Người có uy tín ở Bằng Mạc: Đồng hành đưa pháp luật vào đời sống đồng bào DTTS
Pháp luật muốn “thấm” phải gắn với đời sống
Xã Bằng Mạc được thành lập trên cơ sở sáp nhập của 04 xã thuộc huyện Chi Lăng cũ bao gồm: xã Bằng Hữu, Bằng Mạc, Gia Lộc và Thượng Cường, xã có diện tích 117,98km2. Trên địa bàn xã có 30 thôn, 2.921 hộ, tổng dân số của xã là 13.618 người, các dân tộc thiểu số là 13.427 người, chiếm 98.6%.
Hiện nay, xã Bằng Mạc có 30 Người có uy tín đang hoạt động tại các thôn, bản. Không chỉ làm công tác tuyên truyền, vận động, họ còn là “tai mắt” của chính quyền trong việc nắm bắt tình hình cơ sở, là hạt nhân đoàn kết trong cộng đồng dân cư.
Theo ông Vi Văn Minh, Người có uy tín thôn Nam Nội, tuyên truyền pháp luật ở vùng đồng bào DTTS nếu chỉ dừng ở văn bản, khẩu hiệu thì rất khó tạo hiệu quả thực chất. “Luật thì nhiều, điều khoản dài, nếu đọc nguyên văn thì bà con khó nhớ.
Chúng tôi thường giải thích cho bà con bằng những việc cụ thể đang diễn ra trong thôn: chuyện tranh chấp đất đai, cưới hỏi, vay vốn, làm giấy tờ. Nói cho bà con hiểu làm đúng thì được lợi gì, làm sai thì ảnh hưởng thế nào. Khi thấy liên quan trực tiếp đến gia đình mình thì bà con nghe và làm theo”, ông Minh chia sẻ.
Theo ông Minh, Người có uy tín muốn vận động hiệu quả thì trước hết phải làm gương. “Mình nói người khác chấp hành pháp luật thì gia đình mình phải gương mẫu. Uy tín là do bà con nhìn vào cách sống, chứ không phải tự nhiên mà có”, ông Minh nói.
Vai trò của Người có uy tín ở Bằng Mạc không chỉ thể hiện ở những việc làm cụ thể gắn với lợi ích thiết thực của Nhân dân. Tại thôn Chợ Hoàng, ông Triệu Khay, Người có uy tín của thôn, là người đi đầu trong vận động bà con hiến gần 500m² đất để xây dựng đường bê tông nông thôn. Ông Khay cho biết, để người dân đồng thuận, quan trọng nhất là kiên trì giải thích, thuyết phục bằng tình cảm và lợi ích lâu dài.
“Khi làm đường, nhiều hộ còn lo mất đất. Tôi cùng các tổ chức - đoàn thể địa phương đã đến từng nhà phân tích cho bà con thấy có đường thì đi lại thuận tiện, con cháu đi học, đi làm cũng thuận lợi hơn. Mình phải lắng nghe tâm tư của bà con, giải thích rõ ràng chứ không áp đặt. Khi một vài hộ làm trước thì các hộ khác tự giác làm theo”, ông Khay kể.
Bên cạnh đó, ông Khay còn thường xuyên tham gia hòa giải các mâu thuẫn phát sinh trong thôn, từ tranh chấp đất đai, ranh giới nương rẫy đến mâu thuẫn gia đình. Những vụ việc được giải quyết ngay từ cơ sở đã góp phần giữ gìn an ninh trật tự và củng cố tình làng nghĩa xóm.
Nâng cao ý thức pháp luật cho đồng bào
Cùng với sự tham gia tích cực của Người có uy tín, công tác tuyên truyền, phổ biến pháp luật tại xã Bằng Mạc được triển khai đa dạng, linh hoạt với nội dung phù hợp từng đối tượng, địa bàn. Trọng tâm là các quy định liên quan trực tiếp đến đời sống Nhân dân như Luật Hôn nhân và Gia đình, Luật Đất đai, Luật Giao thông đường bộ, Bộ luật Hình sự…; được lồng ghép trong các buổi họp thôn, sinh hoạt chi bộ, sinh hoạt hội, đoàn thể, lễ hội truyền thống và hoạt động hòa giải ở cơ sở.
Nổi bật nhất về vai trò của Người có uy tín tại xã Bằng Mạc, là công tác hòa giải ở cơ sở. Hiện nay, toàn xã có 30 tổ hòa giải tương ứng với 30 thôn, trong đó Người có uy tín giữ vai trò nòng cốt, trực tiếp tham gia hoặc làm “điểm tựa” để tổ hòa giải thuận lợi triển khai công việc.
Trong 10 tháng đầu năm, trên địa bàn xã Bằng Mạc phát sinh 5 vụ việc cần hòa giải, chủ yếu liên quan đến tranh chấp đất đai, mâu thuẫn gia đình và quan hệ láng giềng. Nhờ sự vào cuộc kịp thời của các tổ hòa giải, trong đó có vai trò chủ đạo của Người có uy tín, 4/5 vụ việc đã được hòa giải thành ngay tại cơ sở, hạn chế đơn thư khiếu kiện vượt cấp, giữ vững ổn định trật tự ở địa bàn.
Không chỉ tuyên truyền pháp luật, Người có uy tín còn tích cực vận động Nhân dân tham gia giữ gìn an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội, phòng chống tệ nạn xã hội, từng bước xây dựng nếp sống văn minh ở khu dân cư.
Đánh giá về hiệu quả chung, ông Long Minh Tùng, Chủ tịch UBND xã Bằng Mạc, khẳng định: Người có uy tín là lực lượng quan trọng giúp chính quyền đưa pháp luật vào đời sống Nhân dân. Thực tế cho thấy, tại những thôn phát huy tốt vai trò này, ý thức chấp hành pháp luật của bà con được nâng lên rõ rệt, mâu thuẫn giảm, tinh thần đoàn kết cộng đồng được củng cố, người dân yên tâm phát triển kinh tế. Nhờ đó năm 2025, tỷ lệ hộ nghèo của xã giảm còn 3,45%, đời sống Nhân dân ngày càng ổn định.
