng sáng, vàng càng luyện càng trong” [14, t.11, tr.612].
Thấm nhuần tư tưởng nêu trên, trong quá trình lãnh đạo đất nước, Đảng luôn quan tâm phát triển đội ngũ cán bộ xem đây là nhân tố quyết định thành bại của sự nghiệp xây dựng, phát triển đất nước; là khâu then chốt của công tác xây dựng Đảng. Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng cũng nhiều lần khẳng định, “Công tác cán bộ qua thực tiễn ngày càng thấy quan trọng, là nguyên nhân của mọi nguyên nhân, là gốc của mọi công việc, then chốt của then chốt” [12].
Nên để chọn được những cán bộ có phẩm chất, năng lực, “có bản lĩnh chính trị vững vàng, có đạo đức trong sáng, năng lực nổi bật, dám nghĩ, dám nói, dám làm, dám chịu trách nhiệm, dám đổi mới sáng tạo, dám đương đầu với khó khăn, thử thách, dám hành động vì lợi ích chung, có uy tín cao và thực sự tiên phong, gương mẫu, là hạt nhân đoàn kết” [8, tr.187], gánh vác trách nhiệm nặng nề, khó khăn nhưng rất vinh quang, thì nhất thiết phải lựa chọn, xây dựng chuẩn mực giá trị của người cán bộ.
Như vậy, cán bộ có vai trò quan trọng là người dẫn dắt và quyết định sự thành công của cách mạng; chuẩn mực giá trị của người cán bộ, có thể hiểu là những quy định, quy chuẩn giá trị có tính chất ổn định, bền vững của người cán bộ cần được kế thừa, bổ sung và phát huy trong giai đoạn cách mạng mới.
Các chuẩn mực giá trị của người cán bộ cách mạng. Nghiên cứu tư tưởng Hồ Chí Minh, quan điểm của Đảng với xây dựng chuẩn mực giá trị của người cán bộ, có thể khái quát những nội dung sau:
Tận tụy, giữ nghiêm kỷ luật, kỷ cương. Trong lịch sử lãnh đạo cách mạng, Chủ tịch Hồ Chí Minh và Đảng đã lãnh đạo nhân dân ta giành được những thắng lợi to lớn, đem lại nền độc lập cho dân tộc và đưa đất nước tiến lên xây dựng chủ nghĩa xã hội, có được thành quả này do nhiều nguyên nhân, trong đó có sự tận tâm, tận lực, tuyệt đối chấp hành kỷ luật, kỷ cương trong thực hiện nhiệm vụ của người cán bộ. Chủ tịch Hồ Chí Minh từng nhắc nhở cán bộ, trong “bất kỳ ở hoàn cảnh nào, cán bộ phải luôn ra sức phấn đấu, ra sức làm việc,... Luôn giữ gìn kỷ luật” [14, t.5, tr.293].
Trung thành với sự nghiệp cách mạng. Cán bộ phải một lòng một dạ, giữ trọn niềm tin với Đảng; giữ trọn tình cảm, gắn bó mật thiết với nhân dân; suốt đời phấn đấu và hy sinh vì sự nghiệp cách mạng của Đảng, dân tộc và vì hạnh phúc của nhân dân. Tác phẩm Đạo đức cách mạng, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã căn dặn cán bộ: “Quyết tâm suốt đời phấn đấu cho Đảng, cho cách mạng, tuyệt đối trung thành với Đảng, với nhân dân; đặt lợi ích của Đảng, của nhân dân lao động lên trên, lên trước lợi ích của cá nhân, hết lòng, hết sức phục vụ nhân dân” [1, tr.136-137].
Có sáng kiến, sáng tạo. Cán bộ phải là người hăng hái, nhiệt huyết với các hoạt động thực tiễn, nhận thức đầy đủ, tham mưu, giải quyết những vấn đề sinh động từ thực tiễn, nhằm phục vụ sản xuất, sinh hoạt của người dân, góp phần nâng cao chất lượng cuộc sống của người dân, thúc đẩy sự phát triển kinh tế - xã hội của địa phương, đất nước. Chủ tịch Hồ Chí Minh đã căn dặn: “Bất kỳ việc to hay việc nhỏ, hễ thêm điều lợi, trừ điều hại cho quần chúng, giúp quần chúng giải quyết các vấn đề khó khăn, tăng kết quả của việc làm, tăng sức sản xuất của xã hội, đánh đổ sức của quân thù, đó đều là sáng kiến” [14, t.5, tr.284].
Có đạo đức và tài năng. Cán bộ là người có đạo đức cách mạng, phải biết “nhận thức rõ phải, trái. Giữ vững lập trường, tận trung với nước, tận hiếu với dân. Mọi việc thành hay bại, chủ chốt là do cán bộ có thấm nhuần đạo đức cách mạng hay là không” [14, t.7, tr.480]. Đồng thời, cán bộ phải có tài năng, có kiến thức, hiểu biết, kỹ năng, kinh nghiệm sống có thể hoàn thành nhiệm vụ một cách tốt nhất. Người cán bộ có đạo đức, tài năng sẽ có tầm nhìn xa trông rộng, có bản lĩnh và trí tuệ vượt được những khó khăn để vươn tới thành công trong thực hiện nhiệm vụ cách mạng.
Luôn thực hành dân chủ. Phát huy dân chủ là bài học sống còn trong lãnh đạo cách mạng của Đảng, vì làm cách mạng “giải phóng cho dân tộc, giải phóng cho loài người là một công việc to tát” [14, t.5, tr.292], một người không thể làm được nếu không tranh thủ tình cảm, trí tuệ, hành động của cán bộ, đảng viên, các tầng lớp nhân dân, muốn vậy phải thực hành dân chủ và cán bộ phải đi đầu. Có như vậy khó khăn, trở ngại mới được tháo gỡ, nhiệm vụ mới dần được hoàn thành như lời tổng kết của Bác: “Thực hành dân chủ là chìa khoá vạn năng để giải quyết mọi khó khăn” [14, t.15, tr.325].
Khát vọng phát triển và hội nhập: Từ thực tiễn phát triển đất nước trong giai đoạn cách mạng mới, nhất là gần 40 năm đổi mới (1986-2024), đòi hỏi cán bộ phải có khát vọng phát triển, đưa đất nước, địa phương hội nhập sâu vào nền kinh tế toàn cầu. Điều 2, Quy định số 144-QĐi/TW, ngày 09/5/2024 của Bộ Chính trị về chuẩn mực đạo đức cách mạng của cán bộ, đảng viên nêu rõ, cán bộ phải: “Bản lĩnh, đổi mới, sáng tạo, hội nhập” [11, tr.2].
Vận dụng vào xây dựng chuẩn giá trị của đội ngũ cán bộ hiện nay. Từ phân tích, khái quát, nêu chuẩn mực giá trị của người cán bộ cách mạng theo tư tưởng Hồ Chí Minh nêu trên, có thể đúc rút nội dung, vận dụng vào xây dựng chuẩn giá trị của đội ngũ cán bộ hiện nay, đó là:
Một là, tận tụy với công việc, giữ vững, phát huy tinh thần kỷ luật, kỷ cương của người cán bộ. Tận tụy, giữ vững kỷ luật, kỹ cương giúp cán bộ hoàn thành tốt nhất các nhiệm vụ theo tiến độ đã định. Thể hiện, là người cán bộ cần nhẫn, sẵn sàng chịu đựng gian khổ, hy sinh; làm việc chu đáo, tỷ mỉ với tinh thần trách nhiệm cao; chấp hành, thực hiện nghiêm quy định của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước, quy chế, quy định, nội quy cơ quan, tổ chức. Đó là nhân tố quan trọng góp phần vào thắng lợi của sự nghiệp cách mạng.
Hai là, xây dựng cán bộ trung thành với sự nghiệp cách mạng. Thực tiễn cách mạng đã chứng minh, Đảng lãnh đạo nhân dân ta làm nên những thắng lợi to lớn: “Thắng lợi của các cuộc kháng chiến oanh liệt để giải phóng dân tộc, bảo vệ Tổ quốc, đánh thắng chủ nghĩa thực dân cũ và mới, hoàn thành cách mạng dân tộc dân chủ nhân dân, thực hiện thống nhất Tổ quốc” [7, tr.63], thắng lợi của sự nghiệp đổi mới hơn 35 năm (1986-2024) nâng tầm vị thế, uy tín của đất nước trên trường quốc tế, có nhiều nguyên nhân trong đó phải kể đến là Đảng, Nhà nước đã đào tạo, huấn luyện một đội ngũ cán bộ trung kiên với mục đích, lý tưởng của Đảng, của cách mạng, sẵn sàng hy sinh cả bản thân mình, như đồng chí Trần Phú, Lê Hồng Phong, Hà Huy Tập, Nguyễn Văn Cừ và rất nhiều chiến sỹ cộng sản trung kiên khác. Bước vào giai đoạn cách mạng mới, Đảng xác định rõ, xây dựng đội ngũ cán bộ “kiên định mục tiêu độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội. Kiên định đường lối đổi mới, vì mục tiêu dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng và văn minh…” [8, tr.180].
Ba là, luôn chủ động, sáng tạo trong thực hiện nhiệm vụ. Đây là nội dung có giá trị thiết thực, thúc đẩy các đầu công việc tiến triển theo kế hoạch, bởi vì cán bộ là gốc của mọi công việc, hệ thống chính trị có những cán bộ chủ động, sáng tạo thì mọi việc sẽ thành công. Đại hội XIII của Đảng (01/2021) cũng đã xác định xây dựng đội ngũ cán bộ trước hết là người đứng đầu có “7 dám”, trong đó có “dám đổi mới sáng tạo” [8, tr.184] trong thực hiện nhiệm vụ.
Bốn là, đào tạo, bồi dưỡng người cán bộ có đủ đạo đức và tài năng đáp ứng tốt nhất nhiệm vụ cách mạng. Người cán bộ cách mạng có đạo đức và tài năng sẽ có bản lĩnh, có tầm nhìn xa trông rộng, đưa cách mạng vượt qua khó khăn, thử thách đạt đến sự thành công. Vì vậy cần tiếp tục hoàn thiện các quy định về công tác cán bộ, trong đó chú trọng khâu phát hiện, lựa chọn, huấn luyện, đào tạo, bồi dưỡng cán bộ; đồng thời, mỗi cán bộ cũng phải không ngừng học tập, rèn luyện nâng cao phẩm chất và năng lực thực hiện tốt nhiệm vụ, đáp ứng mong đợi của người dân. Bởi vì: “Quần chúng chỉ quý mến những người có tư cách, đạo đức” [14, t.6, tr.16].
Năm là, xây dựng phẩm chất dân chủ, khát vọng phát triển và hội nhập của người cán bộ. Lịch sử dựng nước và giữ nước của dân tộc Việt Nam, Đảng đã lãnh đạo nhân dân giành chính quyền, chống thực dân đế quốc giành thắng lợi… do cán bộ của Đảng biết coi trọng thực hành dân chủ. Khát vọng phát triển và hội nhập sẽ tạo động lực thôi thúc người cán bộ nỗ lực hành động, người cán bộ có khát vọng phát triển sẽ thôi thúc việc tìm các phương cách để huy động, tập hợp nhân lực, vật lực nhằm thực hiện mục tiêu đã định. Nên trong thời gian tới, cần tiếp tục rà soát, sàng lọc, lựa chọn cán bộ đủ đức, đủ tài, có tầm nhìn sâu rộng để chuyển hóa các ưu thế của đất nước, mục tiêu mà Đảng đã xác định trong Đại hội lần thứ XIII trở thành giá trị hiện thực, bởi vì: “Cán bộ là cái dây chuyền của bộ máy. Nếu dây chuyền không tốt, không chạy thì động cơ dù tốt, dù chạy toàn bộ máy cũng tê liệt. Cán bộ là người đem chính sách của Chính phủ, của Đoàn thể thi hành trong nhân dân, nếu cán bộ dở thì chính sách hay cũng không thể thực hiện được” [14, t.5, tr.68].
------------------------------------------------------------
Tài liệu tham khảo
1. Ban Tuyên giáo Trung ương (2013), Giới thiệu một số tác phẩm của Chủ tịch Hồ Chí Minh, Nxb. Chính trị quốc gia Sự thật, Hà Nội.
2. Báo điện tử Đảng Cộng sản Việt Nam (2020), “Bà Rịa - Vũng Tàu: 100% tổ chức cơ sở Đảng hoàn thành đại hội”, ngày 01/7/2020.
3. Cục Thống kê tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu (2022), Thông cáo báo chí tình hình kinh tế - xã hội năm 2022, ngày 28/12/2022, Bà Rịa - Vũng Tàu.
4. Cục Thống kê tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu (2023), Báo cáo số 166/BC-CTK ngày 25/12/2023 về tình hình kinh tế - xã hội tháng 12, quý IV và năm 2023, Bà Rịa - Vũng Tàu.
5. Đảng Cộng sản Việt Nam (2012) Quy định số 101-QÐ/TW, ngày 7/6/2012 của Ban Bí thư Trung ương Đảng về trách nhiệm nêu gương của cán bộ, đảng viên, nhất là cán bộ lãnh đạo chủ chốt các cấp, Hà Nội.
6. Đảng Cộng sản Việt Nam (2021), Kết luận số 14-KL/TW ngày 22/9/2021 của Bộ Chính trị về chủ trương khuyến khích và bảo vệ cán bộ năng động, sáng tạo vì lợi ích chung, Hà Nội.
7. Đảng Cộng sản Việt Nam (2001), Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ IX, NXB. Chính trị quốc gia Sự thật, Hà Nội.
8. Đảng Cộng sản Việt Nam (2021), Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII, tập 1, Nxb. Chính trị quốc gia Sự thật, Hà Nội.
9. “Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu lần thứ VII, nhiệm kỳ 2020-2025”, Tạp chí Xây dựng Đảng, ngày 24/9/2020.
10. Đảng bộ tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu (2020), Văn kiện Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh lần thứ VII, nhiệm kỳ 2020-2025, Bà Rịa - Vũng Tàu, tr.25.
11. Đảng Cộng sản Việt Nam (2024), Quy định số 144-QĐi/TW, ngày 09/5/2024 của Bộ Chính trị về chuẩn mực đạo đức cách mạng của cán bộ, đảng viên, Hà Nội.
12. Hội nghị toàn quốc tổng kết công tác tổ chức xây dựng Đảng (2017), Phát biểu của đồng chí Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng, Hà Nội.
13. Hồ Chí Minh (1995), Toàn tập, Nxb. Chính trị quốc gia Sự thật, Hà Nội, t.10.
14. Hồ Chí Minh (2011), Toàn tập, Nxb. Chính trị quốc gia Sự thật, Hà Nội, t.5, t.6, t.7, t.11, t.15.
15. Thuận Nguyễn (2024), “Bà Rịa - Vũng Tàu tăng trưởng ấn tượng trong năm 2023 nhờ những giải pháp quyết liệt”, Trang Điện tử Trung tâm xúc tiến đầu tư, thương mại, du lịch tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu, ngày 09/01/2024.
16. Nguyễn Huy Phương (2023), “Rà soát, sàng lọc đội ngũ cán bộ của Đảng theo tư tưởng Hồ Chí Minh - Biện pháp quan trọng đẩy mạnh xây dựng, chỉnh đốn Đảng hiên nay”, Cổng Thông tin điện tử Đảng bộ tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu, ngày 10/01/2023.
17. Nguyễn Huy Phương, Phan Minh Trung (2023), “Kinh nghiệm của tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu trong phát hiện, lựa chọn, trọng dụng, sắp xếp cán bộ trẻ tài năng vào vị trí lãnh đạo, quản lý các cấp, Cổng Thông tin điện tử Đảng bộ tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu, ngày 11/7/2023.
18. Trung tâm xúc tiến đầu tư thương mại, du lịch tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu (2022), Tổng quan Bà Rịa - Vũng Tàu, ngày 09/12/2022.
19. UBND tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu (2005), Bà Rịa - Vũng Tàu trước thềm thế kỷ XXI, Bà Rịa - Vũng Tàu.
20. Ủy ban Thường vụ Quốc Hội (2018), Nghị quyết số 492/NQ-UBTVQH14, ngày 12/4/2018 về việc thành lập thị xã Phú Mỹ và các phường thuộc thị xã Phú Mỹ, tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu, Hà Nội.
21. Quang Vũ (2024), “Bà Rịa - Vũng Tàu đứng thứ 9 cả nước về chỉ số PAPI”, Báo Điện tử Đảng Cộng sản Việt Nam, ngày 02/4/2024.
TS. Nguyễn Huy Phương
Trường Cao đẳng Sư phạm Bà Rịa - Vũng Tàu