Đẩy mạnh phổ cập tri thức, kỹ năng số cho toàn dân
Xác định khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số là động lực then chốt trong giai đoạn phát triển mới, tỉnh Tuyên Quang đã chủ động cụ thể hóa Nghị quyết số 57-NQ/TW bằng nhiều chương trình, kế hoạch đồng bộ, thiết thực. Ngày 17/7/2025, UBND tỉnh ban hành Kế hoạch số 10/KH-UBND về triển khai Tổ công nghệ số cộng đồng đến từng xã, phường, thôn, tổ dân phố.
Các tổ được ví như “cánh tay nối dài” của chính quyền, trực tiếp đưa chuyển đổi số đến tận cơ sở. Với lực lượng nòng cốt “sát dân, gần dân”, các tổ không chỉ tuyên truyền mà còn hướng dẫn người dân tiếp cận nền tảng số, dịch vụ số, từng bước hình thành kỹ năng số thiết yếu. Thành phần tham gia được xây dựng đa dạng, gồm bí thư chi bộ, trưởng thôn, công an cơ sở, đoàn viên thanh niên, đại diện các đoàn thể và những người am hiểu công nghệ, bảo đảm sự kết hợp hài hòa giữa uy tín cộng đồng và năng lực thực hành.
Tiếp nối tinh thần đó, Kế hoạch số 82/KH-UBND ngày 08/10/2025 của UBND tỉnh về triển khai phong trào “Bình dân học vụ số” đã tạo sức lan tỏa mạnh mẽ trong toàn xã hội. Nếu trước đây “Bình dân học vụ” nhằm xóa mù chữ, thì nay là xóa “mù số”, giúp người dân hiểu, biết và ứng dụng công nghệ trong đời sống hằng ngày. Cán bộ, đảng viên gương mẫu đi đầu; các tổ chức đoàn thể như Hội Phụ nữ, Đoàn Thanh niên, Hội Nông dân... trực tiếp “cầm tay chỉ việc”, hỗ trợ người dân sử dụng dịch vụ công trực tuyến, thanh toán không dùng tiền mặt, tham gia thương mại điện tử và khai thác hiệu quả các tiện ích số phục vụ sản xuất, sinh hoạt.
Đoàn thanh niên xã Yên Minh hướng dẫn người dân cài đặt phần mềm VNeID.
Lực lượng đoàn viên, thanh niên đã khẳng định rõ vai trò xung kích, tiên phong ngay từ cơ sở, kiên trì “đi từng ngõ, gõ từng nhà”, trực tiếp hướng dẫn người dân làm quen và sử dụng công nghệ số. Từ cài đặt VNeID, truy cập Cổng Dịch vụ công trực tuyến đến trang bị kỹ năng bảo vệ thông tin cá nhân trên môi trường mạng, mọi nội dung đều được truyền đạt cụ thể, dễ hiểu. Tiêu biểu là anh Nguyễn Tấn Đạt, Bí thư Chi đoàn, Tổ trưởng Tổ hỗ trợ công nghệ số thôn 3, xã Yên Minh luôn tận tâm “cầm tay chỉ việc”, giúp bà con thực hiện dịch vụ công, thanh toán không dùng tiền mặt. Nhờ đó, công nghệ số ngày càng trở nên gần gũi, thiết thực, góp phần nâng cao chất lượng cuộc sống của người dân vùng cao.
Hiệu quả của chủ trương chuyển đổi số được minh chứng sinh động tại làng Lô Lô Chải, xã Lũng Cú, khu dân cư có hơn 90% dân số là đồng bào dân tộc Lô Lô. Với vai trò Phó Bí thư Chi bộ kiêm Trưởng thôn, đồng thời là thành viên Tổ công nghệ số cộng đồng, anh Sình Dỉ Gai đã tuyên truyền, vận động bà con, nhất là các hộ kinh doanh homestay, ứng dụng công nghệ số để quảng bá, phát triển du lịch. Nhờ cách làm “mưa dầm thấm lâu”, đến nay 56/120 hộ tham gia homestay, áp dụng VNeID và nền tảng số. Đặc biệt, Lô Lô Chải được UN Tourism vinh danh là “Làng du lịch tốt nhất thế giới năm 2025”.
Ở khu vực biên giới, chuyển đổi số gắn chặt với nhiệm vụ bảo đảm quốc phòng, an ninh. Trung tá Hầu Seo Chúng, Đội trưởng Đội Kiểm soát hành chính Đồn Biên phòng Thàng Tín khẳng định, dù là xã vùng cao còn nhiều khó khăn, nhưng chuyển đổi số chính là chìa khóa mở ra cơ hội phát triển bền vững cho người dân. Với tinh thần trách nhiệm, Đảng ủy, Chỉ huy Đồn Biên phòng Thàng Tín đã chủ động phối hợp với cấp ủy, chính quyền địa phương triển khai phổ cập kỹ năng số cho đồng bào dân tộc thiểu số. Cán bộ, chiến sĩ không chỉ tổ chức học tập tập trung mà còn “đi từng nhà”, hướng dẫn người dân sử dụng nền tảng số an toàn, qua đó nâng cao dân trí số, củng cố thế trận lòng dân vững chắc nơi biên cương Tổ quốc.
Theo đồng chí Phạm Ninh Thái, Giám đốc Sở Khoa học và Công nghệ, phổ cập tri thức, kỹ năng số được xác định là nhiệm vụ trọng tâm, xuyên suốt trong lộ trình chuyển đổi số của tỉnh. Năm 2025, tỉnh phấn đấu có 80% cán bộ, công chức, viên chức và người lao động hiểu biết về chuyển đổi số; 100% học sinh, sinh viên được trang bị kỹ năng số; 50% người dân trưởng thành đạt chuẩn phổ cập tri thức, kỹ năng số trên nền tảng VNeID. Đến năm 2026, mục tiêu được nâng lên mức phổ cập toàn diện cho 100% người dân. Với vai trò cơ quan thường trực, Sở Khoa học và Công nghệ chủ trì tham mưu, hướng dẫn, theo dõi và giám sát việc triển khai. Đồng thời, Sở phối hợp chặt chẽ với các sở, ngành, địa phương, tổ chức chính trị – xã hội và doanh nghiệp tổ chức “Ngày hội toàn dân học tập số”, các lớp học cộng đồng, tập huấn kỹ năng, khóa học trực tuyến; đẩy mạnh ứng dụng công nghệ số, trí tuệ nhân tạo để cá nhân hóa nội dung học tập, phù hợp với từng nhóm đối tượng.
Có thể khẳng định, việc triển khai Nghị quyết số 57-NQ/TW tại Tuyên Quang đã đưa chủ trương lớn của Đảng về đột phá phát triển khoa học, công nghệ và chuyển đổi số đi vào chiều sâu, lan tỏa mạnh mẽ trong thực tiễn. Từ các văn kiện, nghị quyết, chuyển đổi số đã được cụ thể hóa bằng những việc làm thiết thực, gần dân thông qua phong trào “Bình dân học vụ số”. Với phương châm “đi từng ngõ, gõ từng nhà”, đội ngũ cán bộ, đảng viên kiên trì phổ cập tri thức, kỹ năng số cho người dân, nhất là ở vùng cao, vùng sâu, vùng biên giới, tạo nền tảng quan trọng để người dân chủ động tham gia vào môi trường kinh tế số, xã hội số trong thời gian tới.
Biên tập viên Cổng TTĐT tỉnh
