Việt Nam - Lào thúc đẩy hợp tác KH&CN gắn với chuyển giao, thương mại hóa và đào tạo nhân lực

Phát biểu tại buổi làm việc, Bộ trưởng Thongsalith Mangnomek đã giới thiệu tổng quan về Bộ GD&TT Lào và tình hình nghiên cứu khoa học của Lào. Theo đó, sau tái cấu trúc bộ máy năm 2021, Bộ GD&TT Lào chính thức tiếp nhận chức năng quản lý nhà nước về nghiên cứu khoa học; bao gồm: Xây dựng chính sách, quản lý và cấp ngân sách cho các hoạt động nghiên cứu khoa học trên toàn quốc, đặc biệt là trong các trường đại học và viện nghiên cứu.

Trên cương vị mới, Bộ trưởng Thongsalith Mangnomek bày tỏ mong muốn tăng cường trao đổi, tiếp thu kinh nghiệm từ Việt Nam, đồng thời khẳng định quyết tâm tiếp tục củng cố và làm sâu sắc hợp tác giữa hai Bộ trong bối cảnh Lào sáp nhập chức năng KH&CN vào Bộ GD&TT.

Bộ trưởng Thongsalith Mangnomek cho biết, Lào đã ban hành Chiến lược nghiên cứu khoa học đến năm 2040, đồng thời mong muốn đẩy nhanh hợp tác với Việt Nam, nhất là trong các lĩnh vực nghiên cứu khoa học, chuyển giao công nghệ và ĐMST. Đánh giá cao những kết quả nổi bật của Việt Nam trong lĩnh vực này, phía Lào kỳ vọng nhận được sự hỗ trợ về mô hình tổ chức, triển khai nghiên cứu khoa học, ứng dụng và chuyển giao công nghệ để các hoạt động này đi vào chiều sâu, mang lại hiệu quả thiết thực.

Một nội dung được phía Lào đặc biệt quan tâm là công tác chuẩn bị cho Hội nghị Bộ trưởng KH&CN ASEAN, dự kiến tổ chức tại Lào vào tháng 6/2026. Bộ trưởng Thongsalith Mangnomek đề nghị Bộ KH&CN Việt Nam chia sẻ kinh nghiệm tổ chức, điều phối và xây dựng nội dung chương trình. 

Phía Lào cũng đề xuất nghiên cứu xây dựng mô hình thung lũng khoa học chung giữa hai quốc gia, gắn với hoạt động trưng bày, giới thiệu sản phẩm KH&CN và hàng hóa thương mại, như một hướng hợp tác mới.

Phát biểu tại buổi làm việc, Bộ trưởng Bộ KH&CN Việt Nam Nguyễn Mạnh Hùng chúc mừng Bộ trưởng Thongsalith Mangnomek trên cương vị mới và trân trọng chào mừng Đoàn công tác Bộ GD&TT Lào sang thăm, làm việc tại Việt Nam. Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng nhấn mạnh, chuyến thăm diễn ra ngay sau các cuộc gặp cấp cao và Lễ ký Hiệp định hợp tác Việt Nam - Lào giai đoạn 2026 - 2030, thể hiện quyết tâm mạnh mẽ của lãnh đạo hai nước trong việc sớm hiện thực hóa các cam kết đã thống nhất.

Về Hội nghị Bộ trưởng KH&CN ASEAN dự kiến tổ chức tại Lào vào tháng 6/2026, Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng cho biết, Việt Nam sẵn sàng cử đoàn công tác sang Lào để chia sẻ kinh nghiệm tổ chức và điều phối Hội nghị. Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng cũng gợi ý việc phía Lào cử cán bộ sang Việt Nam tham gia công tác tổ chức Hội nghị Bộ trưởng Số ASEAN tại Việt Nam vào tháng 1/2026, qua đó học hỏi kinh nghiệm thực tiễn trong điều hành và tổ chức sự kiện cấp khu vực.

Chia sẻ về chính sách đầu tư cho KH,CN&ĐMST, Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng cho biết, hiện Việt Nam dành khoảng 2% ngân sách nhà nước cho lĩnh vực này. Đối với Lào, Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng cho rằng, bên cạnh việc từng bước nâng tỷ lệ đầu tư lên khoảng 1%, điều quan trọng hơn là phải tập trung nguồn lực cho những lĩnh vực ưu tiên, có lợi thế và đáp ứng nhu cầu thực tiễn của đất nước. Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng nhấn mạnh sự cần thiết của việc đầu tư xây dựng các phòng thí nghiệm xuất sắc, đạt chuẩn quốc tế, tránh dàn trải; "làm ít nhưng làm sâu, làm thật tốt sẽ hiệu quả và bền vững hơn".

Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng đề xuất hai bên nghiên cứu cơ chế chia sẻ, sử dụng chung phòng thí nghiệm, tiến tới ký kết thỏa thuận để các nhà khoa học Lào có thể tiếp cận, khai thác hiệu quả hạ tầng nghiên cứu của Việt Nam. Cùng với đó là việc xây dựng cơ chế chính sách cởi mở, cho phép các nhóm nghiên cứu của Lào chủ động thuê chuyên gia quốc tế theo cơ chế thị trường, qua đó thu hút đội ngũ nhà khoa học chất lượng cao trên toàn cầu tham gia các nhiệm vụ nghiên cứu trọng điểm.

Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng cũng gợi mở Lào nghiên cứu xây dựng Trung tâm ĐMST quốc gia, làm không gian kết nối viện - trường - doanh nghiệp, nơi trình diễn, giới thiệu và thương mại hóa các công nghệ mới.

Đáng chú ý, Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng cho biết, Bộ KH&CN Việt Nam đã hoàn thiện phần mềm quản lý toàn bộ vòng đời nhiệm vụ KH,CN&ĐMST có tính năng tương đương các hệ thống tiên tiến của châu Âu và Hàn Quốc. Việt Nam sẵn sàng chia sẻ, chuyển giao cho phía Lào triển khai trong thực tiễn.

Về định hướng hợp tác thời gian tới, Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng khẳng định, Việt Nam sẵn sàng hỗ trợ Lào xây dựng các nền tảng số cho quản lý KH&CN theo hướng minh bạch, dựa trên dữ liệu; phát triển nền tảng đào tạo trực tuyến về công nghệ số, chuyển đổi số và trí tuệ nhân tạo; hỗ trợ đào tạo nguồn nhân lực dài hạn và ngắn hạn, trong đó có 20 suất học bổng đại học và sau đại học tại Học viện Công nghệ Bưu chính Viễn thông cho các lĩnh vực công nghệ trọng điểm; triển khai các nhiệm vụ nghiên cứu chung gắn với giải quyết các bài toán thực tiễn; xây dựng các chương trình đào tạo liên thông, chuyển tiếp, thúc đẩy công nhận tín chỉ và đào tạo nguồn nhân lực công nghệ theo chuẩn khu vực.

Đặc biệt, Việt Nam sẵn sàng chia sẻ kinh nghiệm xây dựng chính sách KH,CN&ĐMST, hỗ trợ phía Lào từng bước hoàn thiện thể chế.

Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng nhấn mạnh việc hai Bộ đang cùng mở ra một giai đoạn hợp tác mới, với tầm nhìn dài hạn và tinh thần hành động thực chất. 

Bộ KH&CN Việt Nam cam kết tiếp tục đồng hành chặt chẽ cùng Bộ GD&TT Lào trong xây dựng năng lực KH,CN&ĐMST, vì sự phát triển bền vững và thịnh vượng chung của hai quốc gia.

Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng và Thứ trưởng Bùi Thế Duy làm việc với đoàn công tác của Bộ GD&TT Lào.

Bộ trưởng Thongsalith Mangnomek chân thành cảm ơn sự giúp đỡ ủng hộ có hiệu quả của Bộ KH&CN Việt Nam dành cho Lào trong suốt thời gian qua. Đồng thời khẳng định, Bộ GD&TT Lào sẽ phối hợp chặt chẽ với Bộ KH&CN Việt Nam để triển khai thực chất các nội dung hợp tác đã thống nhất, ưu tiên các chương trình xây dựng năng lực KH,CN&ĐMST, đào tạo nguồn nhân lực và nâng cao hiệu quả nghiên cứu, ứng dụng KH&CN.

Theo Bộ trưởng Thongsalith Mangnomek, sự đồng hành của Việt Nam có ý nghĩa quan trọng đối với Lào trong giai đoạn củng cố thể chế, phát triển hạ tầng và từng bước đưa KH,CN&ĐMST trở thành động lực phục vụ phát triển kinh tế - xã hội bền vững của đất nước.

Buổi làm việc đã thống nhất những định hướng hợp tác trọng tâm, thể hiện quyết tâm của hai bên trong việc chuyển từ hợp tác đơn lẻ sang xây dựng năng lực bền vững, lấy KH,CN&ĐMST làm động lực phát triển. 

Trên nền tảng quan hệ hữu nghị đặc biệt Việt Nam - Lào, các cam kết đạt được kỳ vọng sẽ sớm được triển khai hiệu quả, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội và làm sâu sắc hơn hợp tác toàn diện giữa hai nước trong giai đoạn mới.

Bộ trưởng Bộ KH&CN Nguyễn Mạnh Hùng tặng hoa chào mừng đoàn công tác Bộ GD&TT Lào do Bộ trưởng Thongsalith Mangnomek làm trưởng đoàn sang thăm và làm việc tại Bộ KH&CN Việt Nam.

Bộ trưởng Bộ KH&CN Nguyễn Mạnh Hùng và Bộ trưởng GD&TT Thongsalith Mangnomek trao quà lưu niệm.