Quang cảnh lễ khai mạc
Dự lễ khai mạc có Thứ trưởng Bộ GDĐT Phạm Ngọc Thưởng - Trưởng Ban Chỉ đạo Cuộc thi, bà Trần Thị Diệu Thuý - Phó Chủ tịch Uỷ ban nhân dân TP HCM, lãnh đạo một số vụ, cục Bộ GDĐT, lãnh đạo Sở GDĐT TP HCM, lãnh đạo Trường Đại học Tôn Đức Thắng, lãnh đạo các đơn vị dự thi và học sinh, giáo viên hướng dẫn có dự án tham gia Cuộc thi năm nay.
13 năm kiên trì, bền bỉ thắp sáng tinh thần sáng tạo của học sinh phổ thông
Cuộc thi nghiên cứu Khoa học, kỹ thuật (KHKT) cấp quốc gia học sinh trung học cơ sở và trung học phổ thông được tổ chức bắt đầu từ năm 2013 nhằm khuyến khích học sinh trung học nghiên cứu khoa học, vận dụng kiến thức để giải quyết những vấn đề của thực tiễn đời sống; tạo cơ hội để học sinh trung học giới thiệu kết quả nghiên cứu khoa học; tăng cường trao đổi, giao lưu văn hóa, giáo dục giữa các địa phương và hội nhập quốc tế.
Cuộc thi gắn hoạt động nghiên cứu khoa học của học sinh với việc đổi mới phương pháp, hình thức tổ chức dạy học, đổi mới phương pháp, hình thức đánh giá kết quả học tập của học sinh, góp phần phát triển phẩm chất, năng lực học sinh. Đồng thời cũng hình thành cho học sinh trung học tác phong khoa học, năng lực nghề nghiệp và tiềm năng khởi nghiệp góp phần thực hiện giáo dục hướng nghiệp và định hướng phân luồng học sinh trong giáo dục phổ thông.
Thứ trưởng Phạm Ngọc Thưởng phát biểu khai mạc Cuộc thi
Phát biểu khai mạc Cuộc thi, Thứ trưởng Bộ GDĐT Phạm Ngọc Thưởng nhấn mạnh: Cuộc thi năm nay được tổ chức vào thời điểm có ý nghĩa, khi cách đây 3 tháng Bộ Chính trị ban hành Nghị quyết số 57-NQ/TW ngày 22/12/2024 của Bộ Chính trị về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia. Đất nước muốn phát triển nhanh, đột phá phải là khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo; đất nước muốn phát triển bền vững phải đầu tư cho con người, cho giáo dục và đào tạo.
“Cuộc thi nghiên cứu KHKT học sinh trung học do Bộ GDĐT tổ chức 13 năm qua đáp ứng được cả 2 mục tiêu ấy”, khẳng định điều này, Thứ trưởng chia sẻ: 13 năm qua, Bộ GDĐT cùng các Sở GDĐT đã kiên trì, bền bỉ tổ chức cuộc thi, cuộc thi đã và đang đi đúng hướng Nghị quyết số 57-NQ/TW của Bộ Chính trị. 13 năm ghi dấu bằng nhiều công trình, dự án nghiên cứu khoa học phản ánh trí tuệ, sức sáng tạo của học sinh và nỗ lực của thầy cô giáo.
Với 74 đơn vị, 212 dự án dự thi, tăng 63 dự án so với năm 2024, Thứ trưởng Phạm Ngọc Thưởng cho rằng, con số này nói lên phong trào nghiên cứu khoa học của học sinh phổ thông ngày càng phát triển; uy tín của cuộc thi cũng ngày càng lớn. “Điều này đòi hỏi Ban giám khảo làm việc nỗ lực, khoa học, công bằng, khách quan, đảm bảo chất lượng”, Thứ trưởng lưu ý và tin tưởng, với các yêu cầu, tiêu chí của Ban chỉ đạo, tinh thần vì học sinh, các thầy cô Ban giám khảo sẽ công tâm thực hiện tốt các yêu cầu.
Thứ trưởng Phạm Ngọc Thưởng và Phó Chủ tịch UBND TP HCM Trần Thị Diệu Thuý trao cờ cho các đoàn dự thi
Nhắn nhủ tới các em học sinh, Thứ trưởng chia sẻ: Trải qua các cuộc thi từ cấp trường, tới cấp tỉnh và được lựa chọn tham gia cấp quốc gia, hơn 400 em học sinh đến với Cuộc thi đã đều là những người chiến thắng, thành công, là những nhà khoa học trẻ tiêu biểu nhất đại diện cho nhà trường, đơn vị.
Mong các em học sinh không ngừng đam mê sáng tạo từ những bước đầu tiên nghiên cứu khoa học, Thứ trưởng cũng mong các bậc phụ huynh không lấy giải thưởng để làm áp lực cho con, cho giáo viên, nhà trường, để những ngày tham gia Cuộc thi sẽ là những ngày hạnh phúc với những người tham gia.
Với tính chất cuộc thi, Thứ trưởng đề nghị tất cả chủ thể tham gia tạo điều kiện thuận lợi nhất cho các đoàn, thí sinh dự thi để phát huy hết tinh thần sáng tạo, tinh thần tự tin của các em học sinh.
212 dự án dự thi; năm đầu tiên thực hiện theo quy định mới
Năm học 2024-2025, Cuộc thi KHKT cấp quốc gia học sinh trung học cơ sở và trung học phổ thông có sự tham gia của 62/63 Sở GDĐT và 12 đơn vị thuộc các đại học, trường đại học, viện, viện nghiên cứu có các trường phổ thông; các trường phổ thông trực thuộc Bộ và cơ quan ngang Bộ.
Đơn vị dự thi Sở GDĐT TP HCM có số lượng dự án và học sinh tham dự đông nhất
Tổng số dự án dự thi là 212 dự án. Trong đó có 23 dự án cá nhân, 189 dự án tập thể; 190 dự án của học sinh cấp trung học phổ thông và 22 dự án của học sinh cấp trung học cơ sở. Có 401 học sinh tham gia, trong đó có 358 học sinh cấp trung học phổ thông và 43 học sinh cấp trung học cơ sở.
Các dự án dự thi năm nay thuộc 22 lĩnh vực bao gồm: Khoa học động vật, Khoa học xã hội và hành vi, Hóa sinh, Y sinh và khoa học sức khỏe, Kỹ thuật Y sinh, Sinh học tế bào và phân tử, Hóa học, Sinh học trên máy tính và Sinh - Tin, Khoa học Trái đất và Môi trường, Hệ thống nhúng, Năng lượng hóa học, Năng lượng vật lí, Kỹ thuật cơ khí, Kỹ thuật môi trường, Khoa học vật liệu, Toán học, Vi sinh, Vật lí và Thiên văn, Khoa học thực vật, Rô bốt và máy thông minh, Phần mềm hệ thống, Y học dịch chuyển.
Cuộc thi nghiên cứu KHKT cấp quốc gia dành cho học sinh trung học cơ sở và trung học phổ thông được Bộ GDĐT tổ chức lần đầu vào năm 2013. Từ đó đến nay, Cuộc thi được tổ chức mỗi năm một lần vào học kỳ 2 của năm học. Từ năm 2013 đến năm 2019, Cuộc thi được tổ chức tại hai điểm ở hai miền Bắc, Nam với số lượng tham dự là 4 - 6 dự án/đơn vị dự thi và được tổ chức lần lượt ở các địa phương khác nhau.
Thứ trưởng Phạm Ngọc Thưởng tham quan khu trưng bày dự án và trò chuyện với các em học sinh
Từ năm 2020 đến năm 2024, Cuộc thi giảm quy mô về số lượng dự án tham dự (2 dự án/đơn vị dự thi; riêng đối với thành phố Hà Nội, thành phố Hồ Chí Minh và đơn vị đăng cai tổ chức Cuộc thi được tham dự 4 dự án) và được tổ chức tại một địa phương trên cả nước (riêng năm 2022 Cuộc thi được tổ chức trực tuyến do dịch Covid-19).
Năm 2025, Cuộc thi lần đầu tiên được tổ chức theo quy định tại Thông tư 06/2024/TT-BGDĐT của Bộ GDĐT ban hành ngày 10/4/2024. Theo đó, các đơn vị dự thi là Sở GDĐT, mỗi đơn vị dự thi được đăng ký tối đa 3 dự án dự thi; riêng Sở GDĐT Hà Nội và thành phố Hồ Chí Minh, mỗi đơn vị được đăng ký tối đa 0 dự án dự thi. Đối với các đơn vị dự thi là trường trực thuộc Bộ, đại học, trường đại học, viện, học viện, mỗi đơn vị được đăng ký tối đa 2 dự án dự thi. Đơn vị đăng cai tổ chức Cuộc thi được đăng ký tối đa 6 dự án dự thi; riêng đơn vị đăng cai tổ chức Cuộc thi là Sở GDĐT Hà Nội hoặc TP HCM, mỗi đơn vị được đăng ký tối đa 12 dự án dự thi.
Các dự án tham dự Cuộc thi được tuyển chọn từ các cuộc thi cấp tỉnh, cấp trường. Theo báo cáo của các đơn vị tham gia Cuộc thi, hằng năm có từ 200-300 dự án tham gia vòng sơ tuyển để lựa chọn tham gia vòng chung kết cuộc thi cấp tỉnh, trên cơ sở đó lựa chọn dự án tham gia Cuộc thi cấp quốc gia với số lượng dự án theo quy định từng năm của Bộ GDĐT.
Các em học sinh hào hứng tham gia Cuộc thi
Từ kết quả Cuộc thi, Bộ GDĐT lựa chọn những dự án đạt giải cao nhất và có đủ điều kiện để tham gia Hội thi khoa học kỹ thuật quốc tế dành cho học sinh trung học dự kiến diễn ra vào tháng 5/2025 tại Hoa Kỳ.
Dự kiến ngày 21/3 sẽ diễn ra lễ công bố kết quả và trao giải Cuộc thi. Trong khuôn khổ cuộc thi diễn ra Hội thảo giáo dục STEM. Ban Tổ chức cũng sẽ mở cửa khu vực trưng bày các dự án dự thi để các tổ chức, cá nhân quan tâm tham quan.