1. Hoa ban đỏ
Hoa ban đỏ là một bộ phim chiến tranh dạng bán tài liệu của đạo diễn Bạch Diệp, ra mắt lần đầu năm 1994 nhân kỷ niệm 50 năm chiến thắng Điện Biên Phủ (07/5/1954 - 07/5/1994).
Hai nhân vật chính trong phim là Phương (Trần Lực), một tiểu đoàn trưởng bộ đội chủ lực và Tấm (NSƯT Thu Hà), cô nữ dân quân kiêm y tá xinh đẹp luôn hết lòng vì bộ đội. Phương và Tấm là hàng xóm với nhau từ nhỏ, hai người gặp lại nhau khi cùng tham gia chiến dịch Điện Biên Phủ. Khi ấy đơn vị của Phương có nhiệm vụ tiêu diệt Cứ điểm 206 - cứ điểm bảo vệ sân bay Mường Thanh.
 |
| Phim "Hoa ban đỏ" . (Ảnh chụp màn hình) |
Trong những ngày cuối cùng của chiến dịch, khi chỉ huy cuộc chiếm lĩnh Cứ điểm 206 Phương bị trọng thương và được đưa đến bệnh viện quân y nơi Tấm làm việc, ở đây Phương được Tấm – người luôn thầm yêu anh hết lòng chăm sóc. Khi vết thương đã lành, Phương tạm biệt Tấm để trở lại đơn vị, cuộc chia tay của họ diễn ra ở một cánh rừng nở đầy hoa ban đỏ.
Ngày chiến thắng, Tấm đã chạy đi khắp cánh đồng Mường Thanh mà không tìm được Phương, quanh cô chỉ có tiếng hát quân hành của bộ đội mừng thắng trận. Bộ phim cũng khiến khán giả rơi nước mắt với cảnh một đơn vị khi ra đi còn nguyên quân số mà chỉ qua một đêm đã hy sinh gần hết, hay cảnh anh thương binh bị thương ở đầu đang gào thét xung phong rồi bỗng ngoan như đứa trẻ con ngồi chơi bắn bi với Tấm. Những hy sinh, mất mát và đau thương trong chiến tranh được khắc họa một cách nhẹ nhàng mà sâu sắc. Và trên hết là ý chí kiên cường, bất khuất quyết chiến tới cùng của quân và dân ta trong trận đánh lịch sử này.
Khác với những phim đề tài chiến tranh khác, “Hoa ban đỏ” có một cách làm độc đáo vì không quá tập trung những hình ảnh trận mạc, chết chóc hay thương tật mà khai thác những khoảng lặng thời chiến như những lần mọi người cùng hát với nhau trong giờ giải lao, cảnh văn công lên tận chiến trường biểu diễn động viên tinh thần bộ đội, cảnh đào hầm thầm lặng và ngột ngạt trong đêm, những câu chuyện tình yêu nhẹ nhàng...
2. Điện Biên Phủ - "Cuộc chiến giữa hổ và voi"
“Điện Biên Phủ - Cuộc chiến giữa hổ và voi” là bộ phim tài liệu của đạo diễn người Pháp Daniel Roussel. Ông là phóng viên thường trú của Pháp ở Việt Nam trong nhiều năm và nhờ đó đã có nhiều cơ hội tiếp xúc với Đại tướng Võ Nguyên Giáp. Ông đã xây dựng phim này trong 15 năm 1991-2006. Phim được Đài Truyền hình Việt Nam mua bản quyền và phát sóng vào dịp kỷ niệm 55 năm chiến thắng Điện Biên Phủ tháng 5/2009.
Phim tái hiện những diễn biến trên chiến trường Điện Biên Phủ năm xưa, nơi quân và dân Việt Nam đã chiến đấu dũng cảm và giành thắng lợi trước thực dân Pháp xâm lược. Đồng thời khắc họa vai trò quyết định của Đại tướng Võ Nguyên Giáp trên chiến trường Điện Biên Phủ, qua đó không chỉ đem lại độc lập cho các nước Đông Dương, mà còn cổ vũ tinh thần cho phong trào giải phóng dân tộc trên toàn thế giới.
 |
| Phim "Điện Biên Phủ - Cuộc chiến giữa hổ và voi”. (Ảnh chụp màn hình) |
Trong phim, Daniel không chỉ nói về một con người với một nhãn quan quân sự tuyệt vời, một sự dũng cảm hiếm có trước những trách nhiệm chính trị nặng nề mà còn khắc hoạ về chân dung một con người bình dị, dễ gần và đặc biệt hài hước.
Đạo diễn Daniel Roussel từng là phóng viên thường trú của tờ báo cánh tả Pháp L’Humanite (Nhân đạo) tại Việt Nam trong giai đoạn 1980-1986, trước khi trở thành nhà làm phim. Ông đã có nhiều dịp tiếp xúc, trò chuyện với Đại tướng, cùng Đại tướng đi công tác tại nhiều vùng trên cả nước, gặp gỡ các cựu chiến binh năm xưa. Từ những cuộc phỏng vấn, ghi hình đó, đạo diễn Daniel Roussel đã làm nên một bộ phim chân thực, khách quan, nêu bật được tài năng cũng như phẩm cách của Đại tướng.
3. Ký ức Điện Biên
“Ký ức Điện Biên” (đạo diễn Đỗ Minh Tuấn) do Hãng phim truyện Việt Nam sản xuất vào năm 2004, là bộ phim kỷ niệm 50 năm chiến thắng Điện Biên Phủ. Theo dự kiến ban đầu, bộ phim sẽ mang tên “Người hàng binh” theo kịch bản của tác giả Nguyễn Thị Hồng Ngát và Đỗ Minh Tuấn, về sau phim được đổi tên thành “Ký ức Điện Biên”.
Ký ức Điện Biên được tái hiện qua trí nhớ của Bạo và Bernard. Câu chuyện xuyên suốt bộ phim là cuộc gặp gỡ giữa Bernard, Bạo và Mây. Bernard là một trung sĩ thuộc đơn vị Huguette 1 trực tiếp bảo vệ sân bay Mường Thanh. Vì quá chán ghét chiến tranh và không chịu nổi khi chứng kiến cảnh đồng đội bị cưa chân mà không có thuốc mê, Bernard đầu hàng để bảo toàn mạng sống của mình. Bạo là một chiến sĩ trong đơn vị bộ đội, anh được lệnh dẫn Bernard về hậu phương để khai thác thông tin.
Dọc đường đi, Bernard bị thương trong một trận rải bom của quân Pháp. Cả hai tình cờ gặp được Mây là một y tá trong đơn vị dân công đang tải gạo lên chiến trường. Vì muốn nhanh chóng trở về đơn vị, Bạo đã nhờ Mây đi cùng mình để chăm sóc cho Bernard. Câu chuyện trở nên rắc rối khi Bernard đột ngột muốn quay lại chiến trường để khai thêm thông tin giúp quân ta chiếm sân bay Mường Thanh vì trên đường đi Bernard đã thấy rất cảm phục khi quân và dân ta sẵn sàng chiến đấu, hy sinh tới cùng vì độc lập.
 |
| Cảnh trong phim "Ký ức Điện Biên". (Ảnh: vtc.vn) |
Kéo theo sự trở về của Bernard là hàng loạt những hiểu lầm, những sự đau khổ của Bạo trong tình yêu đầu đời thầm lặng với Mây. Nhưng, vượt lên hết tất cả những tình cảm cá nhân ấy, họ vẫn chiến đấu và sẵn sàng hy sinh vì ngày toàn thắng.
Được đánh giá là bộ phim hay về chiến dịch Điện Biên Phủ, Ký ức Điện Biên hấp dẫn khán giả ở sự đan xem giữa ký ức và hiện tại, sự kết hợp khéo léo giữa hồi tưởng quá và mong ước tương lai. Những cảnh chiến đấu được đặc tả một cách chân thực, sống động. Khán giả có thể cảm nhận rõ ràng sự nguy hiểm, hy sinh của bộ đội trong những trận đánh giáp lá cà khi giữa quân ta và quân Pháp chỉ cách nhau cái hào vài mét hay trực tiếp đối mặt. Khán giả cũng có thể cảm nhận vẻ đẹp đặc trưng của vùng đất Điện Biên với màu trắng tinh khiết của hoa ban hay vị ngọt thanh của hoa dong riềng.
Bên cạnh những hình ảnh đậm chất chiến tranh như những hào bốt, những tiếng bom đạn, cảnh chiến đấu hay những xác chiến la liệt trên thực tế chiến trường, khán giả còn thấy được khao khát hòa bình qua điệu múa cầu hồn hay hình ảnh những người lính Pháp hóa thành những con bồ câu trắng trong trí tượng tượng của Bernard.
4. Đường lên Điện Biên
Đường lên Điện Biên của đạo diễn Bùi Tuấn Dũng là phim kỷ niệm 60 năm chiến thắng Điện Biên Phủ. Đây là bộ phim dài tập đầu tiên nói về chiến thắng lịch sử này. 25 tập phim truyền hình Đường lên Điện Biên (kịch bản: Lê Ngọc Minh - Khuất Quang Thụy - Bùi Tuấn Dũng) là câu chuyện từ năm 1954 với những chàng vệ quốc quân hào hoa rời thủ đô đi kháng chiến và những cô dân công hỏa tuyến xinh đẹp, nết na. Tình yêu và lửa đạn, máu và nước mắt được thể hiện lãng mạn mà bi tráng, thấm đẫm và trải dài xuyên suốt từ tập đầu đến cảnh kết thúc bộ phim.
 |
| Cảnh trong phim "Đường lên Điện Biên". (Ảnh: vtv.vn) |
Đường lên Điện Biên chủ yếu xoay quanh hành trình của một tiểu đoàn 5 – tiểu đoàn bộ binh chủ lực trong chuyến hành quân xuyên Tây Bắc để tham gia chiến dịch Điện Biên Phủ. Song song với họ là chuyến đi của 500 cô gái dân công.
Phim được đầu tư kỹ lưỡng về bối cảnh, phục trang và đạo cụ. Là một bộ phim chiến tranh, nhưng đạo diễn Bùi Tuấn Dũng không chỉ khai thác về những cảnh chiến đấu hay sự khốc liệt của cuộc chiến mà còn tập trung và những khoảng lặng, những câu chuyện tình lãng mạn. Hai cặp đôi chính tạo nên sự lãng mạn ấy là Hào - Diên và Hùng - Hà.
Chuyện tình của Hào và Diên là chuyện tình giữa anh bộ đội liên lạc đẹp trai, đa tài và cô gái bản Pía xinh đẹp, dịu dàng, cũng là một biểu trưng cho tình cảm quân dân. Chuyện tình của Hùng và Hà là chuyện tình giữa người chiến sĩ kiên trung và cô thanh niên xung phong can đảm, cũng là biểu trưng cho sự gắn bó giữa bộ đội và dân công hỏa tuyến.