Nguyên tắc thực hiện
Khu vực để bố trí sắp xếp đất ở tập trung, sắp xếp xen ghép không nằm trong quy hoạch đất đất an ninh, quốc phòng; đất rừng tự nhiên, đất có rừng phòng hộ; đất quy hoạch dự trữ khoáng sản quốc gia, quy hoạch cho hoạt động khoáng sản.
Không bố trí đất ở độc lập, nằm giữa khu đất nông nghiệp, xa khu dân cư.
Việc bố trí sắp xếp đất ở dân cư tập trung, xen ghép phải đúng đối tượng chịu tác động ảnh hưởng của thiên tai do cơn bão số 3 (Yagi) gây ra, phải di dời khẩn cấp, được chính quyền địa phương xác nhận.
Phương án bố trí, sắp xếp đất ở
Trường hợp đất ở, nhà ở của hộ gia đình, cá nhân bị ảnh hưởng bởi thiên tai nhưng có diện tích đất nông nghiệp liền kề hoặc đất nông nghiệp tại vị trí khác tại địa bàn cấp xã, đủ điều kiện an toàn để làm nhà ở, thì ưu tiên giao đất, chuyển mục đích sử dụng đất sang đất làm nhà ở.
Trường hợp hộ gia đình, cá nhân không còn đất nông nghiệp trên địa bàn cấp xã, thì chính quyền cơ sở (UBND cấp xã, thôn, bản, tổ dân phố…) rà soát vận động, khuyến khích người thân, hàng xóm... thực hiện việc tặng cho, chuyển nhượng, thừa kế đất ở hoặc đất nông nghiệp đủ điều kiện an toàn để làm nhà ở, để chuyển mục đích sử dụng đất sang đất ở.
Trường hợp địa phương có quỹ đất theo Khoản 1 Điều 217 Luật đất đai 2024 thì địa phương xem xét giải quyết.
Khuyến khích các hộ gia đình, cá nhân tự tìm quỹ đất đủ điều kiện để làm nhà ở (đất của hộ gia đình, cá nhân hoặc thông qua chuyển đổi, nhận chuyển nhượng, nhận thừa kế, tặng cho...). Sau khi đã tìm được vị trí đất để xây dựng nhà ở phù hợp, UBND các huyện, thị xã, thành phố chỉ đạo các cơ quan đo đạc, xác định chính xác vị trí, ranh giới, diện tích đất xây dựng nhà ở tại thực địa để các hộ gia đình, cá nhân tiến hành ngay việc xây dựng nhà ở; đồng thời làm cơ sở để thực hiện đồng thời các thủ tục hành chính về đất đai.
Trong thời gian hoàn thiện thủ tục về đất đai, UBND cấp huyện chỉ đạo các cơ quan, đơn vị và UBND cấp xã hướng dẫn các hộ gia đình, cá nhân thực hiện xây dựng, sửa chữa nhà ở trước để ổn định cuộc sống mà không phải chờ đến khi được UBND huyện giao đất; công nhận quyền sử dụng đất; tách thửa; cho phép chuyển mục đích sử dụng đất; cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất. Đồng thời chỉ đạo các cơ quan, đơn vị hướng dẫn, giúp đỡ người dân hoàn thiện các hồ sơ về đất đai, để người dân ổn định cuộc sống.
Đối với trường hợp chưa phù hợp với quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất, UBND huyện chỉ đạo UBND cấp xã và các cơ quan, đơn vị có liên quan tham mưu tổng hợp danh sách, lập hồ sơ để thực hiện cập nhật, bổ sung vào điều chỉnh quy hoạch sử dụng đất cấp huyện giai đoạn 2025 - 2030 và cập nhật, bổ sung vào kế hoạch sử đất hàng năm cấp huyện; gửi danh sách, hồ sơ về Sở Tài nguyên và Môi trường để tổng hợp theo dõi, đôn đốc.
Trường hợp đã tìm được vị trí đất đủ điều kiện an toàn để làm nhà ở, nhưng chưa đủ điều kiện về diện tích tách thửa đối với đất nông nghiệp theo quy định tại Quyết định số 38/2024/QĐ-UBND ngày 15/10/2024 của UBND tỉnh Lào Cai, UBND cấp huyện chỉ đạo đo đạc chích xác vị trí thửa đất, lập hồ sơ để chuyển mục đích sang đất ở cho các hộ dân làm nhà ở; đồng thời tổng hợp gửi báo cáo kèm theo hồ sơ về Sở Tài nguyên và Môi trường để tổng hợp báo cáo UBND tỉnh.
Trường hợp vị trí đất đủ điều kiện an toàn để làm nhà ở nhưng nằm trong diện tích đất các Công ty nông lâm nghiệp, Ban quản lý rừng phòng hộ, Khu bảo tồn thiên nhiên... dự kiến bàn giao về cho địa phương quản lý sử dụng, UBND cấp huyện chỉ đạo tổ chức đo đạc, lập hồ sơ trình UBND tỉnh thu hồi đất quy định tại Điều 181 Luật Đất đai năm 2024, để tổ chức sắp xếp dân cư mà không phải chờ thực hiện xong Đề án tăng cường quản lý đối với đất đai có nguồn gốc từ nông trường, lâm trường quốc doanh trên địa bàn tỉnh Lào Cai (Đề án 86).
UBND các huyện, thị xã, thành phố chịu trách nhiệm toàn diện trước pháp luật về xét duyệt đối tượng chịu ảnh hưởng tác động của thiên tai do cơn bão số 3 (Yagi) gây ra và điều kiện được sắp xếp, bố trí ổn định dân cư cho các hộ phải di dời khẩn cấp theo phương án nêu trên; chỉ đạo các cơ quan, đơn vị xây dựng và phê duyệt phương án di chuyển, sắp xếp dân cư xen ghép, tập trung để ổn định cuộc sống cho người dân.
Công tác quản lý quỹ đất ở sau khi sắp xếp
Sau khi thực hiện sắp xếp, ổn định dân cư cho các hộ gia đình, cá nhân tại nơi ở mới, đối với các thửa đất ở cũ còn đủ điều kiện để sản xuất nông nghiệp thì hộ gia đình, cá nhân được tiếp tục sử dụng nhưng phải thực hiện thủ tục đăng ký biến động sang loại đất nông nghiệp để sản xuất theo quy định.
Đối với với diện tích đất ở tại vị trí cũ đã bị sạt lở, vùi lấp, không đủ điều kiện để sản xuất nông nghiệp UBND cấp xã tham mưu UBND cấp huyện thu hồi đất, quản lý theo quy định.
Công tác ổn định đất sản xuất
UBND cấp huyện chỉ đạo cơ quan, đơn vị huyện, UBND cấp xã tổ chức rà soát hồ sơ địa chính (bao gồm sơ đồ, bản đồ địa chính, trích đo địa chính, sổ mục kê, sổ địa chính...) để thống kê, tổng hợp về: Người sử dụng đất, loại đất, diện tích đất đã bị sạt lở, vùi lấp không còn bờ, thửa, ranh giới. Trường hợp không có hồ sơ địa chính hoặc hồ sơ không đảm bảo thì đề nghị các hộ gia đình, cá nhân tự kê khai diện tích đã bị sạt lở, vùi lấp... tổ chức khôi phục diện tích đất đã bị sạt lở, vùi lấp để đưa vào canh tác, sử dụng. Đồng thời thực hiện đo đạc xác định tổng diện tích đã được khôi phục, đủ điều kiện đưa vào sử dụng để làm cơ sở để xây dựng phương án sắp xếp đất sản xuất cho người dân.
Trên cơ sở phương án sắp xếp đất sản xuất được UBND cấp huyện duyệt, UBND cấp xã phối hợp với các cơ quan, đơn vị có liên quan xác định vị trí, diện tích của từng hộ trên sơ đồ, bản đồ và tổ chức cắm mốc ranh giới tại thực địa để giao cho các hộ gia đình, cá nhân sử dụng; đồng thời phải yêu cầu các hộ gia đình, cá nhân hoàn thiện ngay hồ sơ đăng ký đất đai, giao đất, cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất./.