Tia UV được viết tắt từ thuật ngữ Ultraviolet, là tia cực tím hay tia tử ngoại. Nó cũng là một dạng sóng điện từ và có bước sóng dài hơn tia X nhưng lại ngắn hơn so với bước sóng ánh sáng. Nếu xét theo phổ thì chia tia UV thành 2 vùng chính là:
* Vùng tử ngoại chân không hay tử ngoại xạ: Bước sóng của tia UV trong khoảng từ 200 - 10nm.
* Vùng tử ngoại gần: Tia UV có bước sóng nằm trong khoảng 380 - 200nm.
Mức độ ảnh hưởng của tia UV với con người và môi trường mà chia làm 3 loại, gồm có:
* Tia UVA: Gọi là ánh sáng đen hay sóng dài và thường trong khoảng từ 380 - 315nm. Nhiều nghiên cứu cho thấy, tia UVA chiếm tỷ lệ khoảng 95 - 97% và đây là mức cao nhất so với những loại tia cực tím khác. Tia UVA là nguyên nhân chính gây lão hóa và nếp nhăn cho làn da.
* Tia UVB: Chính là sóng trung với bước sóng nằm trong khoảng 315 - 280nm. Loại tia cực tím UVB được đánh giá là có nhiều năng lượng nên có thể gây cháy nắng hay nguy hiểm hơn là ung thư da.
Tia UV gây nên nhiều tác hại đối với con người.
- Tia UV gây ung thư da: Tia UV gây tác hại nguy hiểm nhất cho con người là ung thư da. Làn da khi tiếp xúc trực tiếp với ánh sáng mặt trời quá lâu sẽ gây ung thư biểu mô và hình thành khối u ác tính. Theo thống kê thực tế, gần 90% người bệnh bị ung thư da là do tác hại UV. Một số dấu hiệu nhận biết ung thư da tiêu biểu như xuất hiện các mảng da màu đỏ bất thường, nốt ruồi, nổi các mụn cứng hay u nhỏ, bề mặt da đóng vảy và khô ráp.
- Tia UV khiến da bị cháy nắng, bỏng nắng: Da bị cháy nắng sẽ xuất hiện các vết bỏng rát, da mẩn đỏ. Nên tìm ngay phương pháp cải thiện tránh tình trạng bỏng rát ngày càng nghiêm trọng hơn.
- Tia UV làm tổn thương hệ thống miễn dịch: Khi bạn tiếp xúc quá lâu với tia UV còn gây ảnh hưởng xấu đến hệ thống miễn dịch. Cháy nắng làm thay đổi sự phân bố và chức năng của tế bào bạch cầu trong thời gian 24 giờ sau khi tiếp xúc với ánh nắng. Nếu tình trạng này lặp đi lặp lại quá nhiều sẽ gây ra tổn thương nghiêm trọng cho hệ thống miễn dịch của cơ thể.
- Tia UV gây tác hại tới mắt: Các mô sẽ bị hư hỏng nếu để tiếp xúc với tia UV ở cường độ cao. Thậm chí, gây bỏng trên bề mặt mắt hay bị viêm giác mạc ánh nắng. Nên khi ra ngoài nắng cần bảo vệ cho đôi mắt bằng cách đeo kính.
- Tia UV chính là nguyên nhân gây lão hóa da: Tia UV có thể phá hủy collagen và các mô liên kết gây ra nếp nhăn, đốm nâu và da mất dần độ đàn hồi. Một làn da rám nắng có thể không sao ở hiện tại nhưng sớm nhăn nheo và thậm chí là ung thư da.
Những cách bảo vệ da khỏi tia UV
- Hạn chế đi ra ngoài trời nắng trong thời gian từ 10 giờ sáng đến 16giờ chiều, đây là lúc các tia nắng mặt trời mạnh nhất. Nếu bắt buộc ở ngoài trời, cần ở trong bóng râm càng lâu càng tốt.
- Mặc quần áo chống nắng. Chỉ cần bạn che cơ thể nhiều nhất bạn đã loại bỏ được một phần nguy cơ da và sức khỏe bị tác động bởi ánh nắng mặt trời. Có thể mặc quần áo dài, đội mũ rộng vành, đeo kính, khẩu trang…
- Bôi kem chống nắng. Đây là cách đơn giản nhưng cực kỳ hiệu quả để bảo vệ da khỏi ánh nắng mặt trời. Chỉ số chống nắng (SPF) càng cao, bảo vệ da càng tốt. Ít nhất hãy sử dụng loại kem chống nắng có độ SPF 30.
- Để bảo vệ mắt, cần đeo kính râm, tốt nhất nên chọn loại kính có thể chống được các tia UV để bảo vệ mắt.
- Kiểm tra thường xuyên sức khỏe của làn da, nếu có bất cứ những thay đổi về kích thước, hình dạng, màu sắc của da hoặc xuất hiện những vết bớt, nốt ruồi và đốm bất thường trên da, cần tìm đến các chuyên gia da liễu ngay.