Đồng Nai xây dựng thương hiệu nông sản cho xuất khẩu

Đóng gói rau xuất khẩu tại một doanh nghiệp ở xã Long Thành. Ảnh: B.Nguyên

Tỉnh Đồng Nai vừa là “thủ phủ” chăn nuôi vừa đứng tốp đầu cả nước về diện tích các cây công nghiệp cũng như cây ăn trái chủ lực xuất khẩu. Thời gian qua, tỉnh triển khai hàng loạt chương trình xúc tiến, hỗ trợ để đẩy mạnh xuất khẩu nông sản. Trong đó, các doanh nghiệp (DN), hợp tác xã trên địa bàn tỉnh không chỉ chú trọng khai thác các thị trường truyền thống mà còn mở rộng tìm kiếm các thị trường ngách còn giàu tiềm năng. DN cũng chuyển đổi xuất khẩu thô sang các sản phẩm chế biến sâu gắn với xây dựng thương hiệu bằng uy tín, chất lượng.

Vùng nguyên liệu lớn cho thị trường xuất khẩu

Hiện tổng đàn heo trên địa bàn tỉnh đạt gần 4,2 triệu con, tổng đàn gia cầm đạt gần 36 triệu con… Một số DN trên địa bàn tỉnh đã đầu tư công nghệ cao chế biến, xuất khẩu mặt hàng thịt gà đi các thị trường khó tính. Để tăng cường xuất khẩu sản phẩm chăn nuôi, các trang trại chăn nuôi chú trọng áp dụng các tiến bộ khoa học kỹ thuật, chăn nuôi an toàn sinh học. Chỉ riêng với 2 vật nuôi chủ lực là heo và gà, chăn nuôi trang trại chiếm khoảng 90% tổng đàn.

Ngoài ra, các vật nuôi khác cũng còn nhiều dư địa để phát triển, góp phần vào sự tăng trưởng của cả ngành chăn nuôi. Cụ thể, trên địa bàn tỉnh có khoảng 3 ngàn nhà nuôi yến, đứng đầu khu vực Đông Nam Bộ về quy mô và sản lượng. Hiện đây là mô hình thuộc tốp đầu về hiệu quả kinh tế cao. Đồng Nai cũng đứng đầu cả nước về tổng đàn chim cút với khoảng 8 triệu con. Các trại nuôi chim cút cũng dần chuyển hướng chăn nuôi theo quy mô công nghiệp, hiện đại. Một số DN trên địa bàn tỉnh đã đầu tư chế biến sản phẩm trứng cút ăn liền xuất khẩu tốt đi nhiều nước trên thế giới.

Ông Ngô Minh Tuyên, Giám đốc Công ty TNHH Sản xuất thương mại VINAEGG (ở xã Tân Phú, tỉnh Đồng Nai) đã đầu tư nhà máy chế biến sản phẩm trứng cút thanh trùng, tiệt trùng ăn liền. Dây chuyền sản xuất của DN này gần như hoàn toàn tự động với công nghệ hiện đại bậc nhất hiện nay, có công suất lớn, chế biến đạt khoảng 600 ngàn trứng/ ngày. Sản phẩm của DN đã xuất khẩu vào nhiều thị trường khó tính như: Nhật Bản, châu Âu, Hoa Kỳ… DN này còn liên kết với các trại nuôi cút, tổ chức nguồn nguyên liệu chế biến với quy mô công nghiệp, đạt tiêu chuẩn khắt khe của thị trường xuất khẩu.

Sau sáp nhập, tỉnh Đồng Nai có diện tích cây công nghiệp, cây ăn trái lớn với tổng diện tích hơn 609 ngàn hécta. Trong đó, một số cây công nghiệp chủ lực có diện tích thuộc tốp đầu cả nước như: cao su, điều, hồ tiêu... Các cây trồng chủ lực trên đều đã hình thành được các vùng chuyên canh lớn.

Cơ hội ở thị trường ngách

Nhờ lợi thế có các vùng chuyên canh, vùng nguyên liệu lớn, từ rất sớm, tỉnh Đồng Nai thu hút được nhiều tập đoàn, DN đầu tư vào lĩnh vực bảo quản, sơ chế, chế biến gắn kết với vùng nguyên liệu. Nhờ đó, kim ngạch xuất khẩu các sản phẩm cây công nghiệp, cây ăn trái của tỉnh thuộc tốp đầu cả nước.

Chế biến hạt điều xuất khẩu tại xã Cẩm Mỹ. Ảnh: B.Nguyên

Đồng Nai có diện tích điều lớn nhất cả nước với hơn 180 ngàn hécta. Tỉnh cũng thuộc tốp đầu cả nước về thu hút DN sản xuất, chế biến và xuất khẩu hạt điều.

Theo Phó Chủ tịch Hội Điều Đồng Nai Nguyễn Hoàng Đạt, Việt Nam hiện đứng số 1 thế giới về xuất khẩu điều. Trung bình mỗi năm, Việt Nam xuất khẩu từ 3-4 triệu tấn với tổng giá trị xuất khẩu hơn 4 tỷ USD, trong đó tỉnh Đồng Nai đã chiếm hơn 50%. Tỉnh Đồng Nai hiện có hơn 1,4 ngàn DN chế biến hạt điều. Trong đó, có nhiều tập đoàn, DN lớn đầu tư chế biến sâu, góp phần tạo giá trị gia tăng cho sản phẩm xuất khẩu.

Tỉnh Đồng Nai cũng có lợi thế phát triển diện tích các loại cây ăn trái cho hiệu quả kinh tế cao và đi đầu làm mã số vùng trồng xuất khẩu. Toàn tỉnh xây dựng được 194 mã số vùng trồng xuất khẩu đi các thị trường: Trung Quốc, Hoa Kỳ, châu Âu, Australia, New Zealand. Toàn tỉnh đã hình thành được 11 vùng sản xuất nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao với tổng diện tích gần 7 ngàn hécta. Trên địa bàn tỉnh đã có 59 cơ sở đóng gói được cấp mã số để phục vụ xuất khẩu đi các nước.

Theo đại diện Chi nhánh Công ty TNHH Olam Việt Nam (Khu công nghiệp Biên Hòa 2), DN đang xuất khẩu khoảng 40 ngàn tấn điều/ năm, trong đó có nhiều thị trường khó tính như: châu Âu, Hoa Kỳ... Tiềm năng thị trường xuất khẩu của mặt hàng này còn rất lớn nên DN rất quan tâm kết nối với những vùng sản xuất điều với quy mô lớn. DN có nhiều chính sách hỗ trợ nông dân xây dựng những vùng chuyên canh cây điều đạt chuẩn an toàn, vùng sản xuất hữu cơ vì tiêu chuẩn của thị trường xuất khẩu ngày càng khắt khe.

Ngoài các chính sách hỗ trợ phát triển vùng chuyên canh, thu hút đầu tư chế biến, tỉnh Đồng Nai cũng rất chú trọng các hoạt động xúc tiến, kết nối cho DN mở rộng thị trường xuất khẩu. Trong đó có các thị trường ngách còn giàu tiềm năng. Đặc biệt, trong năm 2025, Sở Công Thương phối hợp với Sở Nông nghiệp và Môi trường tổ chức nhiều chương trình xúc tiến thương mại nhằm hỗ trợ DN mở rộng thị trường tiêu thụ nông sản qua các nước.

Ông Nguyễn Thành Duy, Phó Vụ trưởng Vụ Trung Đông - châu Phi (Bộ Ngoại giao) cho biết: Halal là thị trường mới, còn rất giàu tiềm năng vì hiện dân số Hồi giáo đã đạt khoảng 2 tỷ người, chiếm 25% dân số thế giới. Trong đó, thị trường thực phẩm Halal có quy mô gần 5 ngàn tỷ USD vào năm 2024 và dự kiến tăng nhanh trong thời gian tới. Thuận lợi cho các DN xuất khẩu nông sản vào các quốc gia Hồi giáo là họ có nhu cầu cao về các sản phẩm từ Việt Nam và duy trì quan hệ thương mại tốt với Việt Nam. Hiện Chính phủ và các bộ, ngành, địa phương đều rất chú trọng hỗ trợ cho DN trong việc khai thác thị trường Halal. Đây là thị trường mới, còn nhiều dư địa phát triển nên việc chủ động tiếp cận sớm sẽ mang lại lợi thế cho DN trong thời gian tới.

Bình Nguyên