Thúc đẩy chuyển đổi số với "chợ thanh toán không tiền mặt"

Từ năm 2022, tỉnh Tuyên Quang đã triển khai mô hình Chợ 4.0 với sự đồng hành của Viettel và VNPT Tuyên Quang – Hà Giang, tạo bước chuyển mạnh mẽ trong hoạt động thương mại truyền thống. Mô hình nhanh chóng phát huy hiệu quả tại các chợ An Phú, Tam Cờ, Phan Thiết, chợ đêm Phương Độ và các chợ phiên Đồng Văn, Mèo Vạc... Đáng chú ý, ngay cả những khu chợ vùng đồng bào dân tộc thiểu số, nơi từng được coi là khó triển khai thanh toán không tiền mặt đến nay cũng thích ứng rất nhanh. Nhờ sự hỗ trợ sát sao của chính quyền và đơn vị viễn thông, Chợ 4.0 đã trở thành nền tảng quan trọng, góp phần thúc đẩy chuyển đổi số trong lĩnh vực thương mại của tỉnh.

Người tiêu dùng sử dụng điện thoại quét mã QR để thanh toán nhanh chóng, tiện lợi tại chợ Tam Cờ, phường Minh Xuân.

Ngày nay, chiếc điện thoại thông minh tích hợp mã QR đã trở thành “trợ thủ” đắc lực của nhiều tiểu thương. Chỉ với vài thao tác trên điện thoại, khách quét mã QR để thanh toán trong vài giây, không còn cảnh đếm tiền lẻ, không lo nhầm lẫn hay rủi ro mang nhiều tiền mặt, điều mà trước đây nhiều tiểu thương luôn trăn trở. Bà Bùi Thị Khánh Vân tiểu thương chợ Phan Thiết, phường Minh Xuân chia sẻ: “Ban đầu tôi ngại lắm, tưởng khách truyền thống không quen. Nhưng giờ có QR, thao tác nhanh hơn, an toàn hơn hẳn, ai cũng hài lòng.” 

Tinh thần chuyển đổi số cũng lan tỏa mạnh mẽ tại chợ Thái Hòa. Chị Nguyễn Thị Thương, tiểu thương kinh doanh quần áo rất phấn khởi khi người tiêu dùng chỉ việc quyét mã QR thanh toán nhanh lại bảo mật. Gần như tiểu thương nào ở chợ cũng cài đặt thanh toán điện tử, không thua gì siêu thị.

Chuyển đổi số khi đi chợ mang đến trải nghiệm hoàn toàn mới cho người mua. Chị Chu Thị Linh ở Tổ 2, xã Mèo Vạc mỗi lần đi chợ trung tâm xã mua rau, thịt, quần áo hay đồ tạp hóa, chị chỉ cần quét mã QR để chuyển khoản, không phải mang nhiều tiền mặt. Trên điện thoại, chị còn dễ dàng thanh toán tiền điện, nước và mua sắm online... Mọi giao dịch đều nhanh chóng, an toàn, phù hợp với xu thế tiêu dùng hiện đại.

Chuyển đổi số được xác định là một trong ba đột phá chiến lược trong Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh Tuyên Quang lần thứ I, nhiệm kỳ 2025 – 2030. Sự chuyển mình của các chợ truyền thống, nơi gắn bó mật thiết với nhịp sống của người dân, chính là một trong những minh chứng cho quyết tâm thực hiện đột phá chiến lược của tỉnh. Việc tiểu thương tích cực tiếp cận công nghệ không chỉ nâng cao hiệu quả kinh doanh của họ, mà còn góp phần hình thành môi trường thương mại an toàn, minh bạch, phù hợp với xu thế kinh tế số toàn cầu. Để đưa Chợ 4.0 vận hành hiệu quả, các Tổ công nghệ số cộng đồng đóng vai trò then chốt. Họ đến từng quầy hàng, phát tờ rơi, hướng dẫn tiểu thương tải ứng dụng, quét QR, kiểm tra quy trình thanh toán và đặc biệt là giải thích rõ lợi ích thực tế. Bên cạnh đó, đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức tại địa phương cũng được yêu cầu đi đầu trong sử dụng thanh toán số, tạo sức lan tỏa mạnh mẽ trong cộng đồng.

Nhân viên Viettel Tuyên Quang hướng dẫn tiểu thương sử dụng ứng dụng Viettel Money thực hiện giao dịch không dùng tiền mặt. 

Thực tế, hàng nghìn tiểu thương đã được tập huấn kỹ năng số, cấp mã QR và thực hành trực tiếp các hình thức thanh toán không tiền mặt. Nhờ sự hỗ trợ của WiFi, mạng 4G và các nền tảng mạng xã hội, nhiều tiểu thương còn mạnh dạn livestream giới thiệu sản phẩm, “chốt đơn” qua nền tảng số như Facebook, Postmart, YouTube, TikTok… mở ra hướng kinh doanh mới kết hợp giữa bán hàng trực tiếp và trực tuyến ngày tại gian hàng. Đây cũng là tiền đề giúp nâng cao doanh thu, mở rộng khách hàng và khẳng định hiệu quả của thương mại điện tử đối với sản phẩm nông nghiệp và hàng hóa địa phương.

Phó Giám đốc Sở Công Thương Lộc Kim Liễn khẳng định, mô hình Chợ 4.0 không chỉ giảm rủi ro giao dịch tiền mặt, tăng tính minh bạch mà còn góp phần xây dựng hệ sinh thái thương mại điện tử ngay từ các chợ truyền thống, nơi có tác động sâu rộng đến đời sống dân sinh. Việc tiểu thương chuyển đổi số giúp tăng doanh thu, thu hút khách hàng trong và ngoài tỉnh, đồng thời nâng cao hình ảnh về một môi trường thương mại văn minh và hiện đại. Thời gian tới, Sở Công Thương tiếp tục phối hợp với các sở, ngành, đơn vị liên quan triển khai phần mềm giao dịch, tăng cường truyền thông nâng cao nhận thức của tiểu thương và người dân, đồng thời nhân rộng mô hình chợ 4.0 trên toàn tỉnh. Mục tiêu là giúp người dân từ thành thị đến nông thôn đều có thể giao thương thuận tiện, không bị giới hạn bởi khoảng cách địa lý hay rào cản công nghệ.

Trong bối cảnh chuyển đổi số đang lan tỏa trên mọi lĩnh vực, sự thay đổi của các chợ truyền thống không chỉ mang ý nghĩa kinh tế, mà còn thể hiện tinh thần đổi mới mạnh mẽ của người dân. Đây sẽ là nền tảng quan trọng để thương mại số phát triển rộng khắp, đưa Tuyên Quang trở thành điểm sáng trong hành trình chuyển đổi số quốc gia – nơi công nghệ và truyền thống cùng hòa nhịp, tạo nên những giá trị mới cho cộng đồng và cho tương lai kinh tế số bền vững.

Biên tập viên Cổng TTĐT tỉnh