Chiều 26/3, Cổng Thông tin điện tử Chính phủ tổ chức Toạ đàm "Số hóa hoạt động chi trả an sinh xã hội cho người dân" với sự tham dự của đại diện Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội; Bộ Công an; Lãnh đạo Vụ Thanh toán (Ngân hàng Nhà nước Việt Nam), Kho bạc Nhà nước nhằm trao đổi, thảo luận về những biện pháp đẩy mạnh số hóa chi trả an sinh xã hội trong thời gian tới.
 |
|
Đại diện các đơn vị tham gia Tọa đàm. Ảnh: ĐT
|
Chi trả an sinh xã hội sẽ giống quy trình chi trả lương
Tại tọa đàm, bà Vũ Thị Thanh Hà - Chánh Văn phòng Trung tâm Công nghệ thông tin (Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội) cho biết, đối tượng chi trả an sinh xã hội là người có công với cách mạng, đối tượng bảo trợ xã hội, hộ nghèo, hộ cận nghèo và các đối tượng yếu thế khác.
Sau khi Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định số 1813-QĐ/TTg phê duyệt Đề án phát triển thanh toán không dùng tiền mặt tại Việt Nam giai đoạn 2021-2025, Chỉ thị 21/CT-TTg về thúc đẩy chuyển đổi số trong chi trả an sinh xã hội không dùng tiền mặt, Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội đã ban hành các văn bản hướng dẫn, phối hợp với C06 triển khai tại các địa phương.
Theo đó, đơn vị đã tiến hành rà soát, làm sạch thông tin cá nhân, tích cực tuyên truyền để các đối tượng chi trả an sinh xã hội để chủ động mở tài khoản thanh toán, hỗ trợ các cụ người cao tuổi, già yếu lập tài khoản thanh toán...
Bộ phấn đấu hết năm 2024, tỷ lệ đối tượng hưởng chính sách an sinh xã hội có tài khoản đạt tối thiểu 30% trên tổng số đối tượng thuộc địa phương quản lý. Trường hợp đối tượng hưởng chính sách an sinh xã hội không đủ điều kiện mở tài khoản theo quy định và không có người ủy quyền nhận thay thì thực hiện chi trả trực tiếp qua tổ chức dịch vụ chi trả hoặc phương thức khác theo quy định.
Hiện nay, hoạt động chi trả an sinh xã hội được thực hiện thông qua công chức cấp xã từ ngày 1-10 hằng tháng tại trụ sở xã; thông qua các tổ chức dịch vụ chi trả (bao gồm các đối tượng có tài khoản thanh toán và chưa có tài khoản thanh toán; chi trả trực tiếp từ Kho bạc Nhà nước cấp huyện đến trực tiếp tài khoản đối tượng thụ hưởng.
Đề cập đến nội dung triển khai chi trả chính sách an sinh xã hội thông qua phương thức điện tử, ông Nguyễn Thế Anh - Phó Vụ trưởng Vụ Kiểm soát Chi (Kho bạc nhà nước) chia sẻ, sắp tới, Kho bạc Nhà nước thực hiện quy trình chi trả an sinh xã hội tương tự như theo quy trình chi trả lương.
Theo đó, Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội sẽ phối hợp với cơ quan công an trao đổi, xác thực thông tin chính xác về các đối tượng thụ hưởng để lập bảng thanh toán. Sau đó, Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội sẽ lập hồ sơ đề nghị thanh toán với Kho bạc Nhà nước.
Là đơn vị đầu mối triển khai xây dựng hệ sinh thái cung cấp nền tảng thanh toán điện tử trong các lĩnh vực công, an sinh xã hội,... thông qua ứng dụng định danh điện tử VNeID, thiếu tá Đào Đình Nam, Phó giám đốc Trung tâm nghiên cứu, ứng dụng dữ liệu dân cư và căn cước công dân, Trung tâm Dữ liệu quốc gia về dân cư (C06, Bộ Công an), cho biết Đề án 06 của Bộ Công an phối hợp cùng Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội thời gian qua đã tạo lập, làm sạch toàn bộ dữ liệu về an sinh xã hội với cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư. Đây chính là điều kiện quan trọng nhất để thực hiện việc chi trả an sinh xã hội đúng người, đúng đối tượng và không bị gian lận trong quá trình chi trả.
C06 đã phối hợp với Ngân hàng Nhà nước, Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội, Bộ Tài chính, cùng với UBND các địa phương đã hoàn thiện tính năng an sinh xã hội, xây dựng nền tảng thanh toán chi trả an sinh xã hội trên ứng dụng VNeID.
Cũng theo Thiếu tá Đào Đình Nam, Bộ Công an hướng đến mục tiêu cùng với các Bộ, ngành xây dựng cho tất cả công dân đều có tài khoản an sinh xã hội được xác thực với danh tính từ dữ liệu quốc gia về dân cư. Toàn bộ quy trình chi trả này luôn được đảm bảo thuận tiện, công khai, minh bạch, đúng người, đối tượng và ứng dụng được công nghệ, chuyển đổi số...
Vẫn còn nhiều rào cản
Dù có nhiều tiện ích mang lại, song bà Vũ Thị Thanh Hà thừa nhận, ngành Lao động và lực lượng Công an gặp rất nhiều khó khăn, đặc biệt trong công tác chi trả, do đối tượng quản lý khá đặc biệt. “Đó là người có công với cách mạng qua nhiều thời kỳ kháng chiến, người cao tuổi thường khó thay đổi trong quan điểm khi nhận tiền trợ cấp. Hay các đối tượng nhận bảo trợ thường không có điều kiện mua điện thoại thông minh”, bà Vũ Thị Thanh Hà dẫn chứng.
Vì thế, để đáp ứng yêu cầu chi trả không dùng tiền mặt, cán bộ ngành cùng lực lượng công an đã đi vận động đến từng gia đình, tuy nhiên gặp không ít khó khăn. “Chúng tôi đã nhận được nhiều đơn từ tập thể người có công, từ các nhóm đối tượng cần bảo trợ xã hội, với kiến nghị được nhận tiền mặt thông qua các tổ chức dịch vụ chi trả để đến các bưu cục nhận”, bà Hà nói về một trong những khó khăn thường gặp.
Theo bà Vũ Thị Thanh Hà, qua thực tế ghi nhận, tỷ lệ đối tượng không đủ điều kiện để mở tài khoản rất nhiều, đặc biệt là những người già yếu, mất khả năng kiểm soát về tinh thần, hoặc người khuyết tật không có vân tay, người chưa được cấp căn cước công dân… Đây là những khó khăn để thực hiện tỷ lệ 100% đối tượng được chi trả qua tài khoản.
Trước thực tế này, Bộ tiếp tục có những đề xuất, kiến nghị giải pháp để xử lý theo từng nhóm đối tượng. Những đối tượng nào đủ điều kiện mở tài khoản thì vận động ngay để hưởng dịch vụ chi trả qua tài khoản.
Thiếu tá Đào Đình Nam cho hay, để hoàn thiện quy trình chi trả an sinh xã hội trên ứng dụng VneID, Bộ Công an, C06 cùng với các đơn vị, địa phương đã hoàn thiện quy trình và xin ý kiến thống nhất.
Về góc độ pháp lý, hiện nay việc chi trả an sinh xã hội qua tài khoản thanh toán vẫn đang thí điểm, dự kiến sau ngày 1/7/2024 sẽ hoàn thiện và chính thức triển khai.
“Quá trình chi trả liên quan đến rất nhiều cơ quan, doanh nghiệp và các tổ chức tín dụng, tổ chức ngân hàng, do vậy phải đảm bảo về an ninh, an toàn hệ thống, cũng như bảo vệ dữ liệu cá nhân”, ông Nam nhấn mạnh.
Vai trò then chốt ở đây là ngành Lao động cùng với Bộ Công an luôn phải làm sạch, cập nhật dữ liệu về an sinh xã hội, từ đó đồng bộ với tài khoản thanh toán của ngành ngân hàng, và tất cả mọi dữ liệu đều được khớp.
Nói thêm về vấn đề phí, Phó Vụ trưởng Vụ Thanh toán (Ngân hàng nhà nước) Lê Anh Dũng khẳng định, Ngân hàng Nhà nước sẽ tiếp tục chỉ đạo các ngân hàng thương mại miễn, giảm phí mở tài khoản gắn với an sinh xã hội, giúp người dân tiếp cận dịch vụ dễ dàng hơn…/.