Sơ kết Đề án 1 triệu ha lúa chất lượng cao, phát thải thấp

Ngày 23/12, Sở Nông nghiệp và Môi trường thành phố Cần Thơ tổ chức hội nghị  sơ kết Đề án Phát triển bền vững 1 triệu ha chuyên canh lúa chất lượng cao và phát thải thấp gắn với tăng trưởng xanh vùng Đồng bằng sông Cửu Long đến năm 2030 (Đề án 1 triệu ha lúa) giai đoạn 2024 – 2025 và triển khai Kế hoạch giai đoạn 2026 – 2030.

Hội nghị là dịp ghi nhận, phản ánh từ cơ sở, các địa phương, hợp tác xã và doanh nghiệp; qua đó kịp thời điều chỉnh phương thức tổ chức thực hiện, hoàn thiện cơ chế phối hợp và đề xuất các giải pháp phù hợp, sát thực tiễn, góp phần nâng cao hiệu quả triển khai Đề án trên địa bàn thành phố trong thời gian tới.

Quang cảnh hội nghị

Tham dự sự kiện có Phó Chủ tịch UBND thành phố Trần Chí Hùng, đại diện lãnh đạo Sở Nông nghiệp và Môi trường thành phố cùng các tổ chức, đơn vị, doanh nghiệp và các hợp tác xã sản xuất lúa trên địa bàn thành phố.

Thành phố đặt mục tiêu đến năm 2030 có 170.877 ha thuộc 5 vùng sinh thái, với 171 tổ hợp tác, hợp tác xã ở 64 xã, phường tham gia Đề án 1 triệu ha lúa, góp phần thực hiện các cam kết quốc tế của Việt Nam về giảm phát thải.

Thông tin cụ thể phương hướng thực hiện Đề án 1 triệu ha lúa trên địa bàn thành phố giai đoạn 2026 - 2030, bà Phạm Thị Minh Hiếu, Chi cục trưởng Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật thành phố cho biết, địa phương sẽ phấn đấu: 100% diện tích áp dụng quy trình canh tác bền vững và được cấp mã số vùng trồng; 100% diện tích sản xuất chuyên canh lúa chất lượng cao phải có liên kết tiêu thụ; 100% diện tích được thu gom rơm rạ khỏi đồng ruộng. Giá trị gia tăng chuỗi lúa gạo tăng 40%, trong đó lợi nhuận người trồng lúa đạt trên 50%. Lượng gạo xuất khẩu mang thương hiệu Việt Nam chất lượng cao chiếm 20% tổng lượng gạo của vùng chuyên canh.

Bà Phạm Thị Minh Hiếu thông tin thêm, năm 2026, thành phố tập trung thực hiện trên 76.000 ha với 171 hợp tác xã tham gia; trong đó, chọn 30 hợp tác xã (diện tích khoảng 8.000ha với gần 5.300 hộ dân) làm thí điểm đo đạc, báo cáo và thẩm định (MRV) theo quy định của Bộ Nông nghiệp và Môi trường; cấp mã số vùng trồng và thúc đẩy liên kết chặt chẽ giữa doanh nghiệp và nông dân. Các năm tiếp theo, mỗi năm thực hiện thêm khoảng 24.000 ha.

Để thực hiện mục tiêu đề ra cho giai đoạn tiếp theo, thành phố sẽ triển khai đồng bộ nhiều giải pháp như: số hóa và quản lý, khảo sát, lập bản đồ và kết nối dữ liệu cho các vùng thực hiện (mỗi vùng tương đương 50 ha) để phục vụ công tác đo đạc, báo cáo và thẩm định phát thải. Tổ chức đào tạo, bồi dưỡng kỹ thuật và nhân rộng các mô hình sản xuất hiệu quả dựa trên thực trạng địa phương. Rà soát nhu cầu đầu tư hạ tầng tại 5 vùng sinh thái và hệ thống giao thông nội đồng.

Phó Chủ tịch UBND thành phố Trần Chí Hùng phát biểu chỉ đạo tại hội nghị.

Phát biểu tại hội nghị, Phó Chủ tịch UBND thành phố Trần Chí Hùng nhận định, việc triển khai Đề án 1 triệu lúa chất lượng cao, phát thải thấp không chỉ đơn thuần là một dự án hỗ trợ kỹ thuật trên đồng ruộng mà còn là điều kiện quan trọng để tái cấu trúc lại ngành hàng lúa gạo theo hướng bền vững. Thành phố kỳ vọng Đề án 1 triệu ha lúa sẽ là đòn bẩy để nông nghiệp Cần Thơ cất cánh, khẳng định vai trò quan trọng trong sản xuất lúa gạo hiện đại tại Đồng bằng sông Cửu Long.

Hiện thực hóa chủ trương, lãnh đạo thành phố đề nghị ngành nông nghiệp cần khẩn trương phối hợp với các đơn vị tổ chức giám sát đánh giá tỷ lệ áp dụng của nông dân, hỗ trợ hợp tác xã thực hiện MRV theo đúng hướng dẫn của Bộ Nông nghiệp và Môi trường. Sở Nông nghiệp và Môi trường xây dựng kế hoạch trình UBND thành phố bắt đầu thí điểm MRV từ vụ Đông Xuân 2025-2026; Sở Tài chính bố trí kinh phí triển khai thí điểm diện tích đăng ký đo đếm MRV.

“UBND các xã, phường vùng thực hiện đề án chủ động phối hợp ngành nông nghiệp xây dựng kế hoạch triển khai các hoạt động đề án. Đồng thời, nâng cao năng lực quản trị cho các hợp tác xã; tạo điều kiện thuận lợi để các doanh nghiệp đầu tư vào vùng nguyên liệu, ký kết hợp đồng bao tiêu ổn định”, Phó Chủ tịch UBND thành phố đề nghị.

Thành phố đặt mục tiêu đến năm 2030 có trên 170.800 ha tham gia Đề án 1 triệu ha lúa chất lượng cao, phát thải thấp

Cần Thơ là một trong số các địa phương được Bộ Nông nghiệp và Môi trường chọn thực hiện thí điểm Đề án 1 triệu ha lúa với 12 mô hình tại các hợp tác xã, tổ hợp tác sản xuất lúa trong vùng Đề án. Kết quả triển khai thí điểm cho thấy, các mô hình canh tác lúa chất lượng cao, giảm phát thải đạt hiệu quả về năng suất, chất lượng, lợi nhuận tăng ít nhất 20% so với ngoài mô hình; giúp nông dân thay đổi tập quán sản xuất, tạo ra sản phẩm đảm bảo chất lượng, đáp ứng nhu cầu của thị trường, đảm bảo sức khỏe cho bà con, người tiêu dùng và môi trường.

Đạt được kết quả tích cực trên, theo bà Nguyễn Thị Giang, Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường, tất cả các mô hình đều áp dụng giải pháp gieo sạ bằng cơ giới, sử dụng kỹ thuật bón phân vùi; giải pháp tưới ngập - khô xen kẽ; lượng giống gieo sạ giảm 40-50% (còn 60 – 80kg/ha), phân bón giảm trên 30% lượng phân đạm, giảm 2-3 lần phun thuốc bảo vệ thực vật.

“Nhờ giảm lượng phân bón, thuốc bảo vệ thực vật nên tổng chi phí sản xuất ở mô hình giảm trung bình hơn 1 triệu đồng/ha, trong khi lợi nhuận cao hơn từ 1,3-6,5 triệu đồng/ha (tương đương 6,6-36,7%) và gia tăng thu nhập từ bán rơm”, bà Giang cho biết.

Từ kết quả thực hiện mô hình thí điểm, thành phố đã thực hiện nhân rộng 65 mô hình với diện tích 7.830 ha.

Tin, ảnh: Hiền Trần