Thảo luận tổ và hội trường: Nhận diện điểm nghẽn, hiến kế tạo nền tảng vững cho giai đoạn mới

Tại Kỳ họp thứ 34 HĐND tỉnh, các đại biểu đã tập trung thảo luận sâu về tình hình phát triển kinh tế - xã hội năm 2025, thẳng thắn chỉ ra những tồn tại, hạn chế, đồng thời kiến nghị nhiều giải pháp căn cơ nhằm tạo nền tảng vững chắc cho giai đoạn phát triển 2026-2030.

Quang cảnh phiên thảo luận tại tổ thảo luận số 5.

Tăng trưởng cao đòi hỏi tư duy điều hành mới

Kỳ họp đã nhận được 51 ý kiến tham gia thảo luận tại 5 tổ, trong đó có 22 ý kiến của đại biểu HĐND tỉnh; 12 đại biểu tham gia thảo luận tại hội trường. Các ý kiến thể hiện tâm huyết, trách nhiệm trước cử tri, nhân dân toàn tỉnh đối với các nội dung được trình tại kỳ họp. Các đại biểu khẳng định: Năm 2025, Quảng Ninh tiếp tục duy trì đà tăng trưởng cao với GRDP ước tăng 11,89%, đứng đầu các tỉnh, thành trong cả nước; quy mô nền kinh tế đạt khoảng 368.445 tỷ đồng, đứng thứ 7/34 tỉnh, thành phố trong cả nước; thu ngân sách nhà nước vượt dự toán; du lịch - dịch vụ giữ vai trò động lực quan trọng, đóng góp trên 50% vào tăng trưởng GRDP.

Có được những kết quả này, các đại biểu đề cao vai trò lãnh đạo, chỉ đạo toàn diện của Tỉnh ủy, HĐND, UBND tỉnh và sự vào cuộc của các sở, ngành, địa phương trong bối cảnh toàn tỉnh dành nhiều thời gian cho thực hiện công tác sắp xếp các đơn vị hành chính theo mô hình chính quyền địa phương 2 cấp và tổ chức đại hội đảng các cấp nhiệm kỳ 2025-2030.

Các đại biểu tham gia phiên thảo luận tại tổ số 5.

Nhiều đại biểu HĐND tỉnh cho rằng, kết quả đạt được chưa phản ánh đầy đủ tiềm năng, lợi thế của địa phương. Một số chỉ tiêu phát triển chưa đạt kế hoạch; khu vực công nghiệp, nhất là công nghiệp chế biến, chế tạo tăng trưởng chưa tương xứng; tiến độ giải ngân vốn đầu tư công còn chậm so với yêu cầu. Đại biểu Nguyễn Thị Thu Hà, Phó Trưởng đoàn ĐBQH tỉnh, đề nghị cần đánh giá, phân tích toàn diện và sâu sắc hơn các nguyên nhân khiến một số mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội năm 2025 chưa đạt kế hoạch, tránh dừng lại ở việc nêu hiện tượng. Trong đó, cần làm rõ tác động của việc điều chuyển dự án đầu tư công từ cấp địa phương về cấp tỉnh, dẫn đến phát sinh các khâu thủ tục trung gian, làm kéo dài thời gian chuẩn bị đầu tư và tạo độ trễ đáng kể trong giải ngân vốn đầu tư công, ảnh hưởng trực tiếp đến tiến độ và hiệu quả sử dụng nguồn lực.

Để đảm bảo được các mục tiêu, chỉ tiêu đề ra theo Nghị quyết số 05-NQ/TU (ngày 9/12/2025) của Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh về phương hướng, nhiệm vụ năm 2026, các đại biểu thảo luận tại tổ và hội trường cho rằng, để đạt được mục tiêu tăng trưởng trên 12%, đòi hỏi tỉnh phải có tư duy điều hành mới, với sự vào cuộc mạnh mẽ, quyết liệt của người đứng đầu từ tỉnh đến cơ sở; phân tích sâu hơn về cơ cấu đầu tư, công tác giải phóng mặt bằng với kết quả đầu ra, nhằm nâng cao hiệu quả sử dụng vốn và tiếp tục cải thiện chỉ số ICOR (chỉ số hiệu quả sử dụng vốn) theo hướng bền vững. Bên cạnh đó, cần thu hút vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) và các dự án có chất lượng cao, hàm lượng công nghệ lớn, giá trị gia tăng cao.

Đại biểu Nguyễn Minh Sơn, Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường phát biểu thảo luận.

Đại biểu Phạm Thành Trung, Phó Giám đốc Sở Xây dựng, cho rằng: Năm 2026 đặt ra nhiều mục tiêu, chỉ tiêu quan trọng liên quan trực tiếp đến lĩnh vực xây dựng, phát triển đô thị, đặc biệt là các chỉ tiêu về xử lý nước thải tập trung, hạ tầng kỹ thuật và hạ tầng xã hội. Đây đều là những nội dung đòi hỏi nguồn lực đầu tư lớn, tính đồng bộ cao và lộ trình triển khai phù hợp. Từ đó, đề nghị bổ sung các giải pháp điều hành, ưu tiên bố trí và cân đối nguồn lực cho các địa phương nhằm hoàn thiện các tiêu chí về xử lý nước thải và công viên, cây xanh đô thị đối với các đô thị loại II, loại III. Qua đó, đáp ứng các tiêu chí phân loại đô thị, nâng cao chất lượng đời sống nhân dân, góp phần thực hiện mục tiêu xây dựng tỉnh Quảng Ninh sớm trở thành thành phố trực thuộc Trung ương.

Đồng tình với những giải pháp nêu trên, đại biểu Vũ Đình Nhân, Phó Bí thư Thường trực Đảng ủy phường Mông Dương, cho rằng tỉnh cần có những giải pháp căn cơ, đồng bộ cho cả trước mắt và lâu dài, từ cải thiện môi trường đầu tư, hoàn thiện hạ tầng khu công nghiệp, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, đến đổi mới mạnh mẽ công tác xúc tiến đầu tư có trọng tâm, trọng điểm. Qua đó, tạo động lực mới cho tăng trưởng, nâng cao năng suất và chất lượng tăng trưởng của tỉnh trong giai đoạn tiếp theo.

Một trong những nội dung được nhiều đại biểu tập trung phân tích là tỷ lệ giải ngân vốn đầu tư công năm 2025. Theo báo cáo, đến hết tháng 11/2025, toàn tỉnh mới giải ngân đạt khoảng 57,5% kế hoạch, thấp hơn yêu cầu đặt ra. Nguyên nhân được chỉ ra không chỉ nằm ở thủ tục hành chính, mà còn ở khâu chuẩn bị đầu tư, lựa chọn danh mục dự án, năng lực của một số chủ đầu tư và ban quản lý dự án.

Đại biểu Nguyễn Thị Vân Hà, Phó Trưởng Ban Pháp chế HĐND tỉnh, cho biết: Nếu không thay đổi cách làm, đầu tư công tiếp tục là điểm nghẽn của tăng trưởng. Cần xác định rõ trách nhiệm từng khâu, từng cấp, đặc biệt trong bối cảnh phân cấp mạnh cho cấp xã theo mô hình chính quyền địa phương 2 cấp.

Quang cảnh phiên thảo luận tại tổ thảo luận số 2.

Bảo đảm vận hành hiệu quả mô hình chính quyền địa phương 2 cấp

Thảo luận tại tổ và hội trường, nhiều đại biểu đánh giá mô hình chính quyền địa phương 2 cấp là bước đi đúng đắn, có ý nghĩa quan trọng trong cải cách thể chế, sắp xếp tổ chức bộ máy theo hướng tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả. 

Góp ý vào nhiệm vụ cải cách thể chế và tổ chức bộ máy, đại biểu La Thị Thuỷ, Trưởng Ban Xây dựng Đảng, Trưởng Ban Kinh tế - Ngân sách HĐND xã Điền Xá, cho rằng cần tiếp tục đẩy mạnh tinh gọn tổ chức, sắp xếp, sáp nhập các đơn vị sự nghiệp công lập và doanh nghiệp nhà nước theo lộ trình phù hợp, bảo đảm bộ máy vận hành thông suốt, hiệu quả. Cùng với đó, việc tinh gọn tổ chức phải gắn liền với nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức; chú trọng đào tạo, xây dựng đội ngũ cán bộ đa năng, đa nhiệm, trong đó lựa chọn đội ngũ cán bộ cốt cán có năng lực tổng hợp, am hiểu thực tiễn, có kỹ năng công nghệ và đạo đức công vụ.

Quang cảnh phiên thảo luận tại tổ thảo luận số 4.

Để mô hình chính quyền địa phương 2 cấp phát huy hiệu quả thực chất, đại biểu La Thị Thuỷ nhấn mạnh yêu cầu tiếp tục đẩy mạnh phân cấp, phân quyền, trao quyền chủ động hơn cho địa phương trong quyết định dự án và điều chuyển vốn, gắn với trách nhiệm giải trình rõ ràng. Đồng thời, cần có giải pháp khắc phục tâm lý “sợ trách nhiệm”, quán triệt sâu sắc tinh thần “dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm”, gắn kết quả thực hiện nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội với trách nhiệm của người đứng đầu. Các sở, ngành, đơn vị chức năng cần quan tâm đẩy nhanh tiến độ số hóa quản lý xã hội, mở rộng ứng dụng định danh điện tử, thanh toán không dùng tiền mặt, số hóa hồ sơ nhằm tạo điều kiện để người dân tái sử dụng dữ liệu trong giải quyết thủ tục hành chính, góp phần nâng cao chất lượng phục vụ và giảm chi phí xã hội.

Liên quan đến chủ trương tăng số lượng đơn vị tự chủ ngân sách, đại biểu Nguyễn Chiến Thắng, Chủ tịch UBND phường Uông Bí, cho rằng khối lượng nhiệm vụ chi giao cho các địa phương là rất lớn, nhất là đối với các phường trung tâm của thành phố Uông Bí trước đây, đang quản lý hệ thống hạ tầng đô thị quy mô lớn như giao thông, công viên, hồ đập, nghĩa trang liệt sĩ… Trong khi đó, các địa phương vừa phải đáp ứng yêu cầu nâng cấp đô thị theo định hướng xây dựng tỉnh trở thành thành phố trực thuộc Trung ương, vừa phải bảo đảm kinh phí duy tu, bảo dưỡng thường xuyên hằng năm, tạo áp lực lớn lên cân đối ngân sách cơ sở.

Đại biểu Hoàng Văn Đề, Bí thư Đảng ủy phường Hoàng Quế phát biểu tại phiên thảo luận.

Từ thực tiễn này, đại biểu đề nghị tỉnh nghiên cứu điều chỉnh tăng tỷ lệ điều tiết ngân sách để bảo đảm các địa phương có khả năng tự cân đối bền vững, tránh tình trạng cân đối yếu, không đáp ứng yêu cầu phát triển. Cụ thể, đối với phường Uông Bí, trước đây địa phương được hưởng tỷ lệ điều tiết thuế của doanh nghiệp Trung ương là 12%, trong khi dự thảo hiện nay giảm xuống còn 5%. Đại biểu kiến nghị cần xem xét điều chỉnh tăng tỷ lệ này cho phù hợp với thực tiễn quản lý và nhu cầu chi ngân sách tại địa phương. Đối với quy định tỉnh đầu tư các công trình trụ sở, trường học, trạm y tế của phường vượt quá mức chấm điểm, đại biểu Nguyễn Chiến Thắng đề nghị tỉnh xem xét hỗ trợ theo hướng có mục tiêu, đồng thời giao cho cấp xã làm chủ đầu tư. Việc này giúp địa phương chủ động hơn trong tổ chức thực hiện, bảo đảm tiến độ và hiệu quả đầu tư, đồng thời phát huy vai trò, trách nhiệm của chính quyền cơ sở trong quản lý và sử dụng nguồn lực.

Quang cảnh phiên thảo luận tại tổ thảo luận số 3.

Không ngừng nâng cao chất lượng cuộc sống của nhân dân

Bên cạnh các nội dung về phát triển kinh tế, thúc đẩy tăng trưởng, tại phiên thảo luận tổ và hội trường, các đại biểu đã dành nhiều thời gian quan tâm, thảo luận sâu các vấn đề liên quan trực tiếp đến bảo đảm an sinh xã hội. Các đại biểu đề xuất bổ sung vào nhiệm vụ, giải pháp phát triển kinh tế - xã hội năm 2026 những chỉ tiêu trọng tâm về an sinh xã hội như giảm tỷ lệ hộ nghèo theo chuẩn của tỉnh, nâng tỷ lệ người dân được sử dụng nước sạch, cải thiện chỉ số phát triển con người (HDI)… nhằm bảo đảm phát triển hài hòa, bền vững và nâng cao chất lượng đời sống nhân dân.

Đại biểu Bùi Thị Quỳnh Nga, Chủ tịch HĐND phường Quảng Yên đồng tình cao với mục tiêu tổng quát trong giai đoạn tới như việc đưa vào các chỉ tiêu nâng tỷ lệ trường chuẩn quốc gia, chỉ số phát triển con người (HDI) và tuổi thọ trung bình vào dự thảo Nghị quyết về Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội 5 năm giai đoạn 2026 - 2030. Điều này thể hiện sự quan tâm đặc biệt của tỉnh về định hướng phát triển con người một cách toàn diện, bền vững và đáp ứng kỳ vọng cử tri góp phần nâng cao chất lượng đời sống nhân dân.

Để bảo đảm tính khả thi của các chỉ tiêu nhóm xã hội, nhiều đại biểu khác cho rằng cần phải quan tâm xây dựng lộ trình nâng chuẩn hóa trường học rõ ràng, gắn với phân bổ ngân sách, hỗ trợ cơ sở vật chất, trang thiết bị và đào tạo đội ngũ giáo viên, nhất là trong bối cảnh các cơ sở giáo dục mới thực hiện sắp xếp, sáp nhập; quan tâm hệ thống trường ở vùng sâu, vùng xa để nâng cao tỷ lệ trường đạt chuẩn quốc gia. Đồng thời, thực hiện đầy đủ, kịp thời chế độ, chính sách an sinh, phúc lợi xã hội, các chính sách dân tộc, tôn giáo, bảo trợ xã hội; thường xuyên rà soát, triển khai giải pháp hoàn thành mục tiêu giảm nghèo, tỷ lệ dân số tham gia bảo hiểm y tế…

Đồng chí Nguyễn Thị Thu Hà, Phó Trưởng Đoàn ĐBQH tỉnh phát biểu tại phiên thảo luận.

Đại biểu Dương Thị Huệ, Phó Chủ tịch HĐND phường Móng Cái 3, cho rằng: Mặc dù tỉnh dành nhiều nguồn lực để nâng cao tỷ lệ người dân được sử dụng nước sạch, song trên thực tế nhiều hộ nghèo, cận nghèo vẫn gặp khó khăn lớn khi phải tự bỏ chi phí vài chục triệu đồng để đấu nối từ tuyến ống nước chính vào đến nhà. Đây là rào cản khiến một bộ phận người dân yếu thế chưa thực sự được thụ hưởng thành quả đầu tư hạ tầng. Trong khi đó, mục tiêu xuyên suốt của tỉnh Quảng Ninh là bảo đảm mọi người dân, không phân biệt khu vực sinh sống hay điều kiện kinh tế, đều được tiếp cận và sử dụng nước sạch an toàn, ổn định, góp phần nâng cao sức khỏe cộng đồng, chất lượng cuộc sống và phát triển bền vững. Vì vậy, đại biểu đề nghị tỉnh cần có cơ chế hỗ trợ phù hợp cho các hộ thu nhập thấp và đối tượng yếu thế trong chi phí đấu nối, đảm bảo đến hết năm 2025, tỷ lệ dân số được sử dụng nước sạch đạt 95-98%, đến năm 2030 phấn đấu đạt 100%.

Bên cạnh đó, các đại biểu bày tỏ sự thống nhất cao với nội dung các nhóm dự thảo nghị quyết về an sinh xã hội, gồm: Nghị quyết quy định chính sách trợ giúp xã hội đối với đối tượng bảo trợ xã hội và các đối tượng khác trên địa bàn tỉnh Quảng Ninh; Nghị quyết quy định chính sách hỗ trợ đóng bảo hiểm y tế giai đoạn 2026-2030... Đồng thời, nhiều đại biểu đề nghị tiếp tục nghiên cứu, hoàn thiện các nội dung theo hướng chặt chẽ, đúng quy định và phù hợp với thực tiễn, nhằm bảo đảm tổ chức thực hiện hiệu quả các mục tiêu an sinh xã hội của nghị quyết, góp phần xây dựng Quảng Ninh phát triển toàn diện, bền vững và không ngừng nâng cao chất lượng cuộc sống của nhân dân.