Ngày 16/10, Đoàn công tác nhóm 3 của Ban Chỉ đạo tổng kết Trung ương làm việc với TP. Hồ Chí Minh về thực tiễn triển khai công tác trên lĩnh vực văn hóa - xã hội và xây dựng con người phục vụ công tác tổng kết 40 năm thực hiện công cuộc đổi mới theo định hướng xã hội chủ nghĩa.
Chủ trì buổi làm việc có các đồng chí: Nguyễn Văn Nên, Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Thành ủy TP. Hồ Chí Minh; Nguyễn Trọng Nghĩa, Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương; Trần Hồng Hà, Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Thủ tướng Chính phủ.
 |
| Quang cảnh buổi làm việc. |
Cùng dự có các đồng chí: Phạm Văn Linh, Phó Chủ tịch Hội đồng Lý luận Trung ương; Trần Thanh Lâm, Phó Trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương; Nguyễn Sỹ Hiệp, Phó Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ; Nguyễn Hồ Hải, Phó Bí thư Thành ủy TP Hồ Chí Minh; Phan Nguyễn Như Khuê, Ủy viên Ban Thường vụ Thành ủy, Trưởng Ban Tuyên giáo Thành ủy TP Hồ Chí Minh; Dương Anh Đức, Phó Chủ tịch UBND TP Hồ Chí Minh; Trung tướng Lê Hồng Nam, Ủy viên Ban Thường vụ Thành ủy, Giám đốc Công an TP Hồ Chí Minh.
Làm rõ vấn đề lý luận và thực tiễn, từ nhận thức tới hành động
Phát biểu định hướng tại buổi làm việc, đồng chí Nguyễn Trọng Nghĩa, Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương nhấn mạnh, TP Hồ Chí Minh là trung tâm kinh tế, văn hóa, khoa học kỹ thuật quan trọng của cả nước đang ngày càng hội nhập và phát triển nhanh về kinh tế - xã hội, trong đó hoạt động văn hóa, nghệ thuật của Thành phố ngày càng phong phú và đa dạng, tạo ra bức tranh sinh động, nhiều màu sắc, làm nổi bật những giá trị văn hóa, con người Việt Nam nói chung, con người Thành phố nói riêng trong sự nghiệp xây dựng và phát triển Thành phố.
 |
Đồng chí Nguyễn Trọng Nghĩa, Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương
phát biểu tại buổi làm việc. |
Nhằm tổng kết một số vấn đề lý luận và thực tiễn về công cuộc đổi mới theo định hướng xã hội chủ nghĩa trong 40 năm qua trên lĩnh vực văn hóa - xã hội - con người, đồng chí gợi mở một số vấn đề để các đại biểu tham dự buổi làm việc có những trao đổi, làm rõ như: Sự phát triển nhận thức của Đảng bộ Thành phố về phát triển văn hóa, xã hội và xây dựng con người Việt Nam từ 1986 đến nay (tập trung vào 10 năm gần đây). Trong đó, đặc biệt là xây dựng, hoàn thiện các chủ trương, cơ chế, chính sách giải quyết các vấn đề văn hóa, xã hội và xây dựng con người. Đồng thời, đánh giá thực trạng việc thực hiện nhiệm vụ phát triển văn hóa, xã hội và xây dựng con người, đánh giá về thành tựu, hạn chế, nguyên nhân, dự báo bối cảnh mới, phương hướng, quan điểm, mục tiêu đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045, đề xuất, kiến nghị, định hướng giải pháp và khâu đột phá.
Đồng chí Nguyễn Trọng Nghĩa nhấn mạnh, tổng kết, đánh giá phải có trọng tâm, trọng điểm, bảo đảm tính khoa học, không rơi vào chủ nghĩa kinh nghiệm, bảo đảm khách quan, nhìn thẳng sự thật, đánh giá đúng sự thật. Đồng thời, phát huy trí tuệ của toàn Đảng, toàn dân, toàn quân, bảo đảm dân chủ, lắng nghe ý kiến nhân dân, khơi dậy và lan tỏa ý chí khát vọng của Đảng, của nhân dân về xây dựng đất nước giàu mạnh, phồn vinh, văn minh…
Đồng chí cũng yêu cầu đối với những vấn đề đã chín, đã rõ, đã được thực tiễn chứng minh là đúng, cần chú ý đưa ra các kết luận để khẳng định, làm cơ sở cho việc hoàn thiện lý luận, xây dựng chủ trương, đường lối của Đảng.
Từ những bài học, kinh nghiệm, giải pháp của Thành phố có thể áp dụng cho cả nước
Tại buổi làm việc, các đại biểu cũng đã có những kiến nghị mong muốn Thành phố làm rõ hơn nữa những nội dung trong báo cáo, đặc biệt là thực trạng và phương hướng phát triển văn hóa số phù hợp với chuyển đổi số, kinh tế số đang phát triển mạnh mẽ hiện nay.
Phát biểu tại hội nghị, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà đánh giá cao những kết quả đạt được của TP Hồ Chí Minh trong việc phát triển văn hóa, xã hội và xây dựng con người.
Đồng chí Trần Hồng Hà đề nghị Thành phố với vai trò đầu tàu về kinh tế, xã hội của cả nước cần nghiên cứu sâu các chính sách văn hóa, xã hội, đào tạo con người, từ đó có những bài học, kinh nghiệm, giải pháp mới áp dụng cho cả nước.
Tiếp thu các ý kiến của các đại biểu tại buổi làm việc, đồng chí Nguyễn Văn Nên, Bí thư Thành ủy TP Hồ Chí Minh cho biết Đảng bộ TP Hồ Chí Minh nhận thức rõ vai trò, vị trí, tầm quan trọng của việc phát triển văn hóa, xã hội, xây dựng con người đồng bộ với việc phát triển kinh tế.
Những thành tựu ở các lĩnh vực kinh tế, xã hội trong 40 năm qua của TP Hồ Chí Minh không kể hết, nhưng chắc chắn trong các thành tựu đó nổi bật lên những thành quả về văn hóa, xã hội và xây dựng con người. Mặc dù đạt được những thành tựu to lớn đó, nhưng trong quá trình phát triển, thực tiễn cho thấy còn nhiều vấn đề về phát triển văn hóa, xã hội, xây dựng con người mà Thành phố làm chưa đạt như kỳ vọng, chưa ngang tầm với phát triển kinh tế; còn nhiều vấn đề bất cập, giải pháp và kết quả đầu tư chưa tương xứng với vai trò của Thành phố.
Đồng chí Bí thư Thành ủy cho biết, Thành phố đã đề ra phương hướng, nhiệm vụ, giải pháp phát triển văn hóa - xã hội, con người trong giai đoạn tới.
“Mảnh đất này cũng là nơi hội tụ văn hóa của 54 dân tộc anh em trong nước, nơi có nhiều sắc thái văn hóa của nhiều quốc gia trên thế giới. Đồng thời, đây cũng là một trung tâm kinh tế văn hóa đặc trưng, truyền thống đoàn kết, nhân ái, nghĩa khí hào sảng, năng động, sáng tạo được hình thành hàng trăm năm qua”, đồng chí Nguyễn Văn Nên chia sẻ.
 |
| Đồng chí Nguyễn Văn Nên chia sẻ tại buổi làm việc với đoàn khảo sát. |
Vì vậy, Bí thư Nguyễn Văn Nên mong muốn các cấp trong quá nghiên cứu ở lĩnh vực này cần quan tâm đến hệ giá trị văn hóa xuyên suốt chặng đường phát triển của Thành phố, xây dựng văn hóa, con người Thành phố theo hướng văn minh, hiện đại, nghĩa tình, hội nhập quốc tế nhưng vẫn phải giữ được cốt cách, bản sắc vốn có từ thời cha ông đi mở cõi.
Tiếp tục đề xuất giải pháp đột phá nhằm phát triển văn hóa, xã hội, xây dựng con người Việt Nam
Phát biểu kết luận tại buổi làm việc, đồng chí Nguyễn Trọng Nghĩa nhấn mạnh, các ý kiến phát biểu cơ bản đã góp phần làm rõ thêm nhận thức của Đảng bộ Thành phố về phát triển văn hóa, xã hội và xây dựng con người Việt Nam, đồng thời đã bổ sung, nhấn mạnh thêm nhiều vấn đề khác, nhất là những điểm nghẽn trong nhận thức, phân tích, làm rõ hơn thực trạng thực hiện nhiệm vụ phát triển văn hóa, xã hội và xây dựng con người Việt Nam trong quá trình đổi mới trên địa bàn Thành phố cũng như dự báo bối cảnh mới trong nước, quốc tế và những vấn đề đặt ra. TP Hồ Chí Minh đã mạnh dạn đề xuất một số quan điểm mới và các định hướng giải pháp, kiến nghị về giải quyết các vấn đề phát triển văn hóa, xã hội và xây dựng con người Việt Nam trong bối cảnh mới.
Theo đồng chí Nguyễn Trọng Nghĩa, phát triển văn hóa, xã hội và xây dựng con người Việt Nam là chủ trương lớn, thống nhất, xuyên suốt của Đảng ta. Trong các phát biểu của đồng chí Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng luôn thể hiện rất sâu sắc về chủ trương này. Đồng chí đã nhắc lại phát biểu của đồng chí Tổng Bí thư tại Hội nghị Văn hóa toàn quốc triển khai thực hiện Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng (24/11/2021): “Văn hóa là nền tảng tinh thần của xã hội, vừa là mục tiêu, vừa là sức mạnh nội sinh, động lực quan trọng để phát triển đất nước; xác định phát triển văn hóa đồng bộ, hài hòa với tăng trưởng kinh tế và tiến bộ là một định hướng cơ bản của quá trình xây dựng chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam, thể hiện tính ưu việt của chế độ ta”.
Hay như trong bài viết Một số vấn đề lý luận và thực tiễn về chủ nghĩa xã hội và con đường đi lên chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam (15/5/2021), đồng chí Tổng Bí thư nhấn mạnh “Một đặc trưng cơ bản, một thuộc tính quan trọng của định hướng xã hội chủ nghĩa trong kinh tế thị trường ở Việt Nam là phải gắn kinh tế với xã hội, thống nhất chính sách kinh tế với chính sách xã hội, tăng trưởng kinh tế đi đôi với thực hiện tiến bộ và công bằng xã hội ngay trong từng bước, từng chính sách và trong suốt quá trình phát triển”.
Về nhân tố con người, đồng chí Tổng Bí thư nêu rõ: “Chúng ta xác định con người giữ vị trí trung tâm trong chiến lược phát triển; phát triển văn hóa, xây dựng con người vừa là mục tiêu, vừa là động lực của công cuộc đổi mới”. Đồng thời khẳng định: “Chính sách xã hội là chính sách đối với con người, vì con người, thể hiện bản chất tốt đẹp của chế độ ta”; “Xây dựng và thực hiện chính sách xã hội phải luôn lấy con người làm trung tâm”.
 |
| Tại buổi làm việc đã có nhiều ý kiến trao đổi, đề xuất giải pháp để phát triển văn hóa, xã hội, con người trong xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa. |
Từ thực tiễn của Thành phố cũng như dự báo tình hình trong nước và thế giới, từ những dấu mốc trên chặng đường phát triển của Thành phố, đặc biệt là sau nửa thế kỷ đất nước thống nhất, đồng chí Trưởng ban Tuyên giáo Trung ương mong muốn sau buổi làm việc hôm nay, chúng ta tiếp tục nghiên cứu để không ngừng đổi mới tư duy, nhận thức sâu sắc hơn về ý nghĩa, tầm quan trọng của lĩnh vực văn hóa, xã hội, con người trong xây dựng, phát triển đất nước và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa. Tiếp tục suy nghĩ, tìm tòi, đề xuất, hiến kế những giải pháp đột phá, cách làm sáng tạo nhằm phát triển văn hóa, xã hội, xây dựng con người TP Hồ Chí Minh nói riêng và cả nước nói chung.
"TP Hồ Chí Minh cùng cả nước, cả nước cùng với TP Hồ Chí Minh. Chính vì vậy, tôi mong muốn TP Hồ Chí Minh sẽ nghiên cứu có những chính sách để tạo ra các thành tựu đột phá về văn hóa, xã hội và xây dựng con người, hướng tới chào mừng 50 năm ngày thống nhất đất nước", đồng chí Nguyễn Trọng Nghĩa nhấn mạnh.
TP Hồ Chí Minh đã đạt nhiều thành tựu nổi bật về văn hóa, xã hội
Báo cáo tại buổi làm việc, đồng chí Phạm Đức Hải, Phó Trưởng ban Tuyên giáo TP Hồ Chí Minh cho biết, trong thời gian qua, Thành ủy TP Hồ Chí Minh đã luôn bám sát chủ trương, nghị quyết của Đảng về xây dựng, phát triển văn hóa con người Việt Nam và thực tiễn phát triển của TP Hồ Chí Minh để lãnh đạo, chỉ đạo về xây dựng, phát triển văn hóa và con người Thành phố.
Trong suốt quá trình gần 40 năm thực hiện công cuộc “Đổi mới”, văn kiện các kỳ Đại hội đại biểu Đảng bộ Thành phố từ năm 1986 đến nay cho thấy nội dung, phương thức lãnh đạo của Thành ủy về xây dựng, phát triển văn hóa và xây dựng con người Thành phố luôn chú trọng giữ gìn phát huy các giá trị văn hóa truyền thống, tiếp thu có chọn lọc văn hóa của thế giới phù hợp với truyền thống văn hóa dân tộc; phát triển nhưng luôn giữ gìn, phát huy các giá trị văn hóa truyền thống, hệ giá trị văn hóa gia đình và các chuẩn mực con người Việt Nam. Chính những nhân tố đó đã tạo nên văn hóa, con người Thành phố “Đoàn kết, dũng cảm, năng động, sáng tạo, nhân ái, nghĩa tình, dám đi đầu, chấp nhận thử thách”, góp phần tạo động lực cho sự phát triển toàn diện về kinh tế - xã hội của Thành phố.
Báo cáo cũng chỉ rõ, tư duy lý luận về phát triển văn hóa Thành phố có bước phát triển khá rõ, nhận thức về văn hóa của các cấp, các ngành, trong Nhân dân ngày càng nâng lên. Phong trào xây dựng môi trường văn hóa trong từng gia đình, khu dân cư, cơ quan, đơn vị, doanh nghiệp, cộng đồng xã hội theo các tiêu chí văn minh - sạch đẹp - an toàn, kết hợp với đẩy mạnh việc học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh ngày càng được chú trọng. Phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa”, xây dựng nông thôn mới đạt nhiều kết quả tích cực. Các thiết chế văn hóa ở cơ sở tiếp tục được phát huy. Hoạt động văn hoá, lễ hội diễn ra phong phú, đa dạng. Phong trào văn nghệ quần chúng, các câu lạc bộ văn học - nghệ thuật phát triển góp phần xây dựng đời sống văn hóa ở cơ sở ngày càng đa dạng, phong phú. Nhiều di sản văn hóa vật thể, phi vật thể được bảo tồn và phát huy. Xã hội hóa hoạt động văn hóa ngày càng nhận được sử ủng hộ của xã hội.
Cùng với đó, công tác quản lý nhà nước về văn hóa, thể chế văn hóa từng bước được hoàn thiện. Đội ngũ cán bộ làm công tác văn hóa, văn nghệ có bước phát triển. Văn nghệ sĩ Thành phố được quan tâm chăm lo, tạo điều kiện phát huy quyền tự do sáng tác của mình, giao lưu và hợp tác quốc tế về văn hóa có nhiều khởi sắc, góp phần xây dựng đời sống văn hóa ở cơ sở ngày càng đa dạng, phong phú.
Công tác chăm lo cho các diện chính sách có công, đảm bảo an sinh xã hội cho người dân, nhất là những trường hợp gia đình neo đơn, có hoàn cảnh khó khăn luôn được các cấp ủy, chính quyền từ Thành phố đến cơ sở thực hiện thường xuyên, liên tục, huy động nhiều nguồn lực xã hội chăm lo đến từng cá nhân, hộ gia đình. Trong giai đoạn 2021 - 2025, thực hiện Nghị quyết Đại hội Đảng bộ Thành phố lần thứ XI, Thành phố tiếp tục đẩy nhanh tiến độ giảm nghèo, không để tái nghèo; tạo điều kiện cho người nghèo, hộ nghèo, cận nghèo tiếp cận tốt nhất các dịch vụ xã hội cơ bản nhằm cải thiện và nâng cao mức sống, điều kiện sống, chất lượng sống. Thành phố phấn đấu đến năm 2025, cơ bản không còn hộ nghèo theo chuẩn nghèo của Thành phố.
Bồi dưỡng tinh thần yêu nước, lòng tự hào dân tộc
Đồng chí Phạm Đức Hải cho biết, bên cạnh những mặt thuận lợi, Thành phố cũng đang đứng trước những thách thức. Đó là trong bối cảnh tình hình kinh tế thế giới chậm phục hồi, diễn biến phức tạp, nguy cơ gây bất ổn an ninh khu vực và hòa bình trên toàn thế giới; sự tác động từ mặt trái của kinh tế thị trường, hội nhập quốc tế; một bộ phận không nhỏ cán bộ, đảng viên suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống; sự xâm nhập ngày càng nhiều các sản phẩm phi văn hóa, độc hại gây hủy hoại đạo đức xã hội; các thế lực thù địch gia tăng thực hiện âm mưu, hoạt động “diễn biến hòa bình” trên lĩnh vực tư tưởng, văn hóa mà TP Hồ Chí Minh là địa bàn trọng điểm…
Để phát huy những kết quả tích cực đã đạt được và khắc phục những khó khăn, Thành phố đã đề ra một số nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm trong thời gian tới.
Một là, tiếp tục đẩy mạnh công tác tuyên truyền các Nghị quyết của Đảng về văn hóa văn nghệ, nâng cao nhận thức trong hệ thống chính trị, cán bộ, đảng viên và trong Nhân dân tạo sự đồng bộ và hiệu quả trong tổ chức thực hiện.
Hai là, tiếp tục đổi mới, nâng cao hiệu lực, hiệu quả phương thức lãnh đạo của Đảng, công tác quản lý nhà nước về văn hóa. Điều chỉnh và hoàn thiện cơ chế, chính sách phù hợp với tính đặc thù của văn hóa, nghệ thuật. Đẩy mạnh quá trình chuyển đổi cơ chế quản lý, tổ chức và hoạt động của các đơn vị sự nghiệp văn hóa, các hội nghề nghiệp trong lĩnh vực văn hóa theo hướng tự chủ, tự chịu trách nhiệm theo quy định của pháp luật. Tăng cường công tác thanh tra văn hóa, gắn với trách nhiệm cá nhân và tổ chức khi để xảy ra sai phạm
Ba là, tập trung công tác củng cố, sắp xếp, hoàn thiện các thiết chế văn hóa, bảo đảm cơ sở vật chất cho hoạt động văn hóa; tiếp tục đẩy mạnh chủ trương xã hội hóa hoạt động văn hóa, nghệ thuật.
Bốn là, thực hiện công tác bảo tồn, phát huy các giá trị văn hóa vật thể, phi vật thể trên địa bàn thành phố; đẩy mạnh việc học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh; đấu tranh ngăn chặn, đẩy lùi tình trạng suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống trong một bộ phận cán bộ, đảng viên, xây dựng Đảng bộ trong sạch, vững mạnh.
Năm là, tiếp tục tập trung việc chăm lo xây dựng con người Việt Nam phát triển toàn diện, trọng tâm là bồi dưỡng tinh thần yêu nước, lòng tự hào dân tộc, đạo đức, lối sống và nhân cách, có trách nhiệm với bản thân, gia đình và cộng đồng xã hội.
Sáu là, nghiên cứu từng bước triển khai hiệu quả các nội dung trọng tâm trong Chiến lược phát triển ngành công nghiệp văn hoá thành phố giai đoạn 2020 - 2030, xác lập các thương hiệu sản phẩm, dịch vụ văn hóa đặc sắc của Thành phố./.