Thúc đẩy doanh nghiệp FDI niêm yết: Động lực mới cho thị trường chứng khoán Việt Nam
Sáng ngày 9/12, Uỷ ban Chứng khoán Nhà nước (UBCKNN) tổ chức Hội nghị phổ biến các quy định liên quan đến niêm yết và đăng ký giao dịch đối với tổ chức kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài (FDI). Sự kiện diễn ra trong bối cảnh thị trường chứng khoán Việt Nam (TTCK) đang đứng trước giai đoạn phát triển mới sau khi được FTSE Russell nâng hạng lên thị trường mới nổi thứ cấp vào ngày 8/10/2025.
Bà Vũ Thị Chân Phương- Chủ tịch UBCKNN phát biểu tại Hội nghị
Phát biểu tại hội nghị, bà Vũ Thị Chân Phương, Chủ tịch UBCKNN, nhấn mạnh rằng năm 2025 đánh dấu nhiều dấu ấn quan trọng đối với TTCK Việt Nam. Việc FTSE Russell công bố nâng hạng là minh chứng rõ nét cho nỗ lực của cơ quan quản lý trong việc hoàn thiện khung pháp lý, cải thiện hạ tầng công nghệ và đáp ứng đầy đủ các tiêu chí quốc tế. Tuy nhiên, để củng cố vị thế mới, thị trường cần phát triển mạnh mẽ hơn về chiều sâu, đa dạng hóa hàng hóa niêm yết và nâng cao chất lượng quản trị doanh nghiệp. Một trong những dư địa lớn chính là khối doanh nghiệp FDI – khu vực có đóng góp rất quan trọng cho nền kinh tế nhưng lại có sự hiện diện hết sức khiêm tốn trên sàn chứng khoán. Từ giai đoạn 2003–2017, thị trường chỉ ghi nhận 11 doanh nghiệp FDI niêm yết; đến nay còn 10 doanh nghiệp đang niêm yết và đăng ký giao dịch trên cả HoSE, HNX và UPCoM – một con số quá nhỏ so với khoảng 1.600 doanh nghiệp trên thị trường.
Theo Chủ tịch UBCKNN, vấn đề không nằm ở việc doanh nghiệp FDI “có được phép” lên sàn hay không, mà quan trọng là sự đóng góp của doanh nghiệp đối với thị trường, xã hội và mức độ tuân thủ quy định. “Nếu doanh nghiệp Việt Nam có thể niêm yết ở các thị trường quốc tế, thì doanh nghiệp FDI – đã hiện diện và đóng góp lớn cho Việt Nam – hoàn toàn xứng đáng được niêm yết trên thị trường Việt Nam”, bà Phương nhấn mạnh.
Không phân biệt doanh nghiệp Việt hay FDI
Ông Hoàng Văn Thu – Phó Chủ tịch UBCKNN khẳng định vai trò của khu vực FDI
Tại Hội nghị, ông Hoàng Văn Thu – Phó Chủ tịch UBCKNN – dẫn lại Nghị quyết 50 của Bộ Chính trị (ban hành năm 2019) khẳng định khu vực FDI là một bộ phận hữu cơ của nền kinh tế Việt Nam. Theo đó, chính sách pháp luật phải đảm bảo đối xử bình đẳng, không phân biệt doanh nghiệp trong nước và doanh nghiệp nước ngoài. Trên tinh thần đó, UBCKNN đã rà soát các quy định, tháo gỡ nút thắt và nhận được sự chấp thuận của Chính phủ, Bộ Tài chính để tiếp tục xem xét, cho phép doanh nghiệp FDI tham gia niêm yết, đăng ký giao dịch như các doanh nghiệp Việt Nam khác. Những doanh nghiệp FDI sau khi gỡ bỏ các điều kiện, cam kết ghi trong giấy chứng nhận đầu tư và đáp ứng yêu cầu theo Luật Chứng khoán đều có thể tham gia TTCK Việt Nam mà không gặp bất kỳ rào cản pháp lý nào.
Lãnh đạo UBCKNN kỳ vọng việc thu hút các doanh nghiệp FDI lớn – đặc biệt trong lĩnh vực sản xuất, chế biến, chế tạo – sẽ giúp cân bằng lại cơ cấu ngành hàng trên thị trường, khi hiện nay tỷ trọng các doanh nghiệp tài chính, ngân hàng và bất động sản vẫn chiếm ưu thế.
Đột phá về thủ tục: IPO gắn với niêm yết chỉ trong 30 ngày
Một trong những nội dung được cộng đồng doanh nghiệp đặc biệt quan tâm tại hội nghị là cải cách thủ tục IPO và niêm yết. Chính phủ vừa ban hành Nghị định 245/2025/NĐ-CP (sửa đổi, bổ sung Nghị định 155), đánh dấu bước thay đổi quan trọng khi rút ngắn đáng kể khoảng thời gian từ khi được chấp thuận IPO đến khi chính thức niêm yết. Trước đây, doanh nghiệp phải chờ đợi nhiều tháng, thậm chí cả năm, giữa hai giai đoạn này, khiến cơ hội huy động vốn bị thu hẹp và giảm sức hấp dẫn đối với nhà đầu tư. Với quy định mới, các thủ tục IPO và niêm yết được thực hiện song song; UBCKNN và Sở Giao dịch Chứng khoán sẽ phối hợp chặt chẽ để rút ngắn thời gian xử lý, giúp doanh nghiệp có thể lên sàn trong vòng 30 ngày kể từ khi được chấp thuận IPO. Theo UBCKNN, đây là bước cải cách mang tính đột phá, góp phần tăng tính minh bạch, nâng cao tính linh hoạt của thị trường và tiệm cận chuẩn mực quốc tế của một thị trường mới nổi.
Toàn cảnh Hội nghị
UBCKNN khẳng định sẽ tiếp tục đồng hành, hướng dẫn và tháo gỡ khó khăn cho các doanh nghiệp FDI có nhu cầu niêm yết, bảo đảm quy trình thực hiện thuận lợi, nhanh chóng và đúng quy định. Sự tham gia của các doanh nghiệp FDI quy mô lớn, hoạt động hiệu quả không chỉ bổ sung nguồn hàng chất lượng cho thị trường, mà còn tăng cường sức hấp dẫn của TTCK Việt Nam trong mắt nhà đầu tư quốc tế.
Lam Anh
