TS. ĐỖ THANH HÀ
Phó Chủ tịch Hội đồng Khoa học các cơ quan đảng Trung ương
Đại hội XIV của Đảng sẽ là bước ngoặt quan trọng, đánh dấu sự khởi đầu của một quá trình chuyển mình mạnh mẽ, toàn diện trên tất cả các lĩnh vực, mở ra một kỷ nguyên mới đầy triển vọng cho dân tộc Việt Nam.
Để hiện thực hóa khát vọng xây dựng đất nước hùng cường, phồn vinh, điều kiện tiên quyết là phải có sự chuẩn bị kỹ lưỡng ngay từ bây giờ, từ việc xây dựng những nên tảng cơ bản vững chắc đến việc hoạch định các chiến lược phát triển phù hợp, sẵn sàng bước vào thời kỳ mới. Trong đó, yếu tố quyết định là sự thống nhất sâu sắc trong tư tưởng và hành động của toàn Đảng và toàn dân, tạo nền tảng vững chắc giúp thực hiện thành công các chiến lược phát triển dài hạn để đưa Việt Nam vươn tới một kỷ nguyên mới, kỷ nguyên vươn mình của dân tộc Việt Nam.
VAI TRÒ CỦA THỐNG NHẤT TƯ TƯỞNG VỀ KỶ NGUYÊN MỚI, KỶ NGUYÊN VƯƠN MÌNH CỦA DÂN TỘC
Thống nhất tư tưởng là yếu tố cốt lõi trong việc xây dựng nền tảng vững chắc cho mọi hành động trong xã hội. Đặc biệt trong bối cảnh các mối quan hệ xã hội ngày càng phức tạp và thay đổi nhanh chóng, sự thống nhất tư tưởng giúp tạo ra sự đoàn kết mạnh mẽ, là cơ sở để vượt qua những khó khăn, thách thức và đạt được sự phát triển bền vững. Trong bối cảnh hội nhập sâu rộng và chuyển đổi số, xã hội phải đối mặt với nhiều biến đổi, rủi ro và thách thức mới.
Kỷ nguyên mới không chỉ là thời đại phát triển nội lực mà còn là cơ hội để Việt Nam khẳng định vị thế của mình trên trường quốc tế. Thống nhất tư tưởng giúp đất nước có một lập trường rõ ràng và thống nhất trong quan hệ quốc tế, đồng thời xây dựng hình ảnh một Việt Nam hòa bình, ổn định và phát triển bền vững. Sự đoàn kết và quyết tâm chung của toàn dân tộc sẽ là yếu tố quan trọng để Việt Nam trở thành một đối tác tin cậy, chủ động hội nhập và phát triển toàn diện.
Trong kỷ nguyên mới, tư tưởng và nhận thức thống nhất đóng vai trò then chốt trong việc thúc đẩy sự nghiệp phát triển đất nước. Trong hành trình phát triển bền vững, thống nhất tư tướng là nền tảng để mỗi người dân Việt Nam hiểu rõ những giá trị cốt lõi cần được bảo vệ và phát triển. Các giá trị như độc lập dân tộc, công bằng xã hội, bảo vệ môi trường và khát vọng vươn lên sẽ trở thành kim chỉ nam cho các hành động và quyết sách. Thống nhất tư tưởng giúp chúng ta không chỉ đạt được thành tựu ngắn hạn mà còn xây dựng một tương lai bền vững, một nền kinh tế thịnh vượng, vì lợi ích của cả thế hệ hiện tại và tương lai.
Trong kỷ nguyên mới, lòng tự hào và ý chí vượt khó sẽ là động lực lớn để cả dân tộc phấn đấu không ngừng, nắm bắt cơ hội phát triển và tự tin khẳng định bản sắc, trí tuệ của người Việt trên trường quốc tế.
Sự thống nhất tư tưởng, đổi mới nhận thức không chỉ tạo ra sự đồng thuận mà còn mở ra không gian cho sự sáng tạo và đổi mới. Trên nền tảng đó, cán bộ, đảng viên và các tầng lớp nhân dân xác định rõ vai trò và trách nhiệm, chủ động tìm kiếm các giải pháp sáng tạo, góp phần thúc đẩy sự tiến bộ trong mọi lĩnh vực. Thống nhất tư tưởng đi cùng với đổi mới nhận thức sẽ giúp chúng ta linh hoạt hơn, không ngừng phát triển và có khả năng thích ứng tốt hơn với những biến động của thời đại.
Sự thống nhất trong tư tưởng và đổi mới trong nhận thức không có nghĩa là mọi thứ phải đồng nhất, mà là sự chia sẻ các giá trị và mục tiêu chung. Việc duy trì sự đoàn kết, nhưng đồng thời tạo điều kiện cho sự sáng tạo và đổi mới, sẽ giúp xã hội tiến bước mạnh mẽ trong kỷ nguyên mới. Đổi mới không chỉ là một yêu cầu, mà là một sự cần thiết để giữ vững sự phát triển lâu dài, đồng thời giúp chúng ta tiếp tục khẳng định vị thế và vai trò của mình trong cộng đồng quốc tế.
PHƯƠNG CHÂM CỦA THỐNG NHẤT TƯ TƯỞNG TRONG KỶ NGUYÊN MỚI
Thống nhất về tư tưởng nhưng không rập khuôn, máy móc
Trong kỷ nguyên mới, sự thống nhất trong tư tưởng thể hiện qua việc chia sẻ các giá trị chung và mục tiêu chung, nhưng đồng thời vẫn tôn trọng sự đa dạng và sự sáng tạo cá nhân. Điều này không chỉ giúp duy trì sự đoàn kết mà còn tạo ra không gian để khuyến khích đổi mới và sáng tạo - yếu tố then chốt trong quá trình phát triển và thích ứng với những thay đổi nhanh chóng của thế giới.
Trong bối cảnh xã hội hiện đại, nhận thức không phải là những khái niệm cứng nhắc, bất biến mà phải luôn linh hoạt và có khả năng thích ứng. Vì vậy, việc thống nhất tư tưởng không thể là sự bảo thủ hay sự khép kín trước những thay đổi. Ngược lại, phải phản ánh tinh thần linh hoạt, chủ động tiếp thu cái mới và không ngừng làm mới chính mình. Kỷ nguyên mới, với những đặc trưng của chuyến đổi số, hội nhập quốc tế và sự phát triển kinh tế dựa trên công nghệ cao, đòi hỏi chúng ta phải có một nhận thức năng động, sáng tạo và thích ứng liên tục.
Đổi mới tư duy và nhận thức chính là tiền đề để mỗi cá nhân và tổ chức đóng góp vào sự phát triển chung một cách chủ động, sáng tạo và hiệu quả. Thực tế, sự đổi mới này không chỉ giúp chúng ta bắt kịp với các xu hướng phát triển mới mà còn tạo ra động lực để xây dựng và triển khai những chiến lược, chính sách phù hợp với các thách thức toàn cầu. Điều quan trọng là, sự đổi mới không chỉ diễn ra trong tư duy của các nhà lãnh đạo hay các nhà hoạch định chính sách, mà cần phải lan tỏa ra toàn xã hội. Mỗi cá nhân, mỗi tổ chức đều phải có khả năng tự làm mới bản thân và sáng tạo trong công việc, trong cách giải quyết vấn đề, trong việc ứng dụng các tiến bộ khoa học công nghệ. Chính sự sáng tạo của từng cá nhân sẽ góp phần làm nên sự đổi mới tổng thể của xã hội, qua đó tạo ra những bước đột phá trong phát triển kinh tế và xã hội.
Đại hội đại biểu toàn quốc Mặt trận Tổ quốc Việt Nam lần thứ X, nhiệm kỳ 2024 - 2029.
Ngoài ra, trong kỷ nguyên mới, sự linh hoạt trong nhận thức sẽ giúp chúng ta đối mặt và vượt qua các thử thách khó lường. Khi đối diện với những biến động lớn như khủng hoảng kinh tế, biến đổi khí hậu hay các thay đổi trong mối quan hệ quốc tế, khả năng điều chỉnh tư tưởng và hành động nhanh chóng và hiệu quả sẽ là yếu tố quyết định đến sự phát triển bền vững.
Định hướng về tư tưởng phải rõ ràng và phù hợp thực tiễn.
Công tác định hướng tư tưởng trong kỷ nguyên mới phải gắn liền với điều kiện thực tiễn của đất nước trong bối cảnh chuyển đổi số, hội nhập quốc tế và sự phát triển của công nghệ cao. Tạo sự thống nhất về tư tưởng trong kỷ nguyên mới không thể tồn tại một cách tách biệt khỏi bối cảnh xã hội, kinh tế và chính trị mà đất nước đang trải qua, tránh xa rời những vấn đề cấp thiết mà đất nước đang đối mặt, từ đó tạo ra các giải pháp thực tiễn có khả năng giải quyết những vấn đề xã hội một cách hiệu quả.
Việc định hướng tư tưởng phải bắt nguồn từ việc nhận diện chính xác các thách thức và cơ hội mà đất nước đang đối mặt. Các chủ trương, chính sách phải gắn liền với thực tiễn, khuyến khích các sáng kiến và giải pháp thiết thực có thể áp dụng ngay trong công cuộc phát triển kinh tế - xã hội. Bên cạnh đó, cần chủ động đổi mới nhận thức, thích nghi với sự thay đổi nhanh chóng của thế giới hiện đại; chủ động tiếp cận, học hỏi và vận dụng những thành tựu khoa học kỹ thuật, những giá trị văn hóa tiên tiến của thế giới để áp dụng vào hoàn cảnh thực tiễn của đất nước, đồng thời giữ vững bản sắc dân tộc.
Kỷ nguyên mới đòi hỏi nhân thức phải luôn chủ động, linh hoạt và sẵn sàng điều chỉnh để giải quyết các vấn đề xã hội một cách hiệu quả. Các vẫn đề như ô nhiễm môi trường, bất bình đẳng xã hội, sự phân hóa giàu nghèo và những thách thức về công nghệ luôn thay đổi và tác động mạnh mẽ đến mọi lĩnh vực. Để giải quyết được những vấn đề này, nhận thức cần mang tính đổi mới, dám nghĩ, dám làm và không ngại thay đổi. Đồng thời, sự linh hoạt trong tư duy giúp chúng ta có thể đưa ra những giải pháp đột phá, sáng tạo và kịp thời ứng phó với những biến động không ngừng trong thế giới hiện đại.
Nhận thức trong kỷ nguyên mới không chỉ tập trung vào việc giải quyết các vấn đề trước mắt mà còn phải tạo ra nền tảng cho sự phát triển bền vững trong dài hạn. Phải thể hiện được tầm nhìn dài hạn, chú trọng đến việc bảo vệ môi trường, duy trì các giá trị văn hóa truyền thống, đồng thời thích ứng và phát triển theo các xu hướng toàn cầu.
Định hướng về tư tưởng phải có tính kế thừa và phát triển.
Kế thừa là điều quan trọng để bảo tồn bản sắc dân tộc, trong khi phát triển là yêu cầu tất yếu để thích ứng với các xu hướng và thay đổi mới.
Trong suốt chiều dài lịch sử, dân tộc Việt Nam đã hun đúc nên những giá trị văn hóa, đạo đức và tinh thần phong phú, trở thành nền tảng cốt lõi trong tư tưởng và ý thức dân tộc, đóng vai trò là nguồn động lực mạnh mẽ cho mọi thế hệ người Việt Nam. Định hướng tư tưởng có tính kế thừa và phát triển chính là nền tảng giúp Việt Nam hội nhập một cách tự tin. Tư tưởng trong kỷ nguyên mới cần kế thừa, gìn giữ và phát huy những giá trị truyền thống để tạo nên sự vững chắc về tinh thần, giúp con người không bị hòa tan trong quá trình hội nhập quốc tế, đồng thời vẫn giữ được bản sắc dân tộc độc đáo.
Bên cạnh việc kế thừa những giá trị truyền thống cần có sự linh hoạt, sẵn sàng thay đổi và sáng tạo để thích ứng với thời đại. Sự sáng tạo và đổi mới trong nhận thức là chìa khóa để tạo ra các giải pháp đột phá, phát huy nội lực của dân tộc và phát triển bền vững. Chúng ta cần bảo tồn những giá trị mang tính bền vững, có ý nghĩa trường tồn, đồng thời tiếp nhận cái mới để phát triển xã hội. Điều này giúp xây dựng một tư duy mới không bị bảo thủ, cũng không bị cuốn theo xu hướng toàn cầu hóa một cách thiếu kiểm soát.
Định hướng về tư tưởng phải trên nguyên tắc “Dân là gốc, Dân là trung tâm”.
Tư tưởng “Dân là gốc, Dân là trung tâm” là một nguyên lý bất biến trong đường lối lãnh đạo của Đảng ta; thể hiện rõ trong các chủ trương, chính sách của Đảng - coi trọng và đặt lợi ích của nhân dân tên hàng đầu, xác định rõ trách nhiệm của Đảng và Nhà nước là phục vụ và bảo vệ lợi ích của nhân dân, đồng thời tạo ra sự đoàn kết chặt chẽ giữa Đảng và nhân dân.
Trong kỷ nguyên mới, các chủ trương, đường lối, chính sách của Đảng và Nhà nước lại càng phải gắn bó chặt chẽ với lợi ích thiết thực của nhân dân nhằm củng cố, tạo ra sự đoàn kết bền vững trong toàn xã hội, đảm bảo sự ổn định chính trị, kinh tế và xã hội, tạo nền tảng cho sự phát triển toàn diện; bảo đảm sự thống nhất tư tưởng vì lợi ích của toàn thể dân tộc.
CÁC NHIỆM VỤ CẦN ĐƯỢC THỰC HIỆN TRONG THỜI GIAN TỚI
Để Việt Nam vững bước vào kỷ nguyên mới, một trong những yếu tố quan trọng nhất là tạo ra sự đồng thuận và thống nhất trong tư tưởng của cán bộ, đảng viên và các tầng lớp nhân dân. Để làm được điều này, cần phải thực hiện một số nhiệm vụ sau:
Một là, tăng cường sự lãnh đạo tập trung của Đảng và ổn định chính trị. Đây là điều kiện tiên quyết để thực hiện các chủ trương lớn, tạo niềm tin trong nhân dân. Trên cơ sở đó, Việt Nam cần khai thác và phát huy các lợi thế chiến lược của đất nước (vị trí địa chính trị và địa kinh tế thuận lợi, dân số vàng, tiềm năng to lớn trong các lĩnh vực công nghệ...) để phát triển mạnh mẽ trong kỷ nguyên mới: thu hút đầu tư, mở rộng hợp tác quốc tế và thúc đẩy phát triển các ngành công nghiệp hiện đại với nguồn lao động trẻ và năng động, hội nhập nhanh chóng vào nền kinh tế toàn cầu, từ đó tạo ra nền tảng phát triển bền vững và thịnh vượng.
Hai là, đẩy mạnh tuyên truyền, giáo dục, nâng cao nhận thức về tầm quan trọng của sự thống nhất tư tưởng, đổi mới về nhận thức trong toàn Đảng, toàn dân về kỷ nguyên vươn mình của dân tộc Việt Nam.
Tăng cường giáo dục chính trị và tư tưởng là nền tảng để thống nhất nhận thức và tư tưởng của toàn xã hội. Theo đó, cần xây dựng một hệ thống giáo dục chính trị xuyên suốt từ cấp cơ sở đến các trường đại học, từ học sinh đến cán bộ, đảng viên. Tích hợp những giá trị truyền thống như tinh thần đoàn kết, lòng yêu nước, ý chí kiên cường, sự tôn trọng gia đình và cộng đồng... vào chương trình giáo dục, tuyên truyền trong cộng đồng, các phong trào thi đua yêu nước, xây dựng đời sống văn hóa. Việc giảng dạy các giá trị của chủ nghĩa xã hội, tư tưởng Hồ Chí Minh, các quyền và nghĩa vụ của công dân; cung cấp kiến thức, thông tin về những vấn đề đặt ra của thế giới hiện đại sẽ giúp mỗi người dân nhận thức đúng và rõ hơn về trách nhiệm của mình trong xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.
Thống nhất tư tưởng không chỉ là trách nhiệm của Đảng và hệ thống chính trị mà còn là sự tham gia của mọi tầng lớp nhân dân. Các hoạt động giáo dục tư tưởng cần phải được triển khai ở nhiều hình thức, không chỉ trong trường học mà còn trong các tổ chức, đoàn thể, cộng đồng. Trong kỷ nguyên số và hội nhập quốc tế, công nghệ thông tin và truyền thông đóng vai trò quan trọng trong việc tạo ra sự thống nhất tư tưởng và nhận thức. Theo đó, cần thiết lập các kênh truyền thông hiệu quả để truyền tải các chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước, qua đó tạo ra sự thống nhất nhận thức trong toàn dân. Mặt khác, truyền thông giúp phản ánh các vấn đề xã hội, qua đó điều chỉnh, làm rõ và cung cấp thông tin cần thiết để mọi người dân hiểu và đồng thuận với các quyết sách phát triển của đất nước.
Thông qua việc kế thừa các giá trị truyền thống và phát huy khả năng sáng tạo, mỗi cá nhân sẽ hiểu rõ vai trò của mình trong công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Lòng tự hào về truyền thống văn hóa, lịch sử dân tộc sẽ là động lực thúc đẩy mọi người cùng nhau hướng tới các mục tiêu phát triển lớn lao, từ đó củng cố sự đoàn kết, sức mạnh dân tộc và niềm tin vào tương lai.
Cùng với đẩy mạnh việc sử dụng các nền tảng số, mạng xã hội và các phương tiện truyền thông hiện đại để truyền tải thông tin chính xác, minh bạch về chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước, chúng ta cần đảm bảo việc tiếp cận thông tin công bằng cho mọi tầng lớp nhân dân.
Ba là, thực hiện đồng bộ các chính sách phát triển bền vững và thúc đẩy sự tham gia của người dân vào quá trình ra quyết định. Đây là yếu tố quan trọng để không chỉ giúp tạo ra sự thống nhất tư tưởng và hành động mà còn nâng cao tính chủ động, trách nhiệm của mọi tầng lớp nhân dân; để Việt Nam đạt được sự phát triển bền vững, ổn định và tạo nên một xã hội công bằng, thịnh vượng trong kỷ nguyên mới.
Tư tưởng sẽ không thể thống nhất nếu không có các chính sách cụ thể, đồng bộ và hiệu quả. Theo đó, cần tập trung vào phát triển các chính sách xã hội và kinh tế phù hợp với bối cảnh hiện tại và tương lai, khuyến khích sự tham gia của mọi tầng lớp nhân dân vào quá trình phát triển. Điều này bao gồm việc tạo ra các cơ hội việc làm, nâng cao chất lượng giáo dục, chăm so sức khỏe và cải thiện môi trường sống của người dân...
Bốn là, thúc đẩy tinh thần khởi nghiệp, đổi mới sáng tạo gắn với phát triển kinh tế - xã hôi. Cần phải có các chính sách hiệu quả nhằm hỗ trợ phát triển hệ sinh thái khởi nghiệp sáng tạo, các trung tâm nghiên cứu phát triển công nghệ cao để mọi tầng lớp, đặc biệt là giới trẻ, có thể đóng góp vào sự phát triển của đất nước. Khuyến khích các phong trào khởi nghiệp, đổi mới sáng tạo với tầm nhìn phục vụ lợi ích cộng đồng và gắn với cái mục tiêu phát triển bền vững, vừa giúp phát triển kinh tế, vừa lan tỏa tinh thần trách nhiệm và đóng góp chung vào sự phát triển đất nước.
Năm là, đẩy mạnh ứng dụng công nghệ số trong quản lý hội. Xây dựng và phát triển nền tảng số để người dân dễ dàng tiếp cận và tham gia vào các qui trình hoạch định và xây dựng chính sách cũng như thực hiện các dịch vụ công. Đồng thời, tăng cường các biện pháp bảo mật và quyền riêng tư để bảo vệ thông tin cá nhân. Tận dụng các công nghệ hiện đại để phân tích, dự đoán và xử lý những vấn đề của xã hội một cách hiệu quả và minh bạch, tạo sự tin tưởng và đồng thuận trong cán bộ, đảng viên và các tầng lớp nhân dân.