Họa sĩ Nguyễn Gia Trí sinh năm 1908, tại xã Trường Yên, huyện Chương Mỹ, Hà Nội. Ông học Khoa Hội họa, Trường Cao đẳng Mỹ thuật Đông Dương khóa IV (1928 - 1933), vì lý do riêng ông nghỉ học giữa chừng rồi tiếp tục theo học và tốt nghiệp khóa VII (1931 - 1936) cùng với họa sĩ Trần Văn Cẩn. Ông mất năm 1993 tại Thành phố Hồ Chí Minh, hưởng thọ 85 tuổi.
Danh họa Nguyễn Gia Trí. (Ảnh: thethaovanhoa.vn)Với những nét vẽ thanh lịch và những tư tưởng mới về nghệ thuật sơn mài, họa sĩ Nguyễn Gia Trí được xem là người đi đầu trong việc chuyển những bức tranh sơn mài từ trang trí thành những tuyệt phẩm nghệ thuật và từ đó ông đã được mệnh danh là “Vua sơn mài”. Ông phối hợp lối in khắc với những phương thức sơn mài mới, đồng thời áp dụng các nguyên tắc cấu trúc tranh vẽ phương Tây, để tạo nên những bức họa hiện đại mang đầy tính dân tộc. Năm 1939, họa sĩ Nguyễn Gia Trí đã có triển lãm tranh sơn mài cá nhân đầu tiên, gây bất ngờ cho giới mỹ thuật Hà Nội và công chúng khi trưng bày các tác phẩm sơn mài được sáng tác theo kĩ thuật riêng của mình.
Về phong cách, Nguyễn Gia Trí chịu ảnh hưởng từ chủ nghĩa hiện thực, chủ nghĩa ấn tượng của châu Âu cho tới phong cách thủy mặc, dân gian, truyền thống mỹ nghệ của châu Á và Việt Nam. Thập niên cuối đời, ông còn đi sâu vào chủ nghĩa trừu tượng, một phong cách mà ông từng thể nghiệm qua vài tác phẩm từ sau năm 1954.
Ngoài sáng tác, họa sĩ Nguyễn Gia Trí còn đưa ra ý kiến nhận xét về nghệ thuật tạo hình, đặc biệt là nghệ thuật sơn mài Việt Nam. Những ý kiến này đã được họa sĩ Nguyễn Xuân Việt ghi chép, tập hợp và in thành sách “Nguyễn Gia Trí nói về sáng tạo”, có giá trị nghiên cứu với nhiều nhà nghiên cứu và giới mỹ thuật nói chung.
Tại Lễ kỉ niệm, họa sĩ Trần Khánh Chương, Chủ tịch Hội Mỹ thuật Việt Nam khẳng định: Họa sĩ Nguyễn Gia Trí là một trong những họa sĩ tiên phong, gắn bó với nghệ thuật tranh sơn mài Việt Nam. Ông đã dành cả cuộc đời cho sáng tạo nghệ thuật, tìm tòi, phát triển nghệ thuật sơn mài. Những tác phẩm của ông đã trở thành mẫu mực của nghệ thuật sơn mài Việt Nam. Ông cũng là họa sĩ hàng đầu, nổi tiếng nhất của nghệ thuật tạo hình Việt Nam hiện đại với bút pháp bay bướm, màu sắc táo bạo, dung hòa hai dòng văn hóa Đông - Tây bằng kĩ thuật điêu luyện. Con người và phong cảnh miền Bắc luôn là nguồn cảm hứng sáng tạo của ông trong nhiều tác phẩm. Có thể nói rằng, Nguyễn Gia Trí là họa sĩ suốt đời sống với đam mê sáng tạo nghệ thuật, chính nghệ thuật đã đặt ông vào vị trí những họa sĩ nổi tiếng hàng đầu Việt Nam.
Năm 2012, họa sỹ Nguyễn Gia Trí được tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh về văn học nghệ thuật cho 5 tác phẩm sơn mài gồm “Vườn xuân Trung Nam Bắc”; “Thiếu nữ bên hoa phù dung”; “Bên đầm sen”; “Trong vườn” (8 tấm) và “Cảnh nông thôn”. Tên của ông đã được đặt cho một con đường ở Thành phố Hồ Chí Minh.
Cũng nhân kỷ niệm 110 năm ngày sinh của danh họa Nguyễn Gia Trí, Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam và Bảo tàng Mỹ thuật Thành phố Hồ Chí Minh phối hợp tổ chức triển lãm “Những phác thảo tranh của họa sĩ Nguyễn Gia Trí” – triển lãm chuyên đề nhằm ghi nhận những đóng góp của danh họa Nguyễn Gia Trí đối với lịch sử phát triển mỹ thuật nước nhà. Triển lãm sẽ chính thức khai mạc vào ngày 26/6 tại Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam.