 |
| Hội thảo quốc gia “Hệ giá trị quốc gia, hệ giá trị văn hóa, hệ giá trị gia đình và chuẩn mực con người Việt Nam trong thời kỳ mới” đã đặt ra những nhiệm vụ, những trách nhiệm lớn lao nhưng cũng mở ra cơ hội cũng như tạo không khí phấn khởi đặc biệt cho văn nghệ sĩ lao động, cống hiến. |
Để làm rõ hơn vấn đề này, phóng viên Báo điện tử Đảng Cộng sản Việt Nam đã có cuộc phỏng vấn PGS,TS. nhạc sĩ Đỗ Hồng Quân, Chủ tịch Liên hiệp các Hội Văn học Nghệ thuật Việt Nam.
Phóng viên (PV):Triển khai Kết luận của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng về việc xây dựng hệ giá trị Việt Nam trong thời kỳ mới, là vấn đề hệ trọng đòi hỏi phải có sự vào cuộc, chung tay góp sức của toàn Đảng, toàn quân và toàn dân, trong đó có văn nghệ sĩ, nhạc sĩ nghĩ như thế nào về vấn đề này?
Nhạc sĩ Đỗ Hồng Quân: Đây là một Hội thảo quan trọng, nhằm triển khai Kết luận của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng về việc xây dựng các hệ giá trị Việt Nam thời kỳ mới. Theo tôi, xây dựng các hệ giá trị việc cốt lõi nhất vẫn là con người. Trong các hệ giá trị này có một hệ giá trị liên quan trực tiếp đến hoạt động văn học nghệ thuật (VHNT) chính là hệ giá trị văn hóa. Trong văn hóa thì VHNT là một bộ phận tinh túy nhất, gồm những con người tài năng, đặc biệt nhất. Đó là những con người có các chuẩn mực của con người mới và có tiếp thu tinh hoa văn hóa truyền thống. Những con người này không chỉ phải tiếp thu các chuẩn mực của con người bình thường mà họ còn có nghĩa vụ, trách nhiệm là đưa những tác phẩm, những suy nghĩ sáng tạo của mình để hướng tới toàn dân để họ hoàn thiện mình hướng tới chân giá trị của cuộc sống.
Được mời tham gia Hội thảo và cũng có bài viết, hiến kế để xây dựng hệ giá trị Việt Nam thời kỳ mới. Trong bài viết, tôi muốn nhấn mạnh đến vai trò của giáo dục. Giáo dục là biện pháp có thể thúc đẩy và cụ thể hóa được việc xây dựng những chuẩn mực của con người mới. Vì từ xưa đến nay, ông cha ta cũng thông qua giáo dục bằng những bài dân ca, những câu hát hò vè, lời dặn của cha, mẹ từ lúc thôi lôi cho đến khi trưởng thành, đều lấy những chuẩn mực để giáo dục con cháu. Vì vậy, nếu như chúng ta không coi trọng giáo dục như một biện pháp, như một thế mạnh để xây dựng, giáo dục con người thì chúng ta đi rất chậm. Chính vì vậy VHNT ngoài chức năng giải trí, chức năng làm cân bằng đời sống tinh thần và đời sống kinh tế nó còn có chức năng đặc biệt là giáo dục, hướng con người tới những giá trị chân - thiện - mỹ. Do đó, trong bài viết tham gia Hội thảo, tôi muốn nhấn mạnh là chúng ta cần nhìn thực tế hôm nay nhưng chúng ta cũng phải coi trọng đến việc đẩy mạnh giáo dục toàn diện, giáo dục nhân cách, giáo dục trong quan hệ xã hội, giáo dục trong nhà trường, giáo dục qua các loại hình VHNT là văn học dân gian, tuồng chèo, cải lương…
Khi con người đã được tắm mình trong một môi trường giáo dục tích cực có chủ hướng nhằm đến xây dựng con người mới thì việc hoàn thiện xây dựng các hệ giá trị sẽ trở thành một lực lượng, một sức mạnh tinh thần to lớn và cụ thể để hiện thực hóa Kết luận của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng về việc xây dựng các hệ giá trị một cách hiệu quả nhất.
 |
| PGS.TS, nhạc sĩ Đỗ Hồng Quân chia sẻ về vai trò của văn nghệ sĩ trong việc xây dựng và đưa các hệ giá trị vào trong cuộc sống. |
PV: Vậy theo Nhạc sĩ, việc xây dựng những hệ giá trị này có ảnh hưởng hay tác động gì đến lực lượng văn nghệ sĩ?
Nhạc sĩ Đỗ Hồng Quân: Hệ giá trị quốc gia, hệ giá trị văn hóa, hệ giá trị gia đình và chuẩn mực con người Việt Nam thời kỳ mới, không phải bây giờ chúng ta mới bàn tới mà nó luôn luôn tồn tại trong lịch sử. Ngay từ đề cương văn hóa năm 1943, hay trong văn kiện các kỳ Đại hội Đảng... đều đề cập đến vấn đề này. Có điều hôm nay chúng ta muốn làm cho nó rõ hơn. Nó có quan hệ trực tiếp đến văn nghệ sĩ bởi văn nghệ sĩ trước hết cũng là một con người cần phải có những chuẩn mực. Nó không chỉ tác động mang tính quy định mà nó còn phải tạo thêm môi trường cho các văn nghệ sĩ sáng tạo một cách tự do hơn, vững vàng hơn. Khi họ ý thức được cần phải xây dựng những chuẩn mực con người mình thì họ sẽ hướng tới xây dựng những tác phẩm có giá trị phục vụ cuộc sống lớn lao. Đây cũng chính là những động lực quan trọng để cho văn nghệ sĩ sống, cống hiến, và “nhập cuộc” một cách có trách nhiệm và ý nghĩa nhất.
PV: Một trong những nhiệm vụ quan trọng nhất là phải triển khai đưa hệ giá trị vào trong cuộc sống, vậy theo Nhạc sĩ, vai trò của văn nghệ sĩ trong việc triển khai đưa những hệ giá trị này vào trong cuộc sống như thế nào?
Nhạc sĩ Đỗ Hồng Quân: Tôi cho rằng muốn đưa các hệ giá trị này vào trong cuộc sống vẫn phải lấy con người làm trung tâm của sự phát triển. Đưa các hệ giá trị trở thành các chương trình và có những kết quả cụ thể theo tôi đến giờ phút này chúng ta làm hơi chậm, phần lớn vẫn nằm ở trên những hệ lý thuyết, những hệ nghiên cứu mang tính khoa học, tổng kết nhiều hơn là những giải pháp cụ thể để chúng ta triển khai bắt tay vào xây dựng những hệ giá trị. Đưa các hệ giá trị vào trong cuộc sống, thực chất là hướng đến con người, bằng những kết quả cụ thể, những chiến lược cụ thể. Muốn vậy trước tiên chúng ta phải có những con người hoàn thiện. Còn con người chưa hoàn thiện chưa chuyển biến về nhận thức thì lúc đó tất cả những công việc về lý thuyết vẫn là nằm ở một “tháp ngà” không thể đi vào cuộc sống được.
Chúng tôi mong muốn rằng văn nghệ sĩ từng người một sẽ biến mình trở thành một động lực để chuyển tải những hệ giá trị một cách sáng tạo hơn, dễ đi vào lòng người để tạo chuyển biến, thấm nhuần trong quần chúng nhân dân. Muốn vậy, trước tiên bản thân mỗi văn nghệ sĩ phải là những con người hoàn thiện sống có lý tưởng, có khát khao, có nhiệt huyết để truyền tải những sáng tạo vào trong cuộc sống.
PV: Với vai trò là Chủ tịch Liên hiệp các Hội Văn học Nghệ thuật Việt Nam, xin đồng chí cho biết hiện nay và trong thời gian tới, Liên hiệp sẽ có những chương trình, kế hoạch cụ thể gì để triển khai, đưa hệ giá trị vào cuộc sống?
Nhạc sĩ Đỗ Hồng Quân: Hiện tại chúng ta đang bước sang năm 2023, Liên hiệp vẫn đang tiếp tục thực hiện những kế hoạch hàng năm và của toàn khóa.
Nhiệm kỳ X của Liên hiệp là từ 2020-2025, chúng tôi có kế hoạch năm và kế hoạch toàn khóa. Hiện nay, chúng tôi đang chú trọng đến việc tổng kết 1 năm thực hiện Kết luận của Tổng Bí thư tại Hội nghị Văn hóa toàn quốc năm 2021. Tổng kết để nhìn nhận 1 năm chúng ta đã làm được những vấn đề gì trong đó có vấn đề về xây dựng các hệ giá trị. Ngoài ra, Liên hiệp còn tiếp tục tạo điều kiện cho văn nghệ sĩ tiếp tục đi thực tế sáng tác để có cảm hứng sáng tác liên tục và xuyên suốt.
Tiếp đó chúng tôi cũng sẽ tổ chức các Hội thảo Khoa học: Văn nghệ sĩ với những hệ giá trị, đây là một chủ đề lớn. Vừa qua, văn nghệ sĩ chúng tôi cũng tổng kết 20 năm thực hiện Nghị quyết 23. Chúng tôi đã tổ chức hội thảo về đại đoàn kết dân tộc cũng rất thành công. Qua các hội thảo chúng ta nhìn thấy tầm quan trọng, ý nghĩa, sự cấp bách đối với việc xây dựng hệ giá trị nhưng đối với văn nghệ sĩ kết quả cuối cùng vẫn là những thành quả sáng tác vẫn là những con người, chứng minh cho việc đã góp phần vào xây dựng các hệ giá trị trong thời kỳ mới.
PV: Xin trân trọng cảm ơn PGS.TS, nhạc sĩ Đỗ Hồng Quân!