Lào Cai cụ thể hóa định hướng an ninh năng lượng: Nhìn thẳng vào yêu cầu phát triển và sức ép tăng tải
Triển khai Nghị quyết của Bộ Chính trị và Chính phủ về bảo đảm an ninh năng lượng quốc gia, UBND tỉnh Lào Cai vừa ban hành Kế hoạch 147/KH-UBND với nội dung trọng tâm là xác lập rõ mục tiêu phát triển năng lượng của tỉnh, nhận diện các áp lực hiện hữu và đưa ra các định hướng lớn, phù hợp với bối cảnh tăng trưởng công nghiệp – đô thị và yêu cầu giảm phát thải.
Không dừng lại ở việc “thực hiện nghị quyết” theo tính chất hành chính, Kế hoạch của Ủy ban nhân dân tỉnh tập trung nhấn mạnh những yêu cầu Lào Cai phải giải quyết ngay trong giai đoạn tới. Đó là nhu cầu năng lượng ngày càng tăng, đi cùng mức độ phụ thuộc lớn vào nguồn thủy điện - loại năng lượng chịu nhiều tác động của biến đổi khí hậu và tính mùa vụ. Việc xác định tổng công suất nguồn điện toàn tỉnh đến năm 2030 đạt khoảng 4.622 MW cho thấy tỉnh chủ động nhận diện quy mô nhu cầu, đồng thời sớm tính đến yêu cầu cơ cấu lại nguồn cung, giảm áp lực cho hệ thống thủy điện - vốn là trụ cột nhiều năm qua.
Một nội dung quan trọng của Kế hoạch là định hướng tăng mạnh tỷ lệ năng lượng tái tạo lên mức 25 – 30% vào năm 2030. Đây là bước chuyển mang tính chiến lược bởi Lào Cai sở hữu tiềm năng đáng kể về điện mặt trời, điện gió và sinh khối nhưng lâu nay chưa phát huy tương xứng. Việc đặt mục tiêu rõ ràng về tỷ lệ năng lượng tái tạo vừa thể hiện sự tiếp cận nghiêm túc tinh thần Nghị quyết 70-NQ/TW, vừa gửi đi thông điệp rằng tỉnh coi năng lượng sạch là hướng phát triển tất yếu, đồng thời là giải pháp giảm phát thải – một yếu tố ngày càng quan trọng khi các ngành chế biến, chế tạo, du lịch và logistics mở rộng quy mô.
Kế hoạch cũng thể hiện rõ cách tiếp cận có trách nhiệm của tỉnh trước thách thức sử dụng năng lượng tiết kiệm, hiệu quả. Tỷ lệ tiết kiệm từ 8 - 10% tổng mức tiêu thụ năng lượng là con số không nhỏ, đòi hỏi sự tham gia của cả doanh nghiệp, hệ thống công sở và người dân. UBND tỉnh không chỉ đưa ra mục tiêu mà đồng thời gắn với yêu cầu thay đổi hành vi tiêu dùng năng lượng, thúc đẩy áp dụng công nghệ tiết kiệm điện trong sản xuất và sinh hoạt. Đây là giải pháp có ý nghĩa then chốt, bởi tiết kiệm năng lượng luôn rẻ hơn và hiệu quả hơn so với việc mở rộng nguồn cung.
Nổi bật trong nội dung kế hoạch là định hướng gắn phát triển năng lượng với mục tiêu giảm phát thải và ứng phó biến đổi khí hậu. Lào Cai đặt mục tiêu giảm khoảng 15% phát thải khí nhà kính vào năm 2030 – con số phản ánh tinh thần chủ động đi trước, không đợi đến khi sức ép môi trường trở nên nghiêm trọng. Đây cũng là cách tỉnh đồng hành với yêu cầu phát triển kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn và chuẩn bị cho các cơ chế thị trường carbon đang hình thành trong nước.
Một điểm đáng chú ý khác trong văn bản là sự thẳng thắn khi đề cập đến trách nhiệm của địa phương trong việc bảo đảm nguồn năng lượng ổn định cho sản xuất, đặc biệt là các ngành công nghiệp đặc thù của tỉnh như khai khoáng - luyện kim, hóa chất, chế biến nông sản và hệ thống khu công nghiệp. Việc nhấn mạnh yêu cầu chủ động, dự báo sớm nhu cầu năng lượng thể hiện sự nhìn nhận đúng thực tế: nếu không chuẩn bị tốt, sự phát triển của các khu công nghiệp có thể bị chậm lại vì thiếu điện, gián đoạn sản xuất hoặc phải phụ thuộc vào nguồn năng lượng “chắp vá”. Kế hoạch do đó nhấn mạnh tính cấp thiết của việc đa dạng hóa nguồn cung, nâng cao chất lượng hạ tầng năng lượng và chủ động tìm kiếm giải pháp dài hạn, bền vững.
Với nội dung toàn diện, cách tiếp cận rõ ràng và đánh giá sát đúng tình hình, Kế hoạch 147/KH-UBND là bước cụ thể hóa quan trọng, tạo nền tảng để Lào Cai xây dựng hệ thống năng lượng an toàn, bền vững, phù hợp với mô hình tăng trưởng xanh và định hướng phát triển kinh tế – xã hội của tỉnh trong những năm tới.
