Quyết tâm thực hiện tốt nhiệm vụ chăm sóc bảo vệ sức khỏe nhân dân
Vừa bước qua khỏi "cuộc chiến khốc liệt" với đại dịch COVID-19, các bác sĩ, thầy thuốc, cán bộ, nhân viên y tế trên cả nước lại tiếp tục phải gồng mình đối mặt với những khó khăn, vướng mắc về trong quy định về mua sắm, cơ chế tài chính… đang khiến tình trạng thiếu thuốc, máy móc, trang thiết bị y tế diễn ra ở nhiều nơi.
Tại Tọa đàm "Ngành Y vượt khó" do Cổng Thông tin Chính phủ tổ chức ngày 23/2, nhân ngày Thầy thuốc Việt Nam (27/2), thay mặt lãnh đạo Bộ Y tế, Thứ trưởng Bộ Y tế Đỗ Xuân Tuyên trân trọng cảm ơn và gửi lời tri ân tới tất cả thầy thuốc trong cả nước trong thời gian vừa qua đã không quản ngại khó khăn để thực hiện tốt công tác chăm sóc, bảo vệ sức khỏe nhân dân.
 |
| Thứ trưởng Bộ Y tế Đỗ Xuân Tuyên cho biết, hiện nay Bộ Y tế đang tập trung giải quyết các vấn đề khó khăn của ngành Y tế. Ảnh: ĐT |
Thứ trưởng Bộ Y tế khẳng định: “Trong công cuộc phòng chống dịch COVID-19, cán bộ, công nhân viên chức ngành y tế đã không quản ngại khó khăn với tinh thần chống dịch như chống giặc, lấy người bệnh là trên hết trước hết và sẵn sàng hy sinh cả tính mạng của mình để tham gia làm tốt công tác chăm sóc, bảo vệ sức khỏe nhân dân cũng như cứu sống người bệnh.
Với tinh thần như vậy, dù đứng trước nhiều khó khăn, thách thức đặt ra trước mắt, ngành Y tế quyết tâm thực hiện tốt nhiệm vụ chăm sóc bảo vệ sức khỏe nhân dân và thực hiện tốt lời dạy của Bác Hồ: Lương y phải như từ mẫu"”.
Chia sẻ về những khó khăn, vướng mắc của ngành, Thứ trưởng Bộ Y tế Đỗ Xuân Tuyên cho biết: Dựa trên báo cáo, đề nghị của các cơ sở y tế toàn quốc, ý kiến phản ánh của người dân, cũng như qua quá trình theo dõi, Bộ Y tế nhận thấy có 9 khó khăn, thách thức của ngành trong giai đoạn hiện nay.
Thứ nhất, công tác y tế của Việt Nam hiện nay đứng trước không ít khó khăn và thách thức. Trên thế giới, các quốc gia đều nhận định dịch COVID-19 chưa thể kiểm soát được hoàn toàn và vẫn xuất hiện những biến chủng mới, có nguy cơ diễn biến phức tạp và khó khăn hơn.
Khó khăn thứ hai là cùng với dịch COVID-19, xuất hiện các dịch như sốt xuất huyết, nguy cơ xâm nhập các dịch bệnh nguy hiểm mới nổi như đậu mùa khỉ, viêm gan cấp… mà chưa rõ nguyên nhân.
Cùng với đó là hệ thống y tế còn tồn tại hạn chế chưa giải quyết được quyết liệt ở giai đoạn trước và đã nảy sinh thêm những khó khăn vướng mắc, đặc biệt là sau COVID-19, ảnh hưởng trực tiếp đến công tác chăm sóc và bảo vệ sức khỏe của nhân dân.
Khó khăn thứ ba là hệ thống thể chế liên quan đến lĩnh vực y tế cơ bản đã hoàn thiện nhưng vẫn còn những bất cập nhất định và đặc biệt là những bất cập liên quan đến mua sắm, đấu thầu, liên doanh liên kết, sử dụng tài sản công.
Và có nhiều nội dung chúng ta cũng chưa thể hiện hết được quan điểm chỉ đạo tại Nghị quyết 20, 21 của Hội nghị Trung ương 6 khóa XII.
Khó khăn thứ tư là năng lực hệ thống y tế của chúng ta, nhất là hệ thống y tế cơ sở và y tế dự phòng cũng còn nhiều hạn chế. Đây là những khó khăn tiềm ẩn khi dịch COVID-19 còn diễn biến phức tạp và khó dự đoán, xuất hiện các dịch bệnh mới nổi, đặc biệt là tỉ lệ tiêm chủng ở một số địa phương, một số khu vực đồng bào dân tộc thiểu số và vùng khó khăn cũng chưa đảm bảo theo quy định.
Bên cạnh đó, tình trạng quảng cáo về tác dụng của thực phẩm chức năng chưa đúng với quy định trên môi trường mạng vẫn diễn biến phức tạp.
Khó khăn thứ năm là chất lượng công tác điều hành phục vụ người bệnh tại một số cơ sở vẫn chưa thực sự đáp ứng được yêu cầu của người bệnh.
Tình trạng quá tải tại các cơ sở khám chữa bệnh vẫn chưa được giải quyết triệt để, nhất là với các bệnh viện tuyến cuối, các bệnh viện tuyến Trung ương.
Đáng chú ý nữa là chất lượng các dịch vụ y tế ở tuyến dưới chưa được nâng lên, trong khi thói quen và tâm lý của người bệnh lúc nào cũng muốn được điều trị tuyến cao hơn. Từ đó gây tình trạng quá tải ở các bệnh viện tuyến trên.
Cùng với đó là tình trạng chênh lệch chỉ số sức khỏe như tử vong mẹ, tử vong trẻ em, suy dinh dưỡng ở các vùng… chưa được cải thiện rõ rệt, chúng ta cũng chưa phát huy được hết lợi thế của lĩnh vực y học cổ truyền của nước ta.
Khó khăn thứ sáu là về công nghiệp sản xuất trang thiết bị y tế để phục vụ nhu cầu khám chữa bệnh.
Hiện nay, năng lực sản xuất trong nước mới dừng ở mức trang thiết bị thông dụng và hàm lượng công nghệ còn thấp. Việc kiểm định trang thiết bị còn chưa được chú trọng đúng mức.
Bên cạnh đó, hệ thống xử lý nước thải bệnh viện, đặc biệt là hệ thống xử lý nước thải ở các cơ ở các cơ sở y tế tuyến tỉnh do đầu tư từ lâu nên hiện nay đã quá tải, xuống cấp nên kết quả xử lý nước thải đầu ra chưa đảm bảo được yêu cầu.
Khó khăn thứ bảy là tình trạng thiếu thuốc, vật tư trang thiết bị y tế ở một số cơ sở y tế trên toàn quốc chưa được khắc phục một cách triệt để. Rồi số lượng hồ sơ đăng ký cấp giấy đăng ký lưu hành thuốc cũng như trang thiết bị của còn tồn đọng lớn và chưa được giải quyết một cách triệt để. Và chúng ta đang phải đề nghị với Quốc hội để có giải pháp giải quyết trước mắt cũng như định hướng lâu dài để giải quyết nội dung này.
Khó khăn thứ tám là quản lý đào tạo chất lượng và nhân lực y tế chưa đáp ứng được yêu cầu thực tế và hội nhập quốc tế.
Cùng với đó là tình trạng nghỉ việc, bỏ việc của nhân viên y tế, chuyển từ hệ thống y tế công lập sang y tế ngoài công lập, đặc biệt là những cán bộ y tế có tay nghề cao, có kinh nghiệm. Đây cũng là một khó khăn, thách thức đối với ngành y tế.
Khó khăn cuối cùng là chuyển đổi số và ứng dụng công nghệ thông tin trong lĩnh vực khám chữa bệnh cũng như phòng bệnh chưa đáp ứng được yêu cầu.
Ngân sách nhà nước chi cho y tế, bảo hiểm y tế có tăng nhưng tổng chi bình quân cho đầu người vẫn còn thấp. Đặc biệt, theo thống kê của Bộ Y tế thì tỉ lệ chi tiền túi của hộ gia đình cho công tác khám chữa bệnh vẫn ở mức cao, chiếm khoảng 43% tổng chi y tế.
Rồi đầu tư bền vững cho các nhóm đối tượng được ngân sách nhà nước hỗ trợ đóng bảo hiểm y tế vẫn chiếm tỉ lệ rất lớn.
Do vậy, đối tượng tham gia bảo hiểm y tế này vẫn chưa bền vững và phương thức chi trả cho công tác khám, chữa bệnh tiến tới tính đúng, tính đủ và để hoàn thiện gói dịch vụ y tế cơ sở cũng chậm được điều chỉnh và chưa đầy đủ.
Việc đẩy nhanh tiến độ giải ngân đầu tư công để đảm bảo cho hoàn thiện cơ sở vật chất y tế, phục vụ cho chăm sóc, bảo vệ sức khỏe nhân dân cũng còn hạn chế.
“Từ nhận định 9 khó khăn, thách thức nêu trên, nhưng trong năm 2022, được sự quan tâm của Đảng, Nhà nước, Quốc hội, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, các cấp ủy Đảng, chính quyền và sự vào cuộc của nhân dân, cũng như sự nỗ lực, cố gắng vượt qua mọi khó khăn của cán bộ, nhân viên trong ngành nên ngành Y tế vẫn đạt được những kết quả đáng trân trọng.
Đó là 3 chỉ tiêu mà Quốc hội giao cho chúng ta đều hoàn thành và hoàn thành vượt mức. 13/16 chỉ tiêu Chính phủ giao cho ngành y tế đã hoàn thành, còn 3 chỉ tiêu cơ bản cũng hoàn thành.
Phải nói rằng, trong điều kiện khó khăn, thách thức như vậy nhưng ngành Y tế đã nỗ lực phấn đấu để hoàn thành cơ bản các chỉ tiêu được Quốc hội, Chính phủ giao và từng bước làm tốt hơn nữa công tác chăm sóc, bảo vệ sức khỏe của nhân dân trong tình hình mới", Thứ trưởng Đỗ Xuân Tuyên nhấn mạnh.
 |
| Nhiều máy móc hiện đại của BV Hữu nghị Việt Đức có nguy cơ dừng hoạt động vì thiếu hóa chất. Ảnh: Thanh Hằng |
Bộ Y tế đang tập trung giải quyết các vấn đề khó khăn
Thứ trưởng Bộ Y tế Đỗ Xuân Tuyên cho biết, Bộ Y tế đang tập trung giải quyết các vấn đề khó khăn nêu trên.
Thứ nhất là vấn đề thiếu thuốc, vật tư y tế ở các cơ sở y tế: Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đã chỉ đạo Bộ Y tế, Bộ Tài chính, Bộ Kế hoạch và Đầu tư, các bộ, ngành chức năng rà soát lại các văn bản liên quan để hoàn thiện thể chế về nội dung này.
Vừa qua, Bộ Y tế đã tập trung ưu tiên ban hành Nghị quyết 80 của Quốc hội. Đó là Nghị quyết hết sức quan trọng, đã giải quyết được căn cơ vấn đề cung ứng thuốc trong các cơ sở điều trị khi cho phép gia hạn đăng ký tuổi thuốc đến hết năm 2024. Bộ Y tế yêu cầu Cục Quản lý Dược rà soát và ban hành các danh mục thuốc theo Nghị quyết 80 của Quốc hội. Cục Quản lý Dược đã ban hành đợt 1 gần 10.000 giấy đăng ký lưu hành thuốc.
Về vấn đề trang thiết bị y tế, Bộ Y tế đã dự thảo Nghị định sửa đổi Nghị định 98 của Chính phủ và đang trình Chính phủ xem xét ban hành. Khi Nghị định này ban hành sẽ giải quyết được việc cung ứng trang thiết bị vật tư y tế.
Vấn đề thứ ba, Bộ Y tế đang dự thảo Nghị định sửa đổi Nghị định 146 của Chính phủ về thực hiện Luật BHYT. Bộ Y tế cùng với Bộ Tài chính, Bộ KH&ĐT cũng đã rà soát và ban hành các văn bản có liên quan đến đấu thầu, mua sắm vật tư, trang thiết bị. Đặc biệt, Bộ Y tế đã ban hành gần 50 thông tư hướng dẫn sửa đổi, bổ sung các quy định có liên quan đến mua thuốc, trang thiết bị… để đảm bảo việc cung ứng thuốc, vật tư y tế, trang thiết bị trong giai đoạn hiện nay.
Ngoài ra, Bộ Y tế tập trung giải quyết theo Nghị quyết 114 của Chính phủ với việc phối hợp với Bảo hiểm xã hội (BHXH) Việt Nam hướng dẫn về việc thanh quyết toán chi phí KCB ở các cơ sở y tế của năm 2021, với tổng kinh phí khoảng 4.500 tỷ đồng.
Hiện tại, Bộ Y tế và Bảo hiểm xã hội Việt Nam đang tiếp tục rà soát để hướng dẫn các cơ sở thanh toán nợ đọng BHYT của năm 2018, 2019, 2020, 2021. Nợ đọng này đã được cơ quan bảo hiểm thẩm tra tại các cơ sở y tế nhưng do những nguyên nhân khách quan nên chưa được thanh toán. Bộ Y tế và BHXH Việt Nam đã thống nhất rà soát để thanh quyết toán số kinh phí này cho các cơ sở y tế với tổng kinh phí khoảng 2.500 tỷ. Như vậy, nếu cả giai đoạn 2018, 2019, 2020, 2021 thanh quyết toán được tất cả cho các cơ sở y tế trên toàn quốc, thì khoảng 7.000 tỷ đồng.
Theo Thứ trưởng Tuyên, đây sẽ là nguồn lực rất lớn để các cơ sở y tế tái cấu trúc lại trong quá trình cung ứng thuốc, vật tư cũng như đảm bảo công tác chi thường xuyên để duy trì hoạt động khám chữa bệnh./.