Ngành Giáo dục tổng kết nhiệm kì 2021–2025, định hướng giai đoạn 2026–2030

Toàn cảnh hội nghị

Cùng dự có các Thứ trưởng: Nguyễn Văn Phúc, Lê Tấn Dũng, Lê Quân; Phó Bí thư Đảng ủy Bộ Nguyễn Viết Lộc; đại diện lãnh đạo các đơn vị sự nghiệp công lập thuộc Bộ và các đơn vị cơ quan Bộ; lãnh đạo các Sở GDĐT.

Giáo dục 2021-2025: Nhiều dấu ấn trong hoàn thiện thể chế và nâng cao chất lượng

Năm 2025 đánh dấu chặng cuối của nhiệm kì 2021-2025 và Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội 5 năm, đồng thời là thời điểm có ý nghĩa quan trọng đối với ngành Giáo dục trong bối cảnh đất nước chuẩn bị tiến tới Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIV của Đảng.

Trong điều kiện quốc tế, khu vực diễn biến phức tạp; trong nước chịu tác động nặng nề của đại dịch Covid-19 ở đầu nhiệm kì và những thay đổi mang tính lịch sử về tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị ở những năm cuối nhiệm kì, ngành Giáo dục đã nỗ lực vượt qua khó khăn, đạt nhiều kết quả quan trọng.

Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn và các Thứ trưởng chủ trì, điều hành hội nghị

Trình bày báo cáo tổng kết công tác năm 2025 và nhiệm kì 2021-2025 của Bộ GDĐT, Chánh Văn phòng Trần Quang Nam khẳng định, trong 5 năm qua, công tác chỉ đạo, điều hành của Bộ đã đạt nhiều kết quả tích cực, đóng góp quan trọng vào phát triển kinh tế - xã hội của đất nước, đặc biệt là trong xây dựng, hoàn thiện thể chế, tạo nền tảng cho những đột phá dài hạn của giáo dục Việt Nam.

Một trong những dấu ấn nổi bật của nhiệm kì là công tác hoàn thiện hệ thống cơ chế, chính sách. Riêng năm 2025, Bộ GDĐT trình và ban hành theo thẩm quyền tổng số 77 văn bản, trong đó trình các cấp có thẩm quyền ban hành 40 văn bản, ban hành 26 thông tư và 11 quyết định cá biệt. Đáng chú ý, Bộ đã tham mưu Đảng ủy Chính phủ trình Bộ Chính trị ban hành Nghị quyết số 71-NQ/TW về đột phá phát triển giáo dục và đào tạo, đề ra những chủ trương, quyết sách mới nhằm khai thông các điểm nghẽn, tạo đột phá phát triển, hiện đại hóa và chấn hưng nền giáo dục nước nhà.

Cùng với đó, Luật Nhà giáo - luật chuyên ngành đầu tiên quy định đầy đủ vị trí pháp lí, quyền, nghĩa vụ và các chính sách dành cho đội ngũ nhà giáo - đã được Quốc hội thông qua. Ba luật quan trọng khác cũng được trình Quốc hội thông qua theo quy trình rút gọn, gồm Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Giáo dục, Luật Giáo dục đại học (sửa đổi) và Luật Giáo dục nghề nghiệp (sửa đổi), góp phần tháo gỡ các vướng mắc từ thực tiễn, hoàn thiện hành lang pháp lí đồng bộ, hiện đại cho phát triển giáo dục.

Chánh Văn phòng Bộ GDĐT Trần Quang Nam báo cáo tổng kết công tác năm 2025 và nhiệm kì 2021-2025 của ngành Giáo dục

Trong nhiệm kì, Bộ GDĐT cũng tập trung rà soát, sắp xếp tổ chức bộ máy theo hướng tinh gọn, hiệu lực, hiệu quả, phù hợp với mô hình chính quyền địa phương hai cấp. Sau khi kết thúc hoạt động của Thanh tra Bộ, cơ cấu tổ chức của Bộ giảm 6 tổ chức hành chính so với năm 2024, đạt tỷ lệ 30%. Các đơn vị sự nghiệp công lập trực thuộc Bộ được sắp xếp, tinh gọn còn 65 đơn vị; số người làm việc hưởng lương từ ngân sách nhà nước là 21.096 người, giảm 12,3% so với năm 2021.

Công tác phát triển giáo dục mầm non và giáo dục phổ thông tiếp tục được triển khai đồng bộ. Năm 2025, Chương trình giáo dục phổ thông 2018 được triển khai đầy đủ từ lớp 1 đến lớp 12 trên phạm vi cả nước, hoàn thành chu trình đổi mới chương trình và sách giáo khoa. Bộ GDĐT đã ban hành quyết định lựa chọn bộ sách giáo khoa “Kết nối tri thức với cuộc sống” sử dụng thống nhất toàn quốc từ năm học 2026-2027, tạo sự ổn định, đồng bộ trong triển khai chương trình mới.

Vụ trưởng Vụ Kế hoạch - Tài chính Trần Thanh Đạm trao đổi tại hội nghị

Chất lượng giáo dục mũi nhọn tiếp tục được khẳng định. Giai đoạn 2021-2025, các đội tuyển học sinh Việt Nam tham dự các kì thi Olympic khu vực và quốc tế đạt kết quả xuất sắc với 194/194 học sinh dự thi đều đoạt giải. Riêng đội tuyển Olympic Hóa học quốc tế giành trọn vẹn 20/20 huy chương, trong đó có 17 Huy chương Vàng, duy trì vị trí trong nhóm 10 quốc gia có thành tích tốt nhất thế giới.

Giáo dục đại học và giáo dục nghề nghiệp có nhiều chuyển biến tích cực. Quy mô và chất lượng đào tạo tăng, cơ cấu ngành nghề chuyển dịch theo hướng tích cực, trong đó các ngành STEM tăng cao hơn mức tăng chung. Năm 2025, Việt Nam có 6 cơ sở giáo dục đại học lọt vào bảng xếp hạng các trường đại học hàng đầu thế giới do Tổ chức QS công bố, gồm Đại học Duy Tân, Đại học Tôn Đức Thắng, Đại học Quốc gia Hà Nội, Đại học Quốc gia TP Hồ Chí Minh, Đại học Bách khoa Hà Nội và Đại học Huế. Một số cơ sở giáo dục đại học đã mở các chuyên ngành chuyên sâu về chip bán dẫn, vi mạch, đáp ứng yêu cầu phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao.

Ông Hoàng Minh Sơn, Giám đốc Đại học Quốc gia Hà Nội, phát biểu tại hội nghị

Cùng với đó, chuyển đổi số và ứng dụng trí tuệ nhân tạo trong giáo dục được đẩy mạnh. Bộ GDĐT đã xây dựng cơ sở dữ liệu học bạ số với hơn 10,3 triệu hồ sơ, hơn 1,2 triệu văn bằng số; xác thực, định danh điện tử cho khoảng 24,3 triệu hồ sơ giáo viên và học sinh, tạo nền tảng cho quản trị giáo dục hiện đại.

Những kết quả đạt được trong nhiệm kì 2021-2025 thể hiện nỗ lực lớn của toàn ngành Giáo dục trong việc kiến tạo thể chế, đổi mới quản lí và nâng cao chất lượng giáo dục, tạo tiền đề quan trọng cho những bước phát triển đột phá của giáo dục Việt Nam trong giai đoạn tới.

Nhiệm kì của sự thay đổi và vận hội phát triển mới của giáo dục

Phát biểu kết luận hội nghị, Bộ trưởng Bộ GDĐT Nguyễn Kim Sơn nhấn mạnh, đây là hội nghị có ý nghĩa đặc biệt khi vừa tổng kết một nhiệm kì 5 năm nhiều biến động, vừa chuẩn bị cho kế hoạch năm 2026 và định hướng cho nhiệm kì 2026-2030. Theo Bộ trưởng, việc kết luận một nhiệm kì với nhiều thay đổi lớn trong thời gian ngắn là không dễ, song cần nhìn nhận rõ những giá trị cốt lõi đã đạt được và những vấn đề then chốt cần lưu ý cho chặng đường phía trước.

Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn phát biểu kết luận hội nghị

Nhiệm kì 2021-2025 là “nhiệm kì của sự thay đổi”, với tốc độ nhanh, quy mô lớn, chiều sâu rộng và tác động sâu sắc đến toàn ngành. Xét trên tổng thể, với quy mô toàn ngành, những chuyển động của nhiệm kì vừa qua là tích cực, tạo ra nhiều giá trị và mở ra những định hướng tốt đẹp cho tương lai.

Nhìn lại 5 năm qua, Bộ trưởng cho rằng ngành Giáo dục đã phải đối mặt với hàng loạt thách thức lớn, từ tác động của đại dịch Covid-19, yêu cầu điều chỉnh, tái cấu trúc, đến sự thay đổi về tư duy, phương thức quản lí và tổ chức thực hiện. Dù vậy, đây là giai đoạn có nhiều điều chỉnh mang tính kiến tạo, giúp xác lập thêm các nền tảng, điều kiện, thế và lực mới cho nhiệm kì tiếp theo - nhiệm kì được kì vọng là giai đoạn triển khai, thực thi và gặt hái kết quả.

Bộ trưởng nhấn mạnh, chưa bao giờ vị thế của ngành Giáo dục được quan tâm và định vị rõ nét như hiện nay. Ngành nhận được sự quan tâm sâu sắc của Đảng, Nhà nước, Chính phủ và nhân dân, được đặt vào vị trí có tầm quan trọng đặc biệt đối với sự phát triển quốc gia. Trong suốt nhiệm kì, tinh thần đồng lòng, đồng sức của toàn ngành được thể hiện rõ nét khi các cơ sở giáo dục, từ mầm non, phổ thông đến đại học, các sở giáo dục và đào tạo cùng hướng tới mục tiêu đổi mới.

Quang cảnh hội nghị

Thay mặt Ban lãnh đạo Bộ, Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn bày tỏ lời cảm ơn sâu sắc tới các đơn vị thuộc Bộ, các cơ sở giáo dục, đội ngũ cán bộ quản lí, nhà giáo và các giám đốc sở GDĐT đã đồng hành, chia sẻ trách nhiệm và nỗ lực cùng ngành trong suốt nhiệm kì, góp phần tạo nên những kết quả không thể phủ nhận.

Bước sang nhiệm kì mới, Bộ trưởng lưu ý những thách thức phía trước là thách thức của phát triển, của kì vọng và trách nhiệm lớn hơn. Theo đó, ngành Giáo dục cần đặc biệt chú trọng ba vấn đề then chốt. Trước hết, phải nhận diện rõ vận hội phát triển đang có, không để lỡ thời cơ, không lỡ nhịp và không phụ sự kì vọng của Đảng, Nhà nước và Nhân dân. Thứ hai, cần phát huy tối đa lợi thế của thể chế mới được thiết lập, coi thể chế là nguồn lực cạnh tranh quan trọng, sớm đưa các quy định của luật và các cơ chế, chính sách đặc thù vào cuộc sống. Thứ ba, phải chuẩn bị tốt để hấp thụ và chuyển hóa hiệu quả các nguồn lực đầu tư lớn cho giáo dục, biến nguồn lực thành động lực phát triển thực chất.

Các đại biểu tham dự hội nghị

Đặc biệt, Bộ trưởng khẳng định, yếu tố nền tảng và mang tính quyết định đối với chất lượng và sự vận hành của toàn bộ nền giáo dục chính là đội ngũ nhà giáo. Việc ban hành Luật Nhà giáo và tiếp tục hoàn thiện các chính sách phát triển đội ngũ thể hiện sự kiên định của ngành trong việc chăm lo cho “chủ thể” của giáo dục. Theo Bộ trưởng, ở đâu có nhà giáo giỏi, ở đó có chất lượng giáo dục tốt; đây là bài học lớn của nhiệm kì và cũng là định hướng xuyên suốt cho giai đoạn tới.

Từ 1/1/2026, đồng loạt 4 luật trong lĩnh vực giáo dục - đào tạo sẽ có hiệu lực, mang đến những thay đổi lớn cho mô hình các trường đại học và cao đẳng. Trong đó, hoạt động và vai trò của Hội đồng trường sẽ kết thúc; mô hình tổ chức và quản trị trong các cơ sở giáo dục đại học và giáo dục nghề nghiệp sẽ có thay đổi. Bộ trưởng cho biết, Bộ đang nỗ lực hoàn thiện hướng dẫn để sớm có thể triển khai đồng bộ.

Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn tin tưởng, với những trải nghiệm, bản lĩnh và sự chuẩn bị từ nhiệm kì vừa qua, toàn ngành Giáo dục sẽ bước vào năm 2026 và nhiệm kì mới với tinh thần đổi mới, trách nhiệm và quyết tâm cao hơn, hướng tới những kết quả phát triển bền vững và thực chất.