 |
|
Bạc gắn bó trong trang phục truyền thống của các cô gái Dao đỏ.
|
Nghề may, vá, thêu thùa truyền thống đã có từ lâu đời gắn liền với phong tục tập quán và những nét sinh hoạt văn hóa cộng đồng. Dường như bất cứ người phụ nữ Dao đỏ nào cũng biết luồn kim, se chỉ, tự may trang phục cho cả gia đình. Cứ thế hệ trước truyền cho thế hệ sau, các em gái người Dao đỏ chỉ khoảng 10 đến 12 tuổi đã thêu thùa thành thạo và tự tay làm ra trang phục cho riêng mình.
Để may một bộ trang phục truyền thống, phụ nữ Dao đỏ cần rất nhiều thời gian và công sức, đòi hỏi họ phải có sự kiên nhẫn và khéo léo. Thông thường để hoàn thành một bộ trang phục phải mất 1 năm nếu làm nhanh, có khi lên đến 2 năm với người nào làm chậm. Chính sự cầu kỳ, tỉ mỉ trong từng công đoạn thực hiện đã tạo nên bản sắc riêng biệt của trang phục dân tộc Dao đỏ mà không thể pha lẫn với bất kỳ dân tộc nào. Thông thường, một bộ trang phục truyền thống đầy đủ của người phụ nữ Dao đỏ bao gồm áo, quần, khăn vấn đầu, thắt lưng và các đồ trang sức khác đi kèm. Mỗi trang phục có 5 màu cơ bản: đỏ, xanh, trắng, vàng, đen, trong đó chủ yếu là màu đỏ. Bởi theo quan niệm của người Dao đỏ, màu đỏ mang lại hạnh phúc, may mắn, đầy đủ và tạo ra năng lượng tích cực cho con người. Đối với trang phục của người đàn ông Dao đỏ thì đơn giản hơn, chỉ có khăn đội đầu, áo ngắn và quần. Phụ nữ người Dao thường chỉ mặc áo dài có màu đen hoặc màu chàm. Họ thêu kín các họa tiết trang trí bằng chỉ màu đỏ để nẹp cổ liền với ngực thân áo. Đặc biệt, hai đầu của nẹp ngực được đính nhiều chuỗi hạt cườm và tua đỏ sặc sỡ. Trên áo được phụ nữ Dao đỏ thêu lên những hình ảnh quen thuộc, gần gũi với đời sống như hoa lá, cỏ cây, rừng núi, động vật... Do đó, mỗi bộ trang phục khác nhau ở hoa văn, người thêu luôn cố gắng sắp xếp hài hòa, tinh tế trong việc sử dụng màu sắc, bố cục sao cho hài hòa, tươi sáng.
Quần của phụ nữ Dao đỏ thường màu đen tuyền, không có hoa văn, nhưng ở phía dưới, họa tiết được thêu rất cầu kỳ. Những hoa văn trang trí ở hai ống quần thường là hình vuông, hình chữ nhật màu đỏ, vàng, trắng hay hình cây thông, hình quả trám... tạo nên sự cân đối hài hòa cho toàn bộ trang phục.
 |
|
Phụ nữ người Dao thường chỉ mặc áo dài có màu đen hoặc màu chàm, thêu kín các họa tiết trang trí bằng chỉ màu đỏ để nẹp cổ liền với ngực thân áo.
|
Khăn đội đầu của người phụ nữ Dao đỏ thường bằng vải chàm đen, trắng, đỏ sặc sỡ. Khăn được trang trí bằng các họa tiết như vết chân hổ, cây vạn hoa hay thêu cách đoạn. Khi đội lên đầu, họa tiết của các lớp hoa văn này sẽ lộ ra, tăng thêm vẻ duyên dáng cho người đội.
Nhắc đến trang phục của người Dao đỏ, cũng không thể quên được các hoa văn phong phú đẹp mắt với màu sắc cơ bản là chàm, đỏ và trắng. Trên chất liệu vải chàm thô cùng với kỹ thuật tạo hoa văn từ thêu, chắp ghép những trang sức, người phụ nữ Dao đỏ thể hiện sự khéo léo, tinh tế và gửi mọi tâm tư tình cảm và những khát vọng sống của mình trong những họa tiết rất phong phú, đa dạng, thể hiện những khát vọng cao đẹp của con người. Mỗi hoa văn ấy được sắp xếp bố cục chặt chẽ, hòa sắc rực rỡ và mang tính bản sắc văn hoá riêng của người con dân tộc Dao đỏ.
Trang phục người Dao đỏ ở mỗi địa phương cơ bản đều giống nhau, tuy nhiên cũng có những điểm khác biệt tạo nên sự phong phú, đa dạng trong sắc màu văn hóa Dao. Trong đó, có sự khác biệt trong cách mặc, vấn khăn, xà cạp và thêm bớt các chi tiết... Điển hình như trang phục người Dao đỏ ở một số nơi thường có chuỗi quả bông len hình tròn màu đỏ treo trước ngực. Số lượng và kích cỡ tùy quan niệm mỗi vùng.
Tới bản người Dao đỏ, nhất là vào những dịp lễ hội, Tết, du khách sẽ ấn tượng trước thiếu nữ Dao đỏ xinh đẹp trong những bộ váy áo sặc sỡ. Những chi tiết, phụ kiện trên bộ trang phục của người Dao đỏ đều thể hiện tính thẩm mỹ, sự tinh tế và quan niệm riêng về cái đẹp của dân tộc mình. Điều đó cũng thể hiện những giá trị vật thể và đời sống tinh thần phong phú của cộng đồng dân tộc Dao đỏ./.