 |
| Cây nêu được dựng trước nhà Gươl ở trung tâm buôn làng |
Cây nêu, cột lễ thường là những cây tre và cây thân gỗ, được trang trí cầu kỳ bằng nhiều hoa văn, họa tiết với 4 màu chủ đạo là đen, trắng, đỏ, vàng. Ngoài ý nghĩa về mặt tâm linh, cây nêu, cột lễ còn có tác dụng như một điểm đánh dấu vị trí trung tâm của các lễ hội.
 |
| Cây nêu có 4 màu chủ đạo thể hiện cho ý chí của người Cơ Tu. |
Lễ cúng trong nghi thức dựng cây nêu thường diễn ra hai bước: cúng tại nhà Gươl và cúng tại vị trí dựng cây nêu với các lễ vật như lợn, gà, xôi, rượu… Tại nhà Gươl, thầy cúng cùng dân làng quây quần làm lễ cúng thần linh, sau đó di chuyển đến vị trí dựng cây nêu và cột lễ để khấn báo với Yàng về việc dựng cây nêu, mong được phù hộ có cuộc sống ổn định, mùa màng bội thu…
 |
| Lễ cúng sẽ được làm trong nhà Gươl báo cáo thần linh. |
Trước khi bắt đầu nghi lễ dựng nêu già làng là người thay mặt cho cả làng cúng,lễ báo cáo thần Yàng được dựng cây nêu.
Ngoài mâm lễ được chuẩn bị trước, những con vật chứng sinh như lợn rừng, gà rừng là linh vật không thể thiếu để dâng lên Yàng.
Trước khi chuyển sang phần hội, già làng sẽ dâng lên Yàng thần linh một chai rượu cần. Đây được coi là loại sản vật quý của người Cơ-tu làm ra, dâng lên thần linh thể hiện lòng thành của dân làng.
Âm nhạc và múa là linh hồn của di sản văn hóa Cơ-tu, là yếu tố làm nên nét đặc sắc của lễ hội truyền thống. Âm nhạc và múa không chỉ giúp đồng bào vui chơi, giải trí trong sinh hoạt cộng đồng mà còn là tín hiệu trong các nghi lễ cúng tế thần linh.
Các vũ điệu múa, điệu nhạc được thể hiện xung quanh cây nêu, cột lễ để mừng cho lễ hội thành công.
Vũ điệu tung tung za zá và nghệ thuật hát lý-nói lý của đồng bào Cơ-tu đã được đưa vào danh mục di sản văn hóa phi vật thể quốc gia. Tài sản tinh thần quý giá đó đã được đồng bào tích lũy bao đời, làm nên bản sắc văn hóa dân tộc./.