Chuyển đổi số tạo động lực mới cho du lịch

Để tạo bước chuyển mạnh mẽ, ngành Văn hóa, Thể thao và Du lịch Quảng Ninh đang đẩy nhanh quá trình chuyển đổi số, hướng tới xây dựng hệ sinh thái du lịch thông minh, tạo nền tảng quan trọng cho phát triển bền vững.

Theo lãnh đạo ngành Văn hóa, Thể thao, Du lịch, thực hiện Nghị quyết 57-NQ/TW của Bộ Chính trị về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia, ngay đầu năm 2025, Sở VH,TT&DL đã ban hành Kế hoạch 66/KH-SVHTTDL về chuyển đổi số, lập Tổ công tác chuyên trách phối hợp các đơn vị rà soát, thu thập dữ liệu xây dựng cơ sở dữ liệu du lịch. Đây là bước đi nền tảng hình thành hệ thống thông tin quản lý đồng bộ, kết nối cơ quan, doanh nghiệp và du khách.

Cô Tô triển khai giao diện thực tế ảo 360 độ và nhiều ứng dụng thông minh, tạo tiện nghi cho du khách tìm hiểu, khám phá điểm đến. 

Theo đó, một trong hai nhiệm vụ trọng tâm được giao trong năm là xây dựng và triển khai kế hoạch ứng dụng Internet vạn vật (IoT) trong du lịch. Sở đã chủ trì xây dựng dự thảo kế hoạch đến năm 2030, lấy ý kiến 21 đơn vị, hoàn thiện và trình UBND tỉnh phê duyệt. Theo đó, giai đoạn 2025-2026 sẽ thí điểm ít nhất 3 mô hình IoT tại các điểm du lịch trọng điểm như Vịnh Hạ Long, Bảo tàng Quảng Ninh, Khu di tích và danh thắng Yên Tử. Ứng dụng IoT được kỳ vọng giúp quản lý lượng khách, tối ưu trải nghiệm tham quan, giám sát môi trường, đảm bảo an toàn và cung cấp dịch vụ du lịch thông minh theo thời gian thực.

Song song, nhiệm vụ xây dựng hệ thống cơ sở dữ liệu của ngành được triển khai đồng bộ. Sở phối hợp VNPT, FPT, Viettel khảo sát, đánh giá, xây dựng danh mục và định hướng số hóa, đề xuất các cơ sở dữ liệu trọng tâm giai đoạn 2025-2026 liên quan tới thể thao, giải đấu, thiết chế văn hóa, thể thao; báo chí truyền thông; sản phẩm và khách du lịch. Các cơ sở dữ liệu này được coi là “bộ não số” phục vụ quản lý, quy hoạch và xúc tiến du lịch chính xác, minh bạch.

Với nỗ lực đó, trên thực tế, thời gian qua, du lịch Quảng Ninh đã bước đầu và đang vận hành “du lịch thông minh” bằng những tiện ích dành cho du khách. Hệ thống mã QR được phủ rộng tại các di tích, khu tham quan, cho phép mở thuyết minh, hình ảnh, video 3D và bản đồ di sản chỉ với một lần quét, giúp du khách tự khám phá nhanh - rõ - sinh động. Nhiều điểm đến đã gắn hàng trăm mã QR, tiêu biểu như tuyến du lịch văn hóa - biển Quan Lạn, nhiều đền chùa, di tích ở các địa phương... Bảo tàng Quảng Ninh cũng tiên phong áp dụng hình thức đặt vé và thanh toán trực tuyến qua Zalo Mini App; chỉ sau vài thao tác, hệ thống trả vé điện tử dạng QR giúp du khách qua cổng soát vé tự động, rút ngắn đáng kể thời gian chờ, đặc biệt vào mùa cao điểm.

Mục tiêu xây dựng du lịch thông minh của tỉnh được thể hiện rõ qua việc khuyến khích cơ sở lưu trú, điểm đến áp dụng hệ thống tự check-in và đánh giá dịch vụ qua QR, giúp nâng tính tiện lợi, minh bạch. Ở tuyến du lịch biên giới - biển đảo, Móng Cái Smart trở thành “cẩm nang số” đa ngôn ngữ, cung cấp thông tin, chỉ đường và là kênh tương tác giữa chính quyền - doanh nghiệp - du khách. Còn “Cô Tô Digital” tích hợp tiện nghi, thông tin đa dạng về du lịch, mang đến trải nghiệm tiện lợi, minh bạch cho du khách.

Bảo tàng Quảng Ninh triển khai hệ thống quét mã tự động, cho phép soát vé đoàn khách lớn một cách nhanh chóng và thuận lợi.

Nhìn tổng thể, có thể thấy, các mảnh ghép như: mã quét QR, e-ticket, thuyết minh tự động, ứng dụng đô thị thông minh... đang đồng bộ nâng chất lượng trải nghiệm, thúc đẩy thanh toán số và tạo dữ liệu thời gian thực phục vụ quản lý du lịch. "Với du khách chúng tôi, những tiện nghi số đó không chỉ là chỉ dẫn hữu ích khi du lịch mà còn chỉ dẫn, gợi ý đắc lực cho chúng tôi về lập kế hoạch du lịch trước chuyến đi" - chị Nguyễn Thị Ánh (du khách quận Nam Từ Liêm, TP Hà Nội) chia sẻ.

Tuy nhiên, quá trình triển khai vẫn đối mặt không ít thách thức: Hạ tầng mạng ở vùng sâu, hải đảo còn thiếu đồng bộ; thiếu bộ chuẩn dữ liệu du lịch thống nhất toàn quốc; nguồn nhân lực số hạn chế; và doanh nghiệp chưa tích cực chia sẻ dữ liệu. Dù vậy, Quảng Ninh vẫn thể hiện quyết tâm cao, triển khai chuyển đổi số theo hướng bài bản và dài hạn. 

Được biết, sau khi kế hoạch ứng dụng IoT được phê duyệt và các hệ thống cơ sở dữ liệu đi vào hoạt động, du lịch tỉnh sẽ từng bước vận hành trên nền tảng số hóa. Đây là hướng đi tất yếu để du lịch tỉnh tiếp tục giữ vững vị thế địa phương tiên phong trong chuyển đổi số du lịch, góp phần hiện thực hóa mục tiêu phát triển bền vững.