Chợ Phong lưu Khâu Vai từ khi hình thành đến nay đã trải qua hơn 100 năm, trở thành nét văn hóa đặc sắc, độc đáo của nhân dân các dân tộc huyện Mèo Vạc nói riêng và tỉnh Hà Giang nói chung. Chợ Phong lưu Khâu Vai được tổ chức duy nhất một lần vào ngày 27/3 âm lịch hàng năm.
Người đến chợ không vì mục đích mua bán mà đến chợ để gặp bạn, tìm bạn, cầu duyên, cầu phúc ở miếu Ông, miếu Bà và thưởng thức những giá trị văn hóa truyền thống của cộng đồng các dân tộc vùng Cao nguyên đá Đồng Văn.
 |
| Khai mạc Lễ hội chợ phong lưu Khâu Vai năm 2023. |
Năm nay, Lễ hội chợ Phong lưu Khâu Vai được tổ chức theo quy mô cấp huyện, diễn ra từ ngày 15 – 16/5 (tức 26 – 27/3 âm lịch) với nhiều hoạt động văn hóa đặc sắc, như: Trình diễn thổi khèn Mông; trình diễn múa kiếm của dân tộc Giáy xã Nậm Ban; múa, nhảy lửa của dân tộc Lô Lô xã Xín Cái; múa trống đồng, múa kéo nhị, điệu nhảy trên cây của dân tộc Lô Lô thị trấn Mèo Vạc; múa trống của dân tộc Giáy, thôn Nà Trào, xã Tát Ngà; hát dân ca dân tộc Nùng, xã Khâu Vai; hát đối giao duyên của dân tộc Nùng, Giáy; các trò chơi dân gian, như: Thi leo cột chinh phục tình yêu, tung còn giao duyên, đánh yến, ném pao, địu nước, bắn nỏ, giã bánh giày...
Đồng thời, du khách sẽ được tham gia các hoạt động trải nghiệm: Lễ dâng hương miếu Ông, miếu Bà; lễ cầu duyên; thưởng thức văn nghệ chợ đêm thị trấn Mèo Vạc; chụp ảnh các loài hoa tại Mê cung đá; tham quan Làng văn hóa du lịch cộng đồng dân tộc Mông, thôn Pả Vi Hạ, xã Pả Vi; đi thuyền trên sông Nho Quế ngắm hẻm Tu Sản; chinh phục tuyến đi bộ vách đá trắng Mã Pì Lèng...
 |
| Sau lễ khai mạc đã diễn ra chương trình nghệ thuật với chủ đề “Huyền thoại Khâu Vai”. |
Phát biểu tại buổi lễ, Chủ tịch UBND huyện Mèo Vạc Nguyễn Huy Sắc cho biết: Lễ hội chợ Phong lưu Khâu Vai là một bức tranh sinh hoạt văn hóa độc đáo nhất của người dân vùng cao Mèo Vạc; tôn vinh nét đẹp về mối quan hệ nhân văn giữa con người với con người; đặc biệt là tình yêu đôi lứa chân thành, trong sáng, lãng mạn. Khẳng định giá trị văn hóa tinh thần độc đáo, sự bảo tồn và phát triển của phiên chợ Khâu Vai huyền thoại, ngày 26/4/2021, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đã ban hành Quyết định số 1952 đưa tập quán xã hội và tín ngưỡng chợ Phong lưu Khâu Vai vào danh mục Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia.
Sau lễ khai mạc đã diễn ra chương trình nghệ thuật với chủ đề “Huyền thoại Khâu Vai” với nhiều tiết mục hấp dẫn, tái hiện câu chuyện tình yêu huyền thoại giữa Chàng Ba và Nàng Út, về Chợ tình Khâu Vai; thể hiện rõ những nét đẹp văn hóa truyền thống của bà con nhân dân các dân tộc trên vùng Công viên Địa chất toàn cầu UNESCO Cao nguyên đá Đồng Văn.