Sơn La: Bức tranh thiên nhiên kỳ vỹ

Trong hành trình trải nghiệm Sơn La, điểm đến đầu tiên tại huyện Vân Hồ, một huyện tách ra từ huyện Mộc Châu năm 2013, gồm 14 xã có địa hình cao nguyên, núi rừng, đèo dốc hùng vĩ. Cảnh quan nơi đây có thung lũng, thảo nguyên bao la, rừng già Xuân Nha, đồi chè Shan Tuyết cổ thụ, hồ sông Ðà, thác Tạt Nàng, suối nước nóng Chiềng Yên, hang mộ Tạng Mè, thác Chiềng Khoa... nền văn hoá ở Vân Hồ đặc sắc thể hiện qua hệ thống các phong tục, tập quán, tín ngưỡng, các lễ hội lâu đời của đồng bào các dân tộc Thái, Dao, H’Mông…

Ở Vân Hồ không khó để tìm các điểm dịch vụ lưu trú (homestay) tại các bản, làng như bản Hua Tạt (xã Vân Hồ), bản Bướt (xã Chiềng Yên), bản Phụ Mẫu, Nà Bai, Lóng Luông (xã Lóng Luông), Thín (xã Xuân Nha), Suối Lìn… sức hấp dẫn của mô hình dịch vụ homestay giúp khách có thể tham quan, trải nghiệm một cách gần gũi, giao hoà với môi trường thiên nhiên từ những mái nhà sàn truyền thống, đến những mảnh vườn xanh tươi, hay trong cách đón tiếp khách thân mật như đón người thân đi xa trở về…

Điểm nhấn trong hoạt động du lịch tại các điểm dịch vụ lưu trú ở hai huyện Vân Hồ và Mộc Châu là tập trung khai thác, giới thiệu với du khách những giá trị văn hoá bản địa. Những mảng mầu văn hoá của đồng bào các dân tộc được tập trung khai thác gồm: Các phong tục tập quán lâu đời, các hoạt động dân gian như múa xòe Thái, ném Pao, thêu thổ cẩm truyền thống, múa khèn, hát dân ca cổ, cùng săn mây suối Bon, hang Kia để tạo sức hấp dẫn với du khách.

Phát triển du lịch homestay gắn kết với văn hoá truyền thống là một hướng làm du lịch ở Vân Hồ.

Thăm homestay gia đình Tráng A Chu, bản Hua Tạt (xã Vân Hồ), được biết ở thời điểm thuận lợi gia đình anh có thể đón tới 400 - 500 lượt du khách/tháng. Riêng năm 2019, gia đình anh đã đón gần 7.200 lượt du khách chưa kể số khách tới đây đặt ăn không nghỉ lại. Cũng như gia đình anh Tráng A Chu, bản Hua Tạt còn có các hộ kinh doanh dịch vụ lưu trú cho khách du lịch, nổi bật là các hộ A Sếnh, A Giàng, A Thống, A Sang. Đây là những điển hình làm du lịch cộng đồng trong các bản, làng ở Vân Hồ. Mô hình du lịch cộng đồng đã giúp cải thiện đáng kể đời  sống của người dân nơi đây.

Một mảng mầu văn hoá - du lịch đậm nét khác, đó là vùng chuyên canh hơn 800 ha đào, mận tại hai xã Vân Hồ, Lóng Luông, vựa hoa quả lớn nhất của tỉnh Sơn La có năng xuất thu hoạch hơn 4.000 tấn/năm. Vào dịp cuối năm, hay mùa xuân, nhiều du khách tới đây không khỏi ấn tượng trước sắc đỏ của hoa đào, sắc trắng hoa của hoa mận, hoa mai nở rực rỡ khắp núi rừng, thung lũng hay trải dài trên những con đường dẫn về bản nhỏ, tạo nên khung cảnh trữ tình, nên thơ.

Những mùa hoa đào, hoa mận trên cao nguyên, lưu giữ hình ảnh đẹp về đất và người nơi đây, tạo một tiềm năng to lớn để khai thác các sản phẩm du lịch sinh thái, du lịch trải nghiệm. Bên cạnh những loại cây trồng chính, những năm gần đây huyện Vân Hồ đã mở rộng trồng trên 30 ha trồng dược liệu quý gồm đẳng sâm, hà thủ ô, sa nhân, đương quy... hình thành một điểm đến sinh thái hấp dẫn thu hút du khách.

Ngoài mô hình du lịch sinh thái, địa phương còn xây dựng các tua, tuyến du lịch gắn với các điểm di tích lịch sử, văn hóa tại địa bàn sáu xã: Quang Minh, Mường Tè, Song Khủa, Tô Múa, Mường Men, Chiềng Khoa. Những nơi ghi dấu lịch sử về cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp của đồng bào các dân tộc như: Nơi tổ chức Ðại hội đại biểu Ðảng bộ tỉnh Sơn La lần thứ nhất, tại bản Cóm, xã Mường Men; nơi thành lập trung đội vũ trang đầu tiên tại bản Nà Ðồ, xã Chiềng Khoa... 

Những đồng cỏ xanh ngút ngàn, một đặc trưng văn hoá tạo lên sức hấp dẫn của huyện Mộc Châu (Sơn La).

Dựa vào lợi thế thiên nhiên, nhiều hộ gia đình tại huyện Vân Hồ cải tạo các vườn đào thành điểm tham quan đặc biệt cho du khách, và phát triển loại hình du lịch cộng đồng. Từ du lịch cộng đồng đã góp phần tích cực trong việc cải tạo kinh tế hộ gia đình ở Vân Hồ. Trong chuỗi các điểm đến Vân Hồ, xã Chiềng Yên, xã Lóng Luông, xã Xuân Nha, các bản Phụ Mẫu, Nà Bai, thị trấn Mộc Châu hình thành một chuỗi các điểm đến hấp dẫn với nhiều đặc trưng văn hoá. Giúp du khách có dịp trải nghiệm sự đa dạng văn hoá, khung cảnh thiên nhiên kỳ vỹ theo cách chân thực.

Bên cạnh đó những người làm du lịch cộng đồng ở đây đề cao ý thức bảo tồn thiên nhiên, kết hợp những giá trị văn hóa truyền thống để phát triển du lịch bền vững. Một trong số đó là Vân Hồ Ecolodge đơn vị làm du lịch, tập trung khai thác các giá trị văn hoá bản địa, như múa xòe Thái, ném Pao, thêu thổ cẩm truyền thống, hát dân ca cổ, cùng săn mây suối Bon, hang Kia để tạo sức hấp dẫn, thu hút du khách.

Để vùng đất này phát triển tương xứng với tiềm năng, trở thành điểm nhấn của du lịch vùng Tây Bắc, ngày 3/5/2017, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định số 588/QĐ-TTg về phê duyệt Nhiêm vụ quy hoạch chung xây dựng Khu du lịch  quốc gia Mộc Châu, tỉnh Sơn La đến năm 2030. Theo đó, Khu du lịch quốc gia Mộc Châu có tổng diện tích tự nhiên 206.150 ha, nằm trên địa bàn 2 huyện Mộc Châu và Vân Hồ, với định hướng phát triển thành trung tâm du lịch trọng điểm gồm 3 khu: Trung tâm nghỉ dưỡng Mộc Châu; Trung tâm du lịch sinh thái Mộc Châu; Trung tâm vui chơi giải trí Mộc Châu…

Nổi tiếng với nương chè xanh, những mùa hoa nở, những đồng cỏ rộng mênh mông với đàn bò sữa thong dong gặm cỏ; màu hồng phớt cánh hoa đào, trắng tinh khôi của hoa ban, hoa mận hay nhẹ nhàng như hoa cải; mỗi loài hoa một đặc trưng riêng nhưng đều mang nét dung dị, đằm thắm như vẻ đẹp của con người và núi rừng Sơn La.