Ngân vang ca trù Ngãi Cầu

Ngãi Cầu là một ngôi làng cổ tại Việt Nam thuộc xã An Khánh, phía Nam huyện Hoài Đức, Hà Nội. Nằm cách trung tâm TP Hà Nội 15km, Ngãi Cầu lưu giữ nhiều giá trị lịch sử, văn hóa của một làng cổ với quần thể đình, chùa, lễ hội và những làn điệu dân ca. Trong đó, phải kể đến loại hình văn hóa dân gian đặc sắc - hát ca trù, bộ môn nghệ thuật lâu đời, độc đáo có ý nghĩa đặc biệt trong kho tàng âm nhạc truyền thống của Việt Nam. Hát ca trù gắn liền với các lễ hội cổ truyền, phong tục, tín ngưỡng, văn chương, âm nhạc, tư tưởng, triết lý sống của người Việt.

Ngãi Cầu được nhiều người ví như cái nôi của ca trù đất Bắc, nơi đây có nhiều thế hệ nghệ nhân đã cùng nhau gìn giữ và phát triển ca trù, người được biết đến nhiều hơn cả là cố Nghệ nhân dân gian Nguyễn Thị Chúc. Câu lạc bộ (CLB) ca trù Ngãi Cầu và CLB ca trù Hoài Đức đã được thành lập tại đây với hàng chục thành viên gồm các ca nương và kép đàn, các đêm diễn ca trù Ngãi Cầu đã góp phần lan tỏa nghệ thuật ca trù đến với đời sống cộng đồng.

Xuất phát từ lòng tự hào dân tộc, lớp lớp các nghệ nhân làng ca trù Ngãi Cầu đã dày công truyền dạy ca trù tới các thế hệ nghệ nhân trẻ, thông qua loại hình nghệ thuật này giáo giục truyền thống văn hóa dân tộc, đấu tranh với cái xấu, gìn giữ nét đẹp trong xã hội.

Có dịp thưởng thức những đêm hát cửa Đình ở làng ca trù Ngãi Cầu, công chúng cảm nhận được những nét độc đáo của di sản âm nhạc cổ xưa của dân tộc.

Các ca nương, thanh sắc vẹn toàn, được đào tạo công phu, vừa hát vừa gõ nhịp phách, kĩ thuật hát rất tinh tế, điêu luyện, nắn nót, trau chuốt từng câu, từng lời.

Kế tiếp là nhạc công chơi đàn đáy lúc luyến láy, lúc nhặt khoan, thánh thót, khi lại ngân nga hòa nhịp với giọng hát ca nương. Trong một lần trình diễn, các ca nương thường hát đủ 13 bài gồm âm ngân cao và thấp.

Những âm sắc đàn đáy trầm, đục, nhịp phách giòn vang, ca từ réo rắt của các ca nương như những cung bậc thách thức thời gian, khiến người nghe bị cuốn vào một dòng chảy tinh khiết, xa xôi.

Ca trù kết hợp nghệ thuật ca hát, nghệ thuật múa và nghệ thuật trình diễn.

Trong mạch chảy văn hóa Thăng Long - Hà Nội, nghệ thuật ca trù làng Ngãi Cầu đã góp phần thể hiện trọn vẹn những nét tinh túy của một loại hình nghệ thuật dân gian của Việt Nam.