Những cơn giông ở nước ta có thể xảy ra quanh năm, đặc biệt trong thời tiết nóng ẩm nên về mùa hè giông xảy ra thường xuyên hơn, thường vào buổi chiều trên các vùng núi hay sông hồ, vùng ven biển. Trong những tháng nóng ẩm, giông có thể xuất hiện nhiều và bất thường, lại hay kèm theo gió mạnh, sấm sét nên rất nguy hiểm cho tính mạng con người. Dấu hiệu của giông dễ nhận biết bằng mắt thường là khi trời bỗng tối sầm lại, mây đen vần vũ, không khí đột nhiên mát lạnh, gió thổi mạnh rồi bỗng dưng ngừng hẳn. Nếu có tia chớp lóe trên bầu trời thì dễ có hiện tượng sét đánh. Mưa đá thường xuất hiện trong cơn giông, khi bầu trời chuyển mây đen, trời lạnh đi và có các hạt đá rơi xuống. Lốc xoáy quy mô hẹp xảy ra rất nhanh nên khi có luồng gió xoáy tạo thành chuyển động thẳng từ dưới lên nghĩa là lốc xuất hiện và cũng thường xuất hiện trước cơn giông.
 |
| Ảnh minh họa |
Ước tính mỗi năm trên thế giới có khoảng 250.000 người bị sét đánh và hàng chục nghìn người trong số đó thiệt mạng, những người sống sót cũng bị tổn thương sức khỏe nghiêm trọng. Sét cũng có thể dẫn tới hỏa hoạn, cháy rừng, làm hư hỏng các thiết bị điện. Tại Việt Nam, sét thường xuất hiện trong các cơn giông mùa hè và khiến hàng chục người chết và bị thương mỗi năm. Mưa đá với kích thước hạt đá lớn, rơi với tốc độ nhanh từ trên trời có thể gây nguy hiểm khi đi người trời, gây vỡ mái, hư hỏng mái, thiệt hại cho hoa màu. Riêng giông lốc thường gây mưa lớn gây thiệt hại cho hoa màu và gió mạnh làm hư hại nhà cửa, tốc mái, đổ cây, đổ cột điện gây nguy hiểm cho người đi đường.
Một số cách đề phòng và ứng phó:
- Thường xuyên theo dõi thông tin dự báo thời tiết để phòng tránh. Lưu ý khi có dấu hiệu cơn giông như mây đen, không khí lạnh và gió mạnh thì tìm nơi trú ẩn hoặc ở trong nhà không nên ra ngoài đường.
- Khi đang ở trong nhà hay lớp học, thì cần đóng chặt và cài cửa ra vào và cửa sổ, núp dưới các vật nặng như gầm bàn, gầm gường, đề phòng lốc xoáy.
- Nên trú ẩn vào những nơi chắc chắn, không trú ẩn ở những nơi như nhà để xe, thư viện xanh.
- Hạn chế sử dụng điện thoại trong khi có giông, sét. Trừ trường hợp rất cần thiết; tránh các chỗ ẩm ướt như phòng tắm, bể nước, vòi nước vì đó là các vật dễ bị sét đánh lan truyền.
- Ngắt các thiết bị điện để tránh bị điện giật, hỏa hoạn. Tắt cắt tạm thời các thiết bị điện.
- Không đứng gần hoặc thò đầu ra ngoài cửa sổ, cửa chính và không được ở trên nóc nhà hoặc cây cối.
- Nếu đang đi ngoài trời thấy trời nổi giông gió thì cần tìm ngay nơi tránh trú an toàn. Không chạy cùng hướng với đường đi của cơn giông lốc.
- Khi có mưa đá cần dùng cặp hoặc các vật dụng cứng che đầu và tìm ngay nơi tránh trú tại những công trình kiên cố có mái che.
- Không trú mưa dưới các gốc cây to, gò cao, và nơi có nước. Tìm nơi thấp hơn, khô ráo để tránh.
- Tránh xa các vật dụng kim loại như xe đạp, xe máy, hàng rào sắt, trạm biến áp, cột điện đường dây điện,… bởi vì chúng là những thứ thu hút sét.
- Nếu các em đang ở trên thuyền hoặc đang bơi, hay ở gần sông suối, ao hồ, kênh mương, bãi biển thì ngay lập tức vào bờ bì nước mưa là chất dẫn điện.
- Học sinh không đứng thành nhóm người gần nhau tránh sét đánh lan.
- Trong trường hợp không thể tìm nơi trú ẩn, để phòng tránh sét nên tìm chỗ khô ráo, có vị trí càng thấp càng tốt.
- Hai tay bịt tai để tránh ảnh hưởng đến thính giác. Hai bàn chụm vào nhau và nhón chân lên để giảm tiếp xúc với mặt đất và không nằm sát xuống đất.
Bên cạnh mối nguy hiểm trên, mưa đá còn có thể mang tới những mối nguy hại khác chẳng hạn mang theo độc tố, acid… Nếu đám mây được hình thành từ những vùng nước độc, môi trường không sạch, những chất bẩn trong nước mưa có thể làm hại da người, gây dị ứng, do đó trước khi sử dụng nguồn nước có nhiễm nước mưa đá, người dân nên lấy mẫu nước, mang tới các trung tâm để kiểm tra chất lượng nước.