Dự án điện hạt nhân Ninh Thuận gồm 2 nhà máy, tổng công suất khoảng 4.600MW. Trong đó, Nhà máy điện hạt nhân Ninh Thuận 1 công suất khoảng 2.400MW (đặt tại xã Phước Dinh, huyện Thuận Nam); Nhà máy điện hạt nhân Ninh Thuận 2 công suất khoảng 2.200MW (đặt tại xã Vĩnh Hải, huyện Ninh Hải).
Theo báo cáo tại phiên họp thứ 2 của Ban chỉ đạo xây dựng Nhà máy điện hạt nhân, tại 2 xã dự kiến xây dựng có trên 600 hộ dân thuộc vùng lõi với trên 1.600ha đất trong diện quy hoạch giải tỏa, tái định cư. Qua khảo sát sơ bộ cho thấy, người dân tại đây sẵn sàng di dời ra chỗ ở khác với mong muốn được hỗ trợ để sớm ổn định cuộc sống.
Sau khi khảo sát thực tế, nắm bắt tình hình tại khu vực dự kiến xây dựng 2 Nhà máy điện hạt nhân, đoàn công tác của Bộ NN-PTNT đã có buổi làm việc với UBND tỉnh Ninh Thuận.
Tại buổi làm việc, ông Đặng Kim Cương, Giám đốc Sở NN-PTNT Ninh Thuận cho biết, đến nay khu vực Nhà máy điện hạt nhân Ninh Thuận 1 và Ninh Thuận 2 đều đã cắm mốc, xác định ranh giới thu hồi đất và đã ban hành thông báo thu hồi đất. Đồng thời đã hoàn thành công tác đo đạc, lập hồ sơ thu hồi đất đối với các khu tái định cư.
Bên cạnh đó, khu tái định canh đã hoàn thành công tác đo đạc, lập hồ sơ thu hồi đất với diện tích 235ha; đã phê duyệt quy hoạch chi tiết xây dựng (tỷ lệ 1/2000) diện tích 318ha/27 hộ và ban hành thông báo thu hồi đất.
Để có cơ sở cho định hướng xây dựng cơ chế, chính sách hỗ trợ đặc thù, đồng thời là cơ sở cho xây dựng và triển khai các dự án cụ thể sau này, các đơn vị trực thuộc Bộ NN-PTNT và UBND tỉnh Ninh Thuận đã đề xuất ý tưởng xây dựng cơ chế, chính sách đặc thù cho phát triển sản xuất nông nghiệp, tạo sinh kế bền vững cho người dân.
Thứ trưởng Phùng Đức Tiến đề nghị cần bổ sung vào tái định cư những cây trồng có lợi thế cạnh tranh của Ninh Thuận, đặc biệt như nha đam, nho, táo (Ảnh: PC)
Theo đó, Ninh Thuận đề xuất, kiến nghị Bộ NN-PTNT tham mưu Chính phủ và Quốc hội cơ chế đặc thù cho phép miễn thủ tục phê duyệt chủ trương đầu tư chuyển mục đích sử dụng rừng sang mục đích khác đối với các hạng mục liên quan đến dự án và dự án thành phần liên quan đến điện hạt nhân.
Bên cạnh đó, hỗ trợ phát triển nuôi rong sụn, tôm hùm, cá biển thuộc phạm vi khu vực biển do tỉnh quản lý; hỗ trợ mô hình nuôi cá rô phi thương phẩm phục vụ chế biến xuất khẩu. Có cơ chế đặc thù phát triển sản xuất trồng trọt, chăn nuôi như hỗ trợ giống vật nuôi, cây trồng, cải tạo đất, đầu tư hạ tầng, thiết bị cơ giới hóa phục vụ sản xuất…
Trong khi đó, với đề xuất của tỉnh Ninh Thuận về phát triển nuôi tôm hùm, cá biển, ông Nhữ Văn Cẩn, Phó Cục trưởng Cục Thủy sản cho rằng việc phát triển những mô hình này cần nguồn vốn đầu tư rất lớn và rủi ro cao bởi vùng biển Ninh Thuận đa số biển hở nên để phát triển mô hình này cần nhiều thời gian, đầu tư và kỹ thuật.
Ông Trịnh Minh Hoàng, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Ninh Thuận chia sẻ, đối với cơ chế, chính sách bồi thường, tỉnh đề nghị mức hỗ trợ cao nhất cho người dân, thời gian hỗ trợ dự kiến 8 năm. Tuy nhiên, điều khó nhất hiện nay của tỉnh là chọn mô hình, hướng đi để chuyển đổi nghề cho người dân.
Sau khi nghe ý kiến của các đơn vị trực thuộc Bộ NN-PTNT và UBND tỉnh Ninh Thuận, Thứ trưởng Bộ NN-PTNT Phùng Đức Tiến đề nghị việc bố trí dân cư, tái định cư phải tuân thủ những tiêu chí trong dự án có (hạ tầng, sản xuất) và phải kiểm đếm một cách chính xác. Hợp phần tái định cư phải có 2 hợp phần, bao gồm bồi thường, hỗ trợ tái định cư và phát triển sản xuất.
Cùng với đó, bổ sung vào tái định cư những cây trồng đang là sản phẩm lợi thế cạnh tranh của Ninh Thuận, đặc biệt như nha đam, nho, táo…. Đối với chăn nuôi cần có những chương trình phát triển chăn nuôi phục vụ phát triển kinh tế - xã hội.