Hướng tới nền nông nghiệp hiệu quả, bền vững

Xây dựng NTM văn minh, hiện đại đang được Quảng Ninh triển khai theo hướng ngày càng thực chất và bền vững. Chương trình không chỉ góp phần thay đổi diện mạo nông thôn mà còn tạo chuyển biến tích cực về chất lượng sống, phương thức sản xuất và nếp sống của người dân khu vực nông thôn.

Thay đổi diện mạo nông thôn

Chương trình xây dựng NTM đã tạo ra những thay đổi rõ nét trong diện mạo nông thôn trên địa bàn tỉnh. Hệ thống hạ tầng thiết yếu tiếp tục được đầu tư, nâng cấp; giao thông nông thôn ngày càng đồng bộ, cảnh quan môi trường được cải thiện, ngày càng khang trang, sạch đẹp, đáp ứng tốt hơn nhu cầu đời sống của người dân.

Xã Bình Liêu khởi công xây dựng nhà ở cho gia đình anh Hoàng Thanh Dường (thôn Chang Nà) tháng 9/2025.

Giai đoạn 2021-2025, Quảng Ninh đã đầu tư các dự án kết nối vùng đồng bào DTTS, như cải tạo, nâng cấp đường tỉnh 342 và hoàn thành 13/15 dự án giao thông động lực, kết nối vùng đồng bào DTTS, miền núi, biên giới, hải đảo bằng nguồn vốn Chương trình tổng thể phát triển KT-XH vùng đồng bào DTTS, miền núi. Các địa phương cũng đẩy mạnh đầu tư các tuyến đường liên xã, liên thôn, kết hợp với chỉnh trang lòng, lề đường, tạo cảnh quan xanh, sạch, đẹp, thuận lợi cho việc đi lại.

Trong 5 năm qua, tỉnh đã đầu tư 28 công trình cấp nước tập trung trên địa bàn các xã trong lộ trình hoàn thành các tiêu chí đạt chuẩn NTM, NTM nâng cao, NTM kiểu mẫu, nâng tổng số trên địa bàn tỉnh lên là 274 công trình cấp nước sinh hoạt tập trung. Tỉnh đang xây dựng và hoàn thiện Đề án cấp nước sạch nông thôn giai đoạn 2021-2025, nhằm nâng cao tỷ lệ cấp nước sạch tập trung, đạt chuẩn trên địa bàn toàn tỉnh. Đến nay, tỷ lệ hộ gia đình nông thôn sử dụng nước hợp vệ sinh đạt 99,99%; tỷ lệ hộ sử dụng nước sạch đáp ứng QCVN 01-1:2018/BYT đạt 87,2%; tỷ lệ sử dụng từ công trình cấp nước tập trung đạt 73,81%.

Trước khi triển khai mô hình chính quyền địa phương 2 cấp, 100% xã của tỉnh đạt chuẩn NTM; trong đó 54 xã đạt chuẩn NTM nâng cao (59,3%), 25 xã đạt chuẩn NTM kiểu mẫu (27,47%); thu nhập bình quân đầu người khu vực nông thôn đạt 84,14 triệu đồng/người/năm; tỷ lệ lao động qua đào tạo nghề đạt 87%. Từ cuối năm 2023, tỉnh đã không còn hộ nghèo theo chuẩn nghèo đa chiều của Trung ương.

Người dân thôn Khe Lọng Ngoài (xã Ba Chẽ) vui mừng được sử dụng nguồn nước từ công trình nước sạch tập trung. Ảnh: Đinh Hằng.

Kết quả xây dựng NTM đã góp phần quan trọng thu hẹp khoảng cách phát triển giữa thành thị và nông thôn, tạo nên một diện mạo, sức sống mới ở những vùng quê.

Hướng tới phát triển bền vững

Với những thành quả đạt được, ngày 27/5/2025 Thủ tướng Chính phủ chính thức công nhận tỉnh Quảng Ninh hoàn thành nhiệm vụ xây dựng NTM năm 2024. Có được những thành quá đó chính là nhờ những chủ trương, chính sách kịp thời của tỉnh, cũng như sự chung sức, đồng lòng của cả hệ thống chính trị và nhân dân tại các địa phương trong tỉnh.

Trong đó, tỉnh đã ưu tiên bố trí nguồn vốn ngân sách để khuyến khích phát triển sản xuất, hỗ trợ các địa bàn miền núi, vùng sâu, vùng xa, biên giới, hải đảo còn nhiều khó khăn; đổi mới, gắn kết chặt chẽ, hài hoà phát triển giữa đô thị với xây dựng NTM, thúc đẩy liên kết vùng, nội vùng, giữa phát triển công nghiệp - dịch vụ với phát triển nông nghiệp. Đồng thời, phát huy được sức mạnh của nhân dân, ý chí tự lực, tự cường vươn lên thoát nghèo và luôn đề cao vai trò của người đứng đầu của các địa phương cấp huyện, cấp xã.

Người dân trên địa bàn xã Ba Chẽ thu hoạch quế.

Sau khi vận hành theo mô hình chính quyền địa phương 2 cấp, Quảng Ninh giảm từ 171 xã, phường xuống còn 54 xã, phường, đặc khu (trong đó có 22 xã). Điều này tạo không gian, động lực để địa phương phát triển. Việc sáp nhập các xã đã đạt chuẩn NTM, NTM nâng cao giúp kế thừa hạ tầng, mô hình sản xuất, nhân lực và kinh nghiệm quản lý, tạo nền tảng thuận lợi cho việc duy trì, nâng chất các chỉ tiêu, tiêu chí.

Tuy nhiên, bên cạnh những thuận lợi cũng có những khó khăn, như những xã sau sắp xếp chưa được công nhận lại đạt chuẩn NTM theo tên xã mới, vì vậy cần phải thực hiện quy trình rà soát, đánh giá, đòi hỏi nhiều thời gian và thủ tục. Một số xã có chênh lệch về thu nhập, hạ tầng và năng lực cán bộ, gây khó khăn trong việc rà soát, đồng bộ các tiêu chí. Bộ máy hành chính tinh gọn khiến khối lượng công việc tăng, trong khi cán bộ cơ sở kiêm nhiệm nhiều lĩnh vực, cần được hỗ trợ về kỹ năng, nghiệp vụ.

Để khắc phục những hạn chế này, tỉnh đã tập trung rà soát, điều chỉnh các tiêu chí xây dựng NTM phù hợp với mô hình chính quyền địa phương 2 cấp, bảo đảm tính kế thừa và ổn định sau sắp xếp đơn vị hành chính. Tỉnh chỉ đạo các địa phương khẩn trương đánh giá thực trạng từng xã sau sáp nhập, xây dựng lộ trình duy trì và nâng cao chất lượng các tiêu chí NTM, NTM nâng cao, NTM kiểu mẫu theo hướng thực chất, tránh chạy theo hình thức.

HTX Nông - Lâm - Ngư nghiệp Việt Hưng giới thiệu sản phẩm của HTX tại Hội chợ Xúc tiến thương mại - Kết nối cung cầu khu vực đồng bằng Bắc Bộ tháng 11/2025 tại tỉnh Hưng Yên.

Cùng với đó, tỉnh tiếp tục tăng cường hỗ trợ các xã còn khó khăn về hạ tầng, thu nhập và nguồn nhân lực, ưu tiên bố trí nguồn lực đầu tư có trọng tâm, trọng điểm, nhất là đối với các xã vùng đồng bào DTTS, miền núi, biên giới, hải đảo. Công tác đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ cán bộ cơ sở được chú trọng nhằm nâng cao năng lực quản lý, điều hành, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong điều kiện bộ máy tinh gọn, khối lượng công việc tăng lên.

Trên cơ sở phát huy lợi thế của các xã đã đạt chuẩn NTM trước sáp nhập, Quảng Ninh tiếp tục thúc đẩy phát triển kinh tế nông thôn gắn với tái cơ cấu nông nghiệp, xây dựng các mô hình sản xuất hiệu quả, bền vững, góp phần nâng cao thu nhập cho người dân. Qua đó, chương trình xây dựng NTM được triển khai đồng bộ, linh hoạt, phù hợp với thực tiễn mới, hướng tới mục tiêu xây dựng nông thôn Quảng Ninh văn minh, hiện đại và phát triển bền vững.